به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، این نهاد انقلابی از آغاز فعالیت در سال ۱۳۵۹ تا امروز با بهره‌گیری از توانمندی متخصصان و پژوهشگران خود توانسته در حوزه‌های مختلف پزشکی و سلامت، فنی مهندسی و علوم پایه، تجاری‌سازی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و علوم انسانی و اجتماعی تا آموزش و کارآفرینی و فرهنگی توانسته در راستای تحقق مأموریت‌های واگذار شده به این نهاد، گام‌های مؤثری در رفع نیازهای کشور بردارد.
این اقدامات در سال ۱۴۰۳ با تمام فراز و نشیب‌ها و در مسیر تحقق شعار سال؛ «جهش تولید با مشارکت مردم» تداوم یافت.
این گزارش نگاهی اجمالی دارد به برخی از مهم‌ترین اقدامات و دستاوردهای حوزه سلامت و پزشکی جهاد دانشگاهی در سالی که گذشت:
ابداع دستگاه دیالیز خون کامل بیماران سرطانی در پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی
دستگاه دیالیز خون کامل بیماران سرطانی با اهداف تشخیصی و درمانی در پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی برای نخستین بار در جهان ابداع شد.
تعداد کم سلول‌های سرطانی در گردش (CTC) در نمونه‌های خون و زمان‌بر بودن روش‌های فعلی جداسازی این سلول‌ها برای پردازش حجم کمی از خون، بزرگ‌ترین موانع عملی استفاده از سلول‌های سرطانی در گردش است؛ بنابراین، هدف از این مطالعه، طراحی یک سیستم دیالیز CTC با توانایی پردازش خون کامل بیماران سرطانی در مدت زمان منطقی بود.
این دستگاه در اغلب موارد دارای جنبه تشخیصی است و جنبه‌های درمانی آن به دلیل حجم نمونه کم خون دریافتی تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است. اجرای این طرح، ضمن تولید دانش فنی و توسعه سیستم دیالیز برای جداسازی سلول‌های سرطانی در گردش با اهداف تشخیصی و درمانی به ثبت پتنت و چاپ مقاله در نشریه‌ای با ضریب تاثیر ۷.۴ (Q۱) نیز منجر شده است.
ارائه یک روش سریع و کارآمد برای جداسازی و تولید ویروس HSV-۱ نوترکیب
محققان انستیتو پاستور ایران و مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاد دانشگاهی، در مطالعه‌ای استفاده از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱.(HSV-۱) را به عنوان یک ابزار درمانی و یک استراتژی امیدوارکننده برای تقویت درمان سرطان‌های مختلف، به ویژه سرطان‌های مرتبط با سیستم عصبی مورد بررسی قرار دادند.
در این روش ویروس‌ها به طور خاص مهندسی می‌شوند تا سلول‌های تومور را آلوده و ریشه کن کنند در حالی که سلول‌های سالم را بدون آسیب باقی می‌گذارند. این مهم به‌ویژه در خالص‌سازی انواع محصول نوترکیب با استفاده از سیستم جدید ویرایش ژنی CRISPR-Cas۹ که به طور قابل توجهی کارایی ادغام همولوگ و دقت ویرایش در ژن‌های ویروسی را افزایش می‌دهد، اهمیت دارد.
ایجاد مرکز پیشرفته پزشکی هسته‌ای با هدف ارائه خدمات پیشرفته تشخیص و درمان سرطان در مناطق محروم
مرکز تخصصی پزشکی هسته‌ای پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی با سرمایه‌گذاری ۲۰۰۰ میلیارد ریالی بخش خصوصی به منظور ارایه خدمات پیشرفته تشخیصی و درمانی به مبتلایان سرطان خصوصا سرطان پستان راه‌اندازی شد.
با راه‌اندازی این مرکز، آخرین حلقه از زنجیره تشخیص و درمان سرطان پستان در پژوهشکده سرطان معتمد شکل گرفته و گام بلندی در تحقق رسالت پژوهشکده و جهاد دانشگاهی که ارائه پیشرفته‌ترین خدمات تشخیصی و درمانی به محروم‌ترین اقشار جامعه است برداشته خواهد شد.
معرفی روش درمانی جدید برای ترمیم استخوان با استفاده از سلول‌های بنیادی و جلبک دریایی معرفی شد
در مطالعه مشترک بین‌المللی که با همکاری متخصصان بانک سلول‌های انسانی و جانوری و بانک ذخایر دریایی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه خوارزمی، دانشگاه داندی انگلستان، دانشگاه ماهاتما گاندی هندوستان و انستیتو پاستور ایران انجام پذیرفت، داربست نانوفیبری طبیعی حاصل از جلبک‌های دریایی قهوه‌ای استخراج شده از خلیج فارس با موفقیت برای ترمیم ضایعات استخوانی جهت مصارف درمانی پزشکی بازساختی با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی مشتق از چربی تولید و معرفی شد.
نتایج این پژوهش بین‌المللی نشان داد داربست سه‌بعدی تولیدی از جلبک قهوه‌ای پس از اصلاح سطح به دلیل دارا بودن نوعی پلی ساکارید خاص به نام فوکویدان و نیز داشتن ساختاری متخلخل مشابه استخوان انسان می‌تواند به عنوان یک القاگر شیمیایی و فیزیکی برای تمایز سلول‌های بنیادی انسانی به استخوان در درمان‌های آتی پزشکی بازساختی مورد استفاده قرار گیرد.
معرفی پلتفرم نانویی برای افزایش کارایی روش فتودینامیک در درمان سرطان پستان
محققان مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاد دانشگاهی و دانشگاه تهران در یک تحقیق مشترک موفق به معرفی «پلتفرم نانویی آزادکننده اکسیژن» برای افزایش کارایی روش فتودینامیک در درمان سرطان پستان شدند. مشکل بزرگی که در روش فتودینامیک Photodynamic Therapy (PDT) برای درمان سرطان وجود دارد، "هیپوکسی" یا کمبود اکسیژن است. کارایی این روش در آزمایش‌های انجام شده روی سلول‌های سرطانی MDA-MB-۲۳۱ (نوعی سلول سرطان پستان) تایید شده است.
نتایج نشان داد که با استفاده از این روش، زنده ماندن سلول‌های سرطانی به‌طور معنی‌داری کاهش یافته و تولید ROS داخل سلولی به‌طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است.
افتتاح پایلوت تولید و فرآوری ترکیبات غذایی و داروئی
پایلوت «تولید و فرآوری ترکیبات غذایی و دارویی» گروه پژوهشی فرآوری پسماند و ضایعات کشاورزی جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان با هدف افزایش مقیاس پژوهش‌های کاربردی از آزمایشگاهی به نیمه صنعتی است تا با افزایش مقیاس حجم تولید ترکیبات غذایی و دارویی، امکان‌سنجی تولید صنعتی آنها صورت گرفته و آمادگی لازم برای تجاری‌سازی کسب شود.
هدف از راه‌اندازی این پایلوت، افزایش مقیاس پژوهش‌های کاربردی از آزمایشگاهی به نیمه‌صنعتی است تا با افزایش مقیاس حجم تولید ترکیبات غذایی و دارویی، امکان سنجی تولید صنعتی آنها صورت گرفته و آمادگی لازم برای تجاری‌سازی کسب شود.
افتتاح مرکز جامع ژنتیک پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی
این مرکز که برپایه دو محور تشخیصی و تحقیقاتی در زمینه‌های ژنتیک، زیست‌فناوری، روش‌های نوین درمانی بر پایه ژن و مطالعات عملکردی فعالیت خواهد داشت، در بحث تشخیص ژنتیکی علت‌یابی بیماری‌های ناشی از تغییرات ایجاد شده در توالی ژن‌ها و همچنین تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی با استفاده از تکنیک‌های آزمایشگاهی پیشرفته ژنتیک مولکولی و سیتوژنتیک فعالیت خواهد کرد.
مرکز جامع ژنتیک رویان با ارائه مشاوره ژنتیک مناسب به مراجعین در اتخاذ تصمیم آگاهانه در انتخاب روش‌های درمانی موجود و اتیولوژی بیماری کمک خواهد کرد. همچنین با هدف افزایش دقت و سرعت تشخیص، انتخاب روش‌های درمانی بهینه و بر اساس دانش و تجربه انباشته در مجموعه رویان در زمینه به کارگیری روش‌های استاندارد و مدرن مهندسی ژنتیک در حوزه زیست‌فناوری نیز تحقیقاتی در راستای انجام مطالعات عملکردی، روش‌های درمانی نوین بر پایه ژن و تولید داروهای نوترکیب انجام خواهد شد./ ایرنا