دنیای انیمیشن بدون صنایع وابسته ناقص است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، شاید هیچ کودکی در دنیا نباشد که به پویانمایی یا همان انیمیشن علاقه‌مند نباشد. این صنعت برای تمام بچه‌های دنیا قابل فهم و دریافت است و از این جهت می‌تواند پیام‌های فرهنگی ملت‌ها را به دنیا بفرستد؛ بنابراین انیمیشن یکی از استراتژیک‌ترین محصولان هنری کشور است.

اما پویانمایی تنها با فیلم‌هایش محدود نیست بلکه امروز لوازم و اقلام جانبی آن مانند نوشت‌افزار، لباس، اسباب‌بازی و... بخش مهمی‌از این صنعت را تشکیل می‌دهند. اگر فرزند داشته باشید حتماً با این صحنه روبرو شدید که وقتی با بچه دوست داشتنی خود به فروشگاه لباس و اسباب‌بازی می‌روید، دوست دارد تا آن وسایلی را بخرد که روی آن‌ها تصاویر شخصیت‌های کارتونی و پویانمایی است. سؤال مهم این است که چرا شرکت‌های بزرگ و کوچک تولید پویانمایی، به صنعت اقلام جانبی توجه جدی دارند؟

انیمیشن بدون محصولات جانبی ناقص است

همدانی سازنده انیمیشن‌های «فهرست مقدس» و «پسر دلفینی» در جواب می‌گوید که دنیای انیمیشن بدون این صنایع وابسته ابتر و ناقص است و پیام‌های آن ماندگار نمی‌شوند. زیرا اگر اقلام تجاری نباشد، خیلی زود شاهد آن خواهیم بود که دنیای انیمیشن نابود می‌شود و چیزی از محتوای مورد نظر آن زنده باقی نمی‌ماند. برای همین شرکت‌های انیمیشن‌سازی همواره به دنبال این هستند که جهان کار خود را با اقلام تجاری مختلف ماندگار و زنده نگه دارند. برای همین می‌توان از بازی‌های موبایلی و دیجیتال و مکتوب و... که درنهایت به تم پارک‌ها می‌رسد نام برد. در تم پارک‌ها مانند دیزنی که شعبه‌های مختلفی در دنیا دارد، بچه‌ها می‌توانند در آن بازی کنند تا در جهان داستانی که سازندگان انیمیشن برای او ایجاد کرده است زندگی کند؛ بنابراین انیمیشن طلیعه دار یک دنیا و پیام است، اما غایت و نهایت آن نیست و با تولید آن همه چیز تمام نمی‌شود.

تولیدکنندگان محصولات جانبی کشور دوست دارند محتوای ایرانی تولید کنند اما....

اما از سوی دیگر حتماً متوجه هستید که این اقلام تا چه حد فراوان و متنوعند و همه جا به صورت گسترده به چشم می‌خورند. اما یک سؤال مهم این است که چند درصد این تصاویر مربوط به تولیدات داخلی و بومی‌است و چند درصد مربوط به تولیدات خارجی. روشن است که بیشتر آن‌ها مربوط به تولیدات خارجی است تا داخلی، اما چرا؟

به‌نظر می‌رسد یکی از علل آن آسیب‌های رایج مدیریتی کشور است که هر مدیری که وارد حوزه کاری خود می‌شود می‌خواهد همه چیز را از ابتدا و صفر شروع کند؛ کاری که باعث می‌شود هیچ وقت چرخه مدیریتی به سرانجام نهایی خود نرسد.

ما با نهاد‌هایی مانند صداوسیما که بزرگترین تولیدکننده پویانمایی است، برای فروش و تولیدات اقلام به مشکلات حقوقی برمیخوریم. در حالی که در کمپانی‌های بزرگ دنیا پول کار خود را از تولیدات جانبی در می‌آورند
همدانی در این‌باره گفت: سرمایه‌گذاری برای کودک کوتاه مدت نیست در نتیجه اگر مدیری برای کوتاه مدت حضور داشته باشد نمی‌تواند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی جدی کند برای همین اگر انیمیشن جدی گرفته نشود صنایع وابسته آن نیز به سمت فرهنگ غربی می‌روند در حالی که تولید کنندگان خودشان دوست دارند که فرهنگ بومی‌و داخلی را در صنایع به کار بگیرند.

او ادامه داد: اگر می‌خواهیم که در حوزه صنایع کودک تحولی ایجاد کنیم لازم نیست که چرخ را از اول تولید کنیم، زیرا روش‌های مناسبی در دنیا وجود دارد، اما برای اینکه در اولویت‌های ما نیست آن را جراحی نمی‌کنیم. مثلاً همواره سؤال می‌کنند که آیا ساخت انیمیشن توجیه اقتصادی دارد یا نه؟ من که در حال حاضر فیلم در صدر جدول فروش کشور را دارم می‌گویم که خیر توجیهی برای بازار داخلی کشور ندارد، چون هزینه بالایی دارد و چند روز بعد از فروش در سینما نسخه‌های غیر رایت آن در بازار می‌آید.


مداخله بی‌قید و شرط انیمیشن‌های خارجی، محصولات داخلی را به بیراهه کشانده است.

اما یکی دیگر از علت‌های کمبود اقلام جانبی با محتوای ایرانی و داخلی، به حضور بی‌قید و بند انیمیشن‌های خارجی در کشور بازمی‌گردد. کار‌هایی که اگر قرار باشد تا تولیدکننده اقلام جانبی ایرانی، حتی یکی از آن‌ها را بخرد باید چندین میلیون دلار پرداخت کند، اما از آنجایی که این آثار کپی رایت در ایران ندارند، تولید‌کننده داخلی به‌راحتی آن‌ها را روی لوازمش چاپ می‌کند.

این انیمیشن‌ساز درباره جوانب این مشکل بیان کرد که انیمیشن‌های چند صد میلیون دلاری، تنها با یک دانلود راحت و ساده وارد بازار شده‌اند. برای همین ما که ادعای درآمد زایی از مسیر لوازم جانبی را می‌خواهیم داشته باشیم، به بن بست می‌رسیم، زیرا تولیدکنندگان نوشت افزار و پلتفرم‌ها رغبتی برای همکاری با ما ندارند؛ در کنار ما تولیدات چند صد میلیون دلاری خارجی وجود دارد که با دانلود به ایران آمده است و طبیعی است که تولیدکننده اقلام جانبی سراغ آن می‌رود، زیرا برای محصول داخلی باید هزینه بدهد برای همین تنها سینما برای درآمدزایی ما باقی می‌ماند.

او در آخر به مشکل مهم دیگری که در حقیقت از اشتباهات درون‌سازمانی ما ناشی می‌شود اشاره کرد. گرفتاری‌های حقوقی که با آن‌ها دست خودمان را خودمان بسته‌ایم:

"اما الان ما در حوزه تولید انیمیشن مشکل بزرگ دیگری داریم. ما با نهاد‌هایی مانند صداوسیما که بزرگترین تولیدکننده پویانمایی است، برای فروش و تولیدات اقلام به مشکلات حقوقی برمیخوریم. در حالی که در کمپانی‌های بزرگ دنیا پول کار خود را از تولیدات جانبی در می‌آورند برای همین لازم نیست که همه چیز را از اول تولید کنیم بلکه تنها باید قوانین این حوزه با دنیا تطبیق پیدا کند. اگر متولیان دولتی رایت‌های آثار خارجی را برای اقلام داخی تصویب کنند آن وقت می‌توان به این امیدوار بود که تولیدکنندگان داخلی سراغ محصولات داخلی بیایند".



درباره مشکلات سر راه تولیدکنندگان پویانمایی گزارش‌های فراوانی تا به‌حال  در رسانه‌ها منتشر شده است. اما به‌نظر می‌رسد که توجه چندانی از سوی مدیران برای حل و فصل مشکلات مهم این حوزه نشده است.

صنعت مهمی‌که نه تنها اشتغال‌آفرینی دارد بلکه ارزآوری، جهانی بودن، دانش بنیان و دیگر خصوصیات مهم آن از اهمیت‌های منحصربفرد این هنر-صنعت و رسانه نوین دنیا است./محمدباقر صنیعی منش-تسنیم/