پایگاه خبری تحلیلی خطوط: اجلاس شانگهای از اهمیت بالایی برخوردار است و رئیسجمهور کشورمان نیز به همین جهت به ازبکستان رفته تا ضمن دیدار با همتای ازبک خود در این نشست شرکت کند. از طرفی به نظر میرسد با توجه به شرایط منطقهای و بینالمللی مشارکت تهران در هر پیمان منطقهای و بینالمللی خصوصا آن دسته که جنبه اقتصادی و امنیتی دارد لازم است. از این منظر حضور ایران در شانگهای میتواند مفید واقع شود. البته ایران نباید به شانگهای به عنوان پیمانی که تمامی مشکلات کشور را حل میکند نگاه کند. چرا که شانگهای بدون حل مشکل تحریمها و بدون داشتن روابط متعادل در سطح جهانی نفع زیادی برای تهران ندارد و نمیتواند مشکلات ایران را حل کند. عضویت ایران در شانگهای به صورت ناظر بوده، اما از سال گذشته این عضویت به صورت رسمی درآمده و نشست سمرقند در ازبکستان میتواند مهر تاییدی بر عضویت رسمی ایران باشد. در شرق عالم روسیه در حمله به اوکراین در برابر ناتو صف کشیده است و غربیها نیز با حمایت از اوکراین عملا در برابر روسها ایستادهاند به طوری که وضعیت جبهه نبرد به نفع اوکراینیها شده است. از سوی دیگر اینکه ریاست محترم جمهوری در این حد بر روی شانگهای حساب باز کرده است به نظر میرسد که باید این همه مسئله را به بعد از تصویب مجلس منوط میکرد. پیمان شانگهای به رغم تلاش ایران و روسیه برای جلوه نمایی اقتصادی، تاکنون اقتصادی نبوده است. شانگهای در طول سالهای گذشته رویکردی امنیتی داشته است. از این منظر پیوستن به این پیماننامهها که موجب افزایش قدرت چانهزنی ایران و عادی سازی روابط ایران با جهان شود بسیار مطلوب است. ایران باید نگاهی جهانی پیدا کند تا ضمن شناسایی مشکل اصلی خود بتواند در نظام بینالملل دوستان بیشتری پیدا کند. زیرا بسیاری از کشورهای جهان حتی کشورهای شرق تا زمانی که ایران گرفتار تحریم است، تمایلی به همکاری اقتصادی با تهران نخواهند داشت. به یاد داشته باشیم آن زمانی که تحریمهای بینالمللی علیه ایران به تصویب رسید برخی از این کشورها هم ناگزیر از تحریم ایران شدند و اگر کالایی را به تهران میرساندند با قیمتهای گران حاضر به همکاری با ایران در زمینه دور زدن تحریمها بودند. بنابراین فعالیت بیشتر ایران در شانگهای نمیتواند مسائل سیاست خارجی و اقتصادی ایران را به صورت بنیادی حل کند. البته باید دید حال که روسیه نیز مانند ایران گرفتار تحریمهای مختلفی شده دو کشور میتوانند گرایشهای دیگری را در شانگهای برای توسعه روابط اقتصادی کشورها ایجاد کنند یا مسائل به نحو دیگری رقم خواهد خورد.
محمدعلی سبحانی سفیر سابق ایران در لبنان