آزاده خزایی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، پنجم آذر ماه در حیاط انقلاب اسلامی، شاهد تولد یکی از نهادهای بسیار ارزشمند انقلاب اسلامی است که در سال ۱۳۵۸ با فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی تاسیس شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ماه ۱۳۵۹ به صورت یک نهاد قانونی رسمیت پیدا کرد.
یکی از نقش های مهمی که در طول این ۴۰ سال می توان برای بسیج متصور شد، نقش امنیت سازی در عرصه‌های مختلف است. علت اینکه بسیج نقش امنیتی فوق‌العاده‌ای در ایران اسلامی دارد به خاطر پیوند آن با مردم است. در واقع قدرت هر جامعه‌ای به میزان حضور افراد فعال جامعه در میدان‌های نیاز بستگی دارد و بسیج ده ها میلیونی، همان افراد جامعه هستند که متناسب با نیازهای کشور خود را وقف خدمت رسانی می کنند .
نقش بسیج در استقرار نظم اجتماعی و استمرار حاکمیت بر کسی پوشیده نیست و اگر به این موضوع از منظر جامعه شناسی اجتماعی نگاه کنیم، واضح است که باید گفت از این نظر گاه روابط متقابل میان قدرت دولت و نیروهای اجتماعی به‌صورت هم افزار در ایران در قالب بسیج عینیت یافته است.
ناگفته آشکار است که در غالب موارد، نیروهای اجتماعی حاضر به همراهی و همکاری با دولت نیستند و از این نظر ابتکار و دور اندیشی حضرت امام یک امر بسیار استثنایی بود که در قالب یک نیروی مردمی همیشه در صحنه، دولت برخاسته از انقلاب را به بدنه جامعه پیوند زدند.
رهبر معظم انقلاب نیز پیوسته بسیج را عزیز داشته و بسیجیان را به تلاش و فعالیت در میدان‌های نیاز انقلاب اسلامی تشویق کرده‌اند و تاکنون نیز جامعه ما شاهد خدمات ارزنده‌ای از این نهاد مردمی بوده است که برشماری آنها به مصداق چشیدن به قدر تشنگی از آب دریاست. باید یادآور شد که امروز هویت ملی ما و حفظ تمامیت ارضی کیان ایران زمین، مرهون بسیج عمومی مردم است و حضور آنها در خط مقدم جبهه های مقابله با دشمن بعثی خود را نشان داد و از زمان حضور نیروهای بسیجی در سنگر دفاع از کشور، امید تازه‌ای در نیروهای نظامی حاضر در صحنه نبرد ایجاد گردید و وزنه پیروزی رزمندگان ما سنگین‌تر و دشمن را در لاک دفاعی برد.
بسیج، اقتدار مردم پایه
حکومت ها برای جلوگیری از ستیزه جویی عناصر خارج از قدرت و افزایش قدرت متکی بر توده ها، نیازمند پایگاه اجتماعی هستند و این مدل از ارتباط بین مردم و جامعه مطمئن ترین و اصلی ترین عنصر برای ایجاد نظام سیاسی و حفظ قدرت حاکمیت است، از این رو باید گفت که بسیج یک بستر مطلوب و مطمئن برای نظام جهت گسترش امنیت اجتماعی با اتکا به خود مردم است که هم هزینه‌های تامین امنیت را کاهش می دهد و هم اینکه جوانان به جای حضور در بین نهادهای خارج از مدار قانونی و در قالب های اپوزیسیونی، در محیطی مطلوب و هم راستا با آرمان‌های انقلاب اسلامی جمع می شوند و ضمن کارکردهای تعریف شده، محیط سالمی نیز برای حضور جوانان فراهم می نماید.
کارکردهای بسیج
کارکرد های بسیج بسته به موقعیت های گوناگون متغیر است، به همین خاطر بهترین تعریف بسیج همان است که پیش‌تر به صورت تلویحی به آن اشاره کردیم و آن حضور در میدان های نیاز جامعه است. لذا وقتی امروزه ما بسیج را فعال در عرصه سلامت و بهداشت جامعه می‌بینیم ، این امر مسبوق به تجربه های موفقی است که سال‌ها پیش در قالب واکسیناسیون فلج اطفال در کشور با همکاری بسیج انجام شده‌است و در شرایط حاضر نیز مردم به وضوح نقش بسیج را در مبارزه با کرونا و واکسیناسیون کووید ۱۹ می‌توانند ملاحظه کنند.
و یا در کمک به سیل زدگان و زلزله زدگان و یا نیازهای مردم مناطق محروم به خدمات بهداشتی و سازندگی که در قالب بسیج سازندگی سال‌ها است، جامعه از خدمات آنها بهره مند می شود.
آنچه نقش بسیج را در این حوادث با اهمیت می کند، نقش آن در ایجاد هماهنگی نیروهای مردمی است. حال این هماهنگی می‌خواهد در کمک به آسیب دیدگان از حوادث طبیعی خود را نشان دهد و یا در ایجاد بازدارندگی در برابر دشمنان با اتکا به بسیج ده‌ها میلیونی مردم.
ایران امروز نیازمند همه افراد جامعه است
پایان سخن اینکه آنچه از مفهوم بسیج بر می آید این است که بسیج و بسیجی به هیچ عنوان صرفاً به افراد مشخصی که در طول هشت سال دفاع مقدس توسط سپاه پاسداران به جبهه‌های نبرد اعزام شده‌اند، اطلاق نمی گردد و حتی به افراد ثبت نام شده در پایگاه های نیروی مقاومت نیز محدود نمی‌شود، بلکه بهترین تعریف را رهبر معظم انقلاب از بسیج ارائه دادند: هر کسی در این کشور برای پیشرفت ایران اسلامی یک قدم به جلو بردارد، بسیجی است و امروز ایران اسلامی نیازمند کمک همه افراد جامعه در سازندگی و حل مشکلات موجود است، یعنی بسیج مردمی تمام عیار.