مسکن کوچکمقیاس، الگوی موثری در خانهدار شدن مردم/ چه دلیلی دارد پروژهها را معطل استانداردهای غیر بومی جهانی کنیم؟
دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی، دبیر کل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خطوط، مطرح کرد: مهمترین موضوعی که در مسکن کوچک مقیاس وجود دارد دسترسی آسان مردم به خانه دار شدن است، برای دولت هم تأمین زمین و تخصیص تسهیلات حمایتی و امکانات زیربنایی و روبنایی به مراتب راحتتر است و با توجه به شرایط اقتصادی جهانی و داخلی وقتی دسترسی آسان به مسکن کوچک مقیاس فراهم باشد چه دلیلی دارد که ما پروژهها را معطل استانداردهای غیر بومی جهانی کنیم که البته این استانداردها در این ضروری بودن بعضی از آنها، کاهش پیدا کرده است. برخی شنیدهها اشاره دارد که در اروپا قبلاً سرانه مسکن هر نفر حدود ۷۰ تا ۷۵ متر بود اما هماکنون به مرز حدود ۲۰ تا ۳۰ متر برای هر فرد رسیده است؛ پس این موضوع نشاندهنده این است که با توجه به تراکم جمعیتی در کلانشهرها و بزرگ شهرها و از طرفی سوق جمعیت به شهرها از بعد اشتغال و فراهم بودن فرصتهای اقتصادی مناسب استقبال از مسکن کوچک مقیاس به مراتب بیشتر خواهد بود.
با توجه به شرایط اقتصادی جهانی و داخلی وقتی دسترسی آسان به مسکن کوچک مقیاس فراهم باشد چه دلیلی دارد که ما پروژهها را معطل استانداردهای غیر بومی جهانی کنیم.
طباطبایی به موضوع تسهیلات بانکها اشاره کرد و گفت: معمولا بانکها خیلی راغب ترند تسهیلاتی که تزریق میکنند در حوزه مسکن سریعتر برگردد، وقتی این اتفاق میافتد طبیعی است به نوعی هزینههای تمام شده هم به لحاظ تخصیص سریع تسهیلات به پروژهها و بهرهبرداری سریع متقاضیان از واحدها و شروع اقساط و پرداخت آنها، کاهش پیدا میکند. با توجه به طرح تفصیلی تهران سرانه ۱۷.۵ متر برای حداقل مسکن هر فرد ، اجرای این طرح برای یک خانواده دو نفره در مسکن ۳۵ متری، بخش زیادی از مشکلات مسکن کشور تا قبل از سال ۱۴۰۵ حل میکند.
با توجه به طرح تفصیلی تهران سرانه ۱۷.۵ متر برای حداقل مسکن هر فرد ، اجرای این طرح برای یک خانواده دو نفره در مسکن ۳۵ متری، بخش زیادی از مشکلات مسکن کشور تا قبل از سال ۱۴۰۵ حل میکند.
وی افزود: با توجه به طرح تفصیلی تهران سرانه ۱۷.۵ متر برای حداقل مسکن هر فرد ، اجرای این طرح برای یک خانواده دو نفره در مسکن ۳۵ متری، بخش زیادی از مشکلات مسکن کشور تا قبل از سال ۱۴۰۵ حل میکند. از طرفی به ظاهر سرانه مسکونی در آمریکا ۷۷ متر، در ایتالیا ۴۲ متر و در آلمان ۴۰ متر است. اما این سرانه عمدتا با خدمات روبنایی است اما در طرح تفصیلی تهران صرفا برای مسکن هر فرد حداقل ۱۷/۵.
وقتی بانک ها متوجه شوند که تسهیلات پرداختی آنها زودتر به صورت بازپرداخت اقساط انجام میشود، راحتتر اقدام به پرداخت تسهیلات به ساخت مسکن اقتصادی و کوچک مقیاس میکنند.
دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران بیان کرد: اتمام واحدها در طرحهایی همانند مسکن مهر و نهضت ملی مسکن، که در محدوده تقریبی ۷۰ تا ۹۰ متر بودهاند، تقریباً بیش از ۳ سال زمان برده پس طبیعی است که با کوچکشدن واحدها در مسکن اقتصادی یا ترکیبی کوچک، متوسط و بزرگ، زمان ساخت به مراتب کاهش خواهد یافت. به نوعی وقتی بانک ها متوجه شوند که تسهیلات پرداختی آنها زودتر به صورت بازپرداخت اقساط انجام میشود، راحتتر اقدام به پرداخت تسهیلات به ساخت مسکن اقتصادی و کوچک مقیاس میکنند.
طباطبایی در ادامه به آمار ازدواج اشاره و مطرح کرد: افت ثبت ازدواج در کشور تاثیر منفی بر تقاضای مسکن از سوی خانه اولیها برجای گذاشته است؛ کشور طی این بازه زمانی با رشد ثبت طلاق مواجه شده است و این موضوع عامل مثبتی برای رشد تقاضای خانههای کوچک با کاربری تک نفری و نزدیک به خانوادههای بزرگ و مادر که (معمولا در مراکز شهرها هستند)در کشور است.
مسکن کوچک مقیاس( با توجه کمبود زمین، تورم، سختی در تامین آورده متقاضیان، توزیع نامناسب جمعیتی، هزینههای سنگین حمل و نقل منزل تا محل کار) میتواند الگوی موثری در تسهیل خانه دار شدن مردم و امیدآفرینی شود.
وی افزود: طی سال ۱۴۰۲، ۲۰۲ هزار طلاق در کشور به ثبت رسید؛ طی دهه جاری سالانه در محدوده ۲۰۲ تا ۲۰۴ هزار طلاق در کشور به ثبت رسیده است؛ این رقم رکورد تاریخی ثبت طلاق در کشور است. به شکل معمول به ازای هر ۲ مورد طلاق ثبت شده، یک مورد ((تقاضای خانه جدید وارد بازار مسکن)) میشود و طبیعی است که تقاضا برای مسکن کوچک مقیاس با توجه به شرایط مذکور. مضاعف میشود.
دبیر کل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران بیان کرد: مسکن کوچک مقیاس میتواند مشکل ناترازی مدیریت تقاضا و عرضه مسکن برای اقشار ضعیف، متوسط و کم جمعیت ( تک نفره و دونفره) تا حدی حل کند ضمن اینکه صنعت مسکن حدود ۳۰۰ گروه شغلی را مشغول بکار میکند و در صورت عدم مدیریت پیشینه ساخت به خصوص ساخت مسکن کوچک مقیاس میتواند تبعات منجر به رکود هم داشته باشد لذا برخی عوامل رکود بازار مسکن از جمله: قیمت گذاری نامناسب و غیرواقعی، نرخ نامناسب دستمزدها، جذابیت بازارهای موازی، عدم سیاستگذاری تنظیمگری مؤثر بازار مسکن از سوی مجلس و دولت، عدم جذابیت برای سرمایهگذاران مسکن، افزایش تورم نقطهای از مرداد سال گذشته تا مرداد سال جاری از حدود ۷ به حدود ۱۷ درصد تورم، تسهیلات نامتناسب بانکی که صرفا ارزش چند متر برای پشتیبانی اندک یا ناکافی تهیه مسکن دارند ( ارزش حمایتی حدود هفت متر).
طباطبایی در پایان خاطرنشان کرد: مسکن کوچک مقیاس( با توجه کمبود زمین، تورم، سختی در تامین آورده متقاضیان، توزیع نامناسب جمعیتی، هزینههای سنگین حمل و نقل منزل تا محل کار به لحاظ ضرورت تمرکز سکونت در مراکز استانها، بزرگ شهرها و کلان شهرها و ...) میتواند الگوی موثری در تسهیل خانه دار شدن مردم و امیدآفرینی شود.