اولین تأثیر ترسناک و دومین تأثیر مخرب کووید ۱۹؟
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط؛ «مشاغل گروه ۲، ۳ و ۴ تعطیل است»،« ۲۱ گروه شغلی در محدودیت جدید مجاز به فعالیت شدند» و ... اخباری بود که در دوسال گذشته بسیاری از اصناف را تحت تأثیر کووید ۱۹ قرار داد. امروز یکم تیرماه روز ملی اصناف است، که در تعریف، بزرگترین نهادهاى مدنى در هر کشورى به حساب می‌آیند و توسط خود مردم اداره مى شوند و در وضعیت بازار و قیمت گذارى کالا‌ها نقش بسیار مؤثرى دارند. اما بحران کرونا باعث اختلالات شدید اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی در سراسر ایران شد. درست از همان ابتدای شیوع کرونا بود که صنف خیاطان، خرازان، ابزار فروش‌ها، آرایشگاه‌ها، خشکشویی‌ها، طلا و جواهر، تالار‌های پذیرایی، پوشاک، تلفن همراه، کیف و کفش، صوت و تصویر، عینک‌سازان، فرش و موکت، صنایع دستی، عکاسان و فیلمبرداران، مصالح ساختمانی، آهن و پروفیل، نمایشگاه‌های اتومبیل، مشاورین املاک، آجیل و خشکبار، شیرینی فروش‌ها، سفره‌خانه‌های سنتی و آبمیوه و بستنی اجازه فعالیت نداشتند و همین هم شد که از جمله مشاغلی بودند که ابتدا بیشترین آسیب را از تأثیرات این بیماری همه گیر داشتند. ممنوعیت فعالیت این اصناف در حالی رقم خورد که قطع درآمد صاحبان مشاغل مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی برای آن‌ها به همراه داشت. با این حال این روند خیلی زیاد طول نکشید و چند ماه بعد با اعلام ستاد مبارزه با کرونا کم کم برخی از مشاغل توانستد با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و محدودیت ساعت کاری به عرصه فعالیت برگردند. درست مثل رستوران‌ها که دیگر مشتری را به داخل مغازه‌های خود راه نمی‌دادند و پشت شیشه رستوران‌ها نوشته شد: غذا بیرون بر!
با این حال در چنین شرایطی نیز بسیاری از مشاغل به دلیل تعطیلی موقت و کاهش برخی مسئولیت‌ها، کارگران خود را تعدیل کردند. اتفاقی که باز هم بیشترین آسیب را به این قشر آسیب‌پذیر جامعه و شرایط زندگی و رفاهی آن‌ها زد. چرا که با تعدیل نیروی گسترده بسیاری از کارگران که نان‌آور خانه بودند مجبور به خانه نشینی شدند.
با اعلام ستاد مبارزه با کرونا کم کم برخی از مشاغل توانستد با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و محدودیت ساعت کاری به عرصه فعالیت برگردند. درست مثل رستوران‌ها که دیگر مشتری را به داخل مغازه‌های خود راه نمی‌دادند و پشت شیشه رستوران‌ها نوشته شد: غذا بیرون بر!
آسیب‌های شغلی برابر با کاهش رفاه خانوار
شاید باورکردنی نباشد اما رستوران داران بیشترین آسیب را از کرونا دیدند. این در حالی بود که اتفاقا در ظاهر این صنف به نسبت مشاغل دیگر مشتریان خودش را به روش ارسال غذا ، حفظ کرده بود.
اختلال ناشی از کووید به این معنی بود که بسیاری از مشاغل نمی‌توانستند به روش معمول کار کنند. بسیاری از کارمندان آن‌ها نمی‌توانستند سر کار بروند و مشتریان نمی‌توانستند محصولات یا خدمات آن‌ها را بخرند. در نتیجه کاهش درآمد کسب و کار مستقیماً خانواده‌ها را نشانه گرفت.
با گذشت چند ماه از آغاز همه‌گیری اما برخی از کسب و کار‌ها توانستند با دریافت وام سرپا بمانند و کم کم مشاغلی که می‌توانستند به صورت آنلاین محصولات‌شان را بفروشند در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها شروع به فعالیت کردند. اردیبهشت ماه سال ۹۹ بانک مرکزی به منظور حمایت از کسب وکار‌هایی که به طور مستقیم از ویروس کرونا آسیب دیده بودند، لیست این مشاغل را به شبکه بانکی ابلاغ کرد. رسته‌های کسب وکار‌هایی که به طور مستقیم از بیماری کرونا آسیب دیده بودند به شرح زیر اعلام شد:
۱. مراکز تولید و توزیع غذا‌های آماده اعم از رستوران‌ها، بوفه‌ها، طباخی، تالار‌های پذیرایی، قهوه‌خانه‌ها، اغذیه فروشی‌ها
۲. مراکز مربوط به گردشگری شامل هتل‌ها، هتل‌آپارتمان‌ها، مجتمع‌های جهانگردی و گردشگری، مهمان‌پذیر‌ها، مهمانسرا‌ها، مسافرخانه‌ها، زائرسرا‌ها، مراکز بوم‌گردی
۳. حمل و نقل عمومی مسافر برون شهری اعم از هوایی، جاده‌ای، ریلی و دریایی
۴. حمل و نقل عمومی مسافر درون شهری
۵. دفاتر خدمات مسافرتی، گردشگری و زیارتی
۶. تولید و توزیع پوشاک
۷. تولید و توزیع کیف و کفش
۸. مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه
۹. مراکز، باشگاه‌ها و مجتمع‌های ورزشی و تفریحی
۱۰. مراکز و مجتمع‌های فرهنگی، آموزشی، هنری و رسانه‌ای
۱۱. مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی
۱۲. آموزشگاه‌های رانندگی، آرایشگاه‌ها، سالن‌های زیبایی و گرمابه
با این توضیح آنچه مشخص است این آسیب شغلی در نهایت وضعیت رفاهی میلیون‌ها خانواری که نان‌آوران‌شان در این صنوف فعالیت می‌کردند، را تحت تأثیر قرار داد.همزمان با آغاز واکسیناسیون در ایران بسیاری از مشاغل وضعیت بهتری را تجربه کردند هرچند که تا مدتی همچنان محدودیت‌های تردد شبانه آن‌ها را وادار به کاهش ساعت کاری کرده بود. اما با برداشتن این محدودیت‌ها و واکسینه شدن اغلب مردم در سال گذشته باید گفت که هرچند که کرونا همچنان قربانیانش را دارد اما به نظر می‌رسد این تغییرات نشانه‌ای از همان دورانی است که جهان منتظرش بود؛ دوران پسا کرونا.