به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط؛ ۱۲ شهریورماه هر سال به‌عنوان روز «بهورز» نام‌گذاری شده است. بهورزان، کارکنان خط مقدم جبهه بهداشت و سلامت هستند که با فعالیت خود در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دستاورد‌های چشمگیری برای عرصه سلامت کشور به ارمغان آورده‌اند.
همزمان با تحول کمّی و کیفی آموزش پزشکی پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، طراحی گسترش شبکه‌های بهداشتی و درمانی کشور در وزارت بهداری آغاز شد و در وزارت بهداشت استمرار پیدا کرد. مصوبه مجلس شورای اسلامی و تخصیص اعتبار خاص به این امر در چنین روزی در سال ۶۳ شروعی درخشان برای این تحول بود و وزارت بهداشت وقت با هدف کمک‌رسانی هرچه بیشتر به بیماران روستایی و همچنین در جهت تحقق یکی از اهداف مقدس انقلاب اسلامی مبنی بر فقرزدایی از روستاها، دست به تأسیس خانه‌هایی با نام "خانه بهداشت" زد.
راه‌اندازی خانه‌های بهداشت حتی در دورافتاده‌ترین روستاها و فعالیت بهورزانی که از مردم همان روستاها بودند، باعث ارتقای چشمگیر مراقبت‌های بهداشتی در کشور شد.
در خانه‌های بهداشت، یک زن و یک مرد انتخاب شدند و آموزش دیدند تا مردم برای دسترسی به خدمات ساده‌ای نظیر واکسیناسیون کودکان، درمان‌های اولیه، دارو‌های عمومی، مراقبت‌های مورد نیاز کودکان، مادران باردار و... نیازمند مراجعه به شهر‌ها نباشند.
اموری همچون پیگیری بیماری‌های واگیردار، بیماریابی و واکسیناسیون نیز توسط بهورزان و بر اساس ابلاغیه‌های وزارت بهداشت انجام می‌شد که این امر باعث کسب دستاورد‌های بسیاری در شبکه بهداشتی و درمانی کشور شد.
کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر کودکان نتیجه فعالیت بهورزان
یکی از شاخص‌های پیشرفت نظام سلامت، کاهش میزان مرگ‌ومیر کودکان است؛ تغییر این شاخص سلامت در چهار دهه گذشته را می‌توان با عدد و رقم به‌خوبی مقایسه کرد.
گسترش شبکه بهداشت عمومی در کشور منجر به کاهش فراوان مرگ‌ومیر کودکان زیر پنج سال شد. در حالی که در سال ۱۳۵۵، میزان مرگ‌ومیر کودکان ۱۷۸ مورد در هر ۱۰۰۰ نفر بوده است؛ این شاخص پس از انقلاب و با فعالیت بسیاری از بهورزان به‌تدریج کاهش چشمگیری پیدا کرد به‌طوری که در سال ۹۷، به ۱۶ مرگ به‌ازای هر ۱۰۰۰ کودک زیر ۵ سال رسید.
میزان مرگ‌ومیر مادران باردار نیز از شاخص‌های دیگر توسعه کشورهاست و یکی از راهکار‌های کاهش این آمار، مراقبت باکیفیت از مادران در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان است. در سال‌های گذشته با فعالیت بهورزان در خانه‌های بهداشت، دسترسی مادران باردار به مراقبت‌های اولیه، و پوشش کمّی مراقبت‌ها، به حد قابل‌توجهی افزایش یافته است و همین امر کنار ارتقای دسترسی مادران به خدمات درمانی مناسب، منجر به ارتقای سلامت مادران باردار و کاهش مرگ‌ومیر آن‌ها شده است؛ به‌طوری که میزان مرگ‌ومیر مادران باردار از ۲۵۵ مورد در سال ۵۵ به ۱۹ مورد در سال ۹۷ رسیده است.
جدول زیر روند بهبود شاخص‌های سلامت در جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌دهد.
رشد چشمگیر ایران در صنعت دارو و گسترش شبکه بهداشتی و درمانی کشور، باعث شده است میزان پوشش واکسیناسیون از ۲۰ درصد در سال ۶۴ به ۹۹.۱ درصد در سال ۹۷ برسد؛ در زمان حاضر تمام کودکان کشور علیه بیماری‌هایی نظیر دیفتری، سیاه‌سرفه، کزاز، فلج اطفال، سرخک، سرخجه، اوریون، سل، و هپاتیت «ب» واکسینه می‌شوند که بخش قابل‌توجهی از این دستاورد‌ها مرهون تلاش و پیگیری بهورزان برای افزایش پوشش واکسیناسیون بوده است.
در نتیجه این دستاورد، ایران توانست گواهی حذف سرخک را از سازمان جهانی بهداشت دریافت کند؛ این در حالی است که طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده، در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۱۲۰۰ مورد ابتلا به این بیماری در آمریکا ثبت شده است.
بهورزان در ایام کرونا نیز با پیگیری وضعیت بیماران در دوردست‌ترین روستاها، نقش چشمگیری در کاهش بار مراجعات بیمارستانی داشتند.
دستاورد‌های نظام سلامت در سال‌های پس از پیروزی انقلاب و تشکیل شبکه بهداشتی در کشور، نشانگر نقش حیاتی بهورزان در ارتقای شاخص‌های بهداشتی است؛ اما باید توجه داشت که برای ارتقای هرچه بهتر این شاخص‌ها، نیاز به حمایت از بهورزان و افزایش تربیت این نیرو‌های بهداشتی داریم. طبق اعلام وزارت بهداشت، برای رسیدن به شرایط ایده‌آل باید آمار بهورزان از ۳۱ هزار نفر به ۴۳ هزار نفر بهورز برسد که این امر، توجه ویژه مسئولین کشور به تربیت و تقویت جایگاه بهورزان در کشور را می‌طلبد./ تسنیم