نوشتاری از: لیلا صالح آبادی، مشاور خانواده
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، نقش احترام در خانواده در حوزه عزت نفس فردی اثرگذار است. بدین ترتیب پرورش اشخاصی دانا و بالغ در بستر یک خانواده سالم میسر می گردد. مفهوم احترام با ادب گره خورده است. بدین معنا که حتی در زمان بروز اختلاف، طرفین با صبوری به سخنان هم گوش فرا دهند و رفتار خود را کنترل کنند.
یکی از بارزترین نمونه های کمال و اسوه های اخلاق وادب واحترام را می توان در خانواده عاشورایی وحماسه عاشورا جستجو نمود ، عواملی همچون: اصالت خانوادگی، تربیت و وراثت، کسب علم و فضایل که از عناصر تشکیل دهنده شخصیت هر کس است، در وجود و زندگی حضرت علی اکبر (ع) و حضرت قاسم (ع) فراهم بود. خلق و خوی و رفتار و حرکات و ادب و متانتشان در حدّ اعلای برجستگی و درخشندگی بود. میان سجایا و فضایل اخلاقی و معنوی ، ادب و خردورزی از شاخصه‌های اصلی شخصیتشان بوده است، به‌قدری که در تاریخ بارها بر این صفت آنها تأکید شده است.
نقش احترام در رشد و کارایی خانواده :
ادب و احترام ، یکی از ارزش‌های انسانی است. هرگاه فردی به دیگران احترام می گذارد، در واقع به خودش احترام گذاشته است؛ زیرا با این رفتار به دیگران آموزش داده است.
درتعریف احترام می توان گفت که افراد را به خاطر آنچه که هستند قبول نماییم، حتی اگر با ما متفاوت باشند یا باآنها موافق نباشیم.
احترام در خانواده یعنی تمام اعضا بر اساس قاعده خاصی با یکدیگر رفتار کنند که در نهایت موجب ایجاد آرامش در خانواده باشد.که اگر با حساسیت انجام پذیرد به ما کمک می کند احساس امنیت کرده و ابراز وجود کنیم. و به ما می آموزد که چگونه با دیگران رفتارنماییم ودر روابط ما احساس اعتماد، ایمنی و سلامتی را ایجاد می کند. احترام ذاتی نیست . بلکه آن چیزی است که شما در محیط خانواده یاد می گیرید، به همین خاطر آنهایی که دنبال داشتن خانواده ای شاد هستند شیوه احترام گذاشتن را هم می آموزند.
احترام، سطح ادب را در خانواده افزایش داده و خانواده‌ای با ادب و کانونی امن و آرام می‌سازد. گرامی داشتن، به افراد، حرمت نهادن را القا می‌کند و در این صورت، روابط مستحکم شده و صمیمیّت و رفاقت افزایش می‌یابد.
یکی از آداب زشت رایج در میان برخی از خانواده ها ، بی احترامی و تحقیر کردن دیگران است. اگر این خصیصه در خانواده‌ها ظهور و بروز پیدا کند، تأثیر منفی آن بر فرزندان گریزناپذیر است. آنگاه والدین اولین کسانی هستند که در تضعیف اعتماد به نفس فرزندان خود نقش‌آفرینی می‌کنند. بخشی از تحقیرها از طریق بدزبانی و اذیت‌های کلامی صورت می‌گیرد گاهی بی‌توجهی وبی احترامی در قالب بی‌اعتنایی کلامی ظاهر میشود وگاهی بصورت عیب‌جویی، تحقیر و توهین می باشد که سبب خشونت و پرخاشگری میشود که زمینه ساز صدمات روحی اعضای خانواده ، استرس واضطراب وچالش های خانواده می شود.
انسان تشنة دوستی و محبّت است. انگیزة بسیاری از تلاش‌ها و زحمات طاقت‌فرسای زندگی، محبّت است و وجود آن در خانواده، انسان را به فعّالیّت و کسب معاش وامی‌دارد. حفظ حرمت و شخصیّت دیگران، در گروی احترامی است که در برخوردها از انسان ظاهر می‌گردد لذا بایستی در این زمینه آموزش ببیند.
راهکارهای آموزش ادب و احترام در خانواده :
• هنگام گفتگو، از جملات مناسب که لحنی مودبانه دارند استفاده نمایید ، به عنوان مثال به جای بکارگیری افعال دستوری از کلماتی مانند «لطفا» و «متشکرم» کمک بگیرید.
• هرفردی درخانواده ، مسئولیت کارهای شخصی خودرابعهده بگیرد .مانند جمع کردن لباس ها، نظافت شخصی و ..
• در صورت بروز اختلاف ابتدا به خود فرصت دهید، نفس عمیق بکشید و به حرف هایی که می خواهید بیان کنید فکر کنید. عکس العمل ناگهانی همواره پشیمانی بعدی را در پی خواهد داشت .نحوه صحیح مخالفت کردن را یاد بگیرید، چنانچه از رفتار فردی از اعضای خانواده خود رنجیده شدید، به جای سرزنش وی ، از احساسات خود حرف بزنید و دلیل ناراحتی خویش را برایش توضیح دهید. انسانها در زمان عصبانیت و ناراحتی کنترل کمتری بر رفتار خود دارند. در چنین شرایطی نقش احترام در خانواده را نباید فراموش کنید.
• افراد همواره تمایل دارند حرف بزنند و دیدگاه خود را بیان کنند. کمتر کسی در زمان بروز اختلاف به نظرات و صحبت های فرد مقابل توجه می کند. گوش کردن را یاد بگیرید.
• تن صدای خود را کنترل کنید. بالطبع با فریاد زدن نمی توانید ادب و احترام در خانواده را بیاموزید. بالعکس با این رفتاراعضای خانواده راازخوددورمی کنید وآنها را می ترسانید.
• توجه و محبت خود را نشان دهید نسبت به ناراحتی های افراد خانواده بی توجهی نکنید. وازآنها دلجویی نمایید و با حمایت از علایق یکدیگر، زمینه ساز احترام متقابل در خانواده شوید.