نوشتاری از: دکتر هلیا منشاری، پژوهشگر تاریخ اسلام
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، یکی از شکوهمندترین حماسه‌های تاریخ بشر، حماسه حسینی است. حماسه‌ای که هم شور ایجاد کرده است و هم شعور. هم اندیشه‌ها را به جنبش در آورده است و هم احساسات را. هم افراد را به صورت فردی به حرکت درآورده است و هم در کلان‌تر ملت و امت را.
یکی از مقوله‌ها در تاریخ حماسه حسینی را نیز گزارشگران حماسه کربلا رقم زده اند. یکی از گزارشگران جریان کربلا و شهادت امام حسین و یاران او در عاشورای سال ۶۱ هجری، ابومِخنَف لوط بن یحیی اَزُدی است. وی شیعه امامی و تاریخ دان و سیره نویس پرکار و از اهالی شهر کوفه بود است. از آنجایی که راویان شیعه و سنی از ابومخنف روایت نقل کرده‌اند، هر دو گروه در مورد وثاقت احادیث او اظهار نظر کرده‌اند.
رسول جعفریان پنج مقتل را که در قرن دوم تا اوایل قرن چهارم هجری نوشته شده‌اند از منابع اولیهٔ قابل توجه می‌داند. یکی از این مقاتل، مقتلی است که ابومخنف نوشته‌است. کهن‌ترین منبع تاریخی دست اول در دسترس، نوشته ابومخنف می‌باشد که به‌طور تقریباً کامل، از دو طریق کتاب تاریخ طبری و کتاب الارشاد شیخ مفید در دسترس می‌باشد.
مقتل الحسین، نخستین مقتل مکتوب درباره واقعه عاشورا و شهادت امام حسین است. کتاب دو نسل بعد از واقعه عاشورا نگاشته شده و تا حدود قرن ۴ موجود بوده است. اما بعد‌ها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است. امروزه منقولات طبری از ابومخنف، در کتاب تاریخ الرسل و الملوک، درباره واقعه کربلا استخراج شده و کتابی با عنوان مقتل الحسین منتشر شده است. این کتاب هم به زبان عربی و هم به صورت ترجمه موجود است.
مشهور است که خبرنگار جنگی کربلا حمید بن مسلم بوده است. گزارش ابومخنف از حماسه کربلا به علت نزدیکی او به زمان واقعه و نیز امامی و کوفی و ثقه بودن او از اعبار بسیاری برخوردار است. در مجموع این ویژگی‌ها اطمینان ما را بدین مقتل استوار و تثبیت می‌کند. این مقتل، شامل روایات مفصلی درباره واقعه کربلا از بررسی زمینه‌های آن، تا خروج امام حسین علیه السلام از مدینه و فعالیت شیعیان در کوفه و مقابله با عبیدالله بن زیاد و جنگ سپاه شام با امام و سپس قیام کوفیان به خونخواهی امام علیه السلام را در بر دارد.
خدا قوت