مجتبی سرلک- کارشناس
پایگاه خبری تحلیلی خطوط
شعار امسال نیز با محوریت اقتصاد مطرح گردید ولی نامگذاری آن چند ویژگی عمده داشت:
۱- ضرورت کاهش مشکلات مرتبط با تولید و سرمایه گذاری
۲- انتقاد واضح از عدم قاطعیت در پیشگیری برخی اموری که منشا آن در تولید است ولی ضد تولید عمل می‌کند و بلای اقتصاد کشور است مثل عدم بازگرداندن ارزهای صادراتی معدودی از تولیدکنندگان
۳- وجود جذابیت برای سرمایه گذاری در اموری مانند زمین،مسکن، ارز و طلا که مولد نیستند و در کنار منفعتی که در ظاهر دارند مضر هستند.
۴- ضرورت توجه و برنامه ریزی برای جذب و هدایت سرمایه های بزرگ و کوچک به امور تولیدی؛
موارد مطرح شده در پیام نوروزی و سایر سخنرانی های اخیر رهبر معظم را باید با چند شاخص اقتصادی منطبق و سپس نتیجه گیری نمود:
الف )مباحث نقدینگی و ارزی حدودا ۹۰ درصد،در نرخ تورم موثر هستند.
ب-سلیقه ای عمل نمودن تعدادی از صادرکنندگان در رفع تعهدات ارزی در سال ۱۴۰۳ ، قیمت پایه دلار را تا ۸۰ درصد بالا برد.
ج- در سال قبل تعدادی از واحدهای تولیدی از دریافت تسهیلات ریالی و ارز مورد نیاز برای خرید ماشین آلات و یا تامین مواد اولیه بی بهره بودند.
د- تعدادی معدود از واحدهای تولیدی همواره از لحاظ تامین ارز، دریافت تسهیلات، بازنگرداندن معوقات بانکی، بازنگرداندن ارز صادراتی از حاشیه ای امن برخوردارند.
ه- ارزش صادراتی واحد وزن در کشور ما یک پنجم ارزش واحد وزن در واردات است به عبارت بهتر ما مشغول صادرات منابع خام و صادرات ابتدای زنجیره های تولیدی هستیم.
و- تقاضای ارز تولیدی در سال ۱۴۰۳ حدودا ۴۰ درصد نسبت به سال قبل از آن جهش داشته است. در این فضا عده ای از تولیدکنندگان موفق به دریافت ارزهای دولتی شده و عده ای از تولیدکنندگان وسرمایه گذاران بی بهره مانده اند.
ز-طبقه بندی استانهای کشور به سه گروه کم برخوردار، عادی و برخوردار نشان می دهد که استانهایی از گروه اول شامل استانهای: کهکیلویه – چهارمحال – ایلام – لرستان – سیستان – خراسان جنوبی – خراسان شمالی و... از لحاظ برخی منابع و نیروی جویای کار، وضعیت مناسبی دارند ولی از توسعه لازم برخوردار نیستند. لذا نيازمند به سرمایه گذاری برای احداث واحدهای تولیدی جدید و تکمیل طرح های نیمه تمام با هدف تولید و ایجاد اشتغال هستند.
نتیجه گیری و چند پیشنهاد:
نامگذاری 14 سال اخیر با محوریت اقتصاد، مسئولین و بخش های تولیدی را وارد یک فضای ورزیدگی مطلوبی در استنباط مسایل اقتصادی و برنامه ریزی نموده است. از طرفی منابع ارزی و تسهیلات ریالی کشور و زیرساختهایی نظیر آب و برق و گاز هم به شدت محدود هستند پس ضروری است در مواجه با مسایل سرمایه گذاری و تولیدی و اثربخشی آن در اقتصاد، در سال جدید با تکیه بر واقعیت‌ها اقدام گردد:
۱-نگاه به مباحث سرمایه‌گذاری، تخصیص زیرساخت‌ها، تخصیص منابع ریالی و ارزی و پیگیری تعهدات ارزی و ریالی بخش های تولیدی، با یک نگاه و صلاحدید ملی تعریف و سپس به صورت برش های استانی اجرایی گردد.
۲- برخی از استانها از توسعه صنعتی مطلوبی بهره‌مند هستند ولی نیروی اشتغال آنها از سایر استانها تامین میشود؛ لذا هرگونه توسعه و سرمایه گذاری در این استانها باید با هدف افزایش داخلی سازی، کاهش ارزبری، افزایش صادرات، افزایش ارزش افزوده و حفظ اشتغال موجود برنامه ریزی گردد.
۳- در استانهای کم برخوردار که از سطح توسعه یافتگی پایینی برخوردارند و امکانات زیرساختی و نیروی آماده به کار مطلوبی دارند؛ تخصیص منابع بانکی با سود پایین تر ، ایجاد طرح های جدید و اشتغال آفرين، معافیت‌های بیمه ای و مالیاتی و تخصیص منابع ارزی بیشتری باید در اولویت باشد.
۴- موضوع چای دبش فقط منحصر به فلان استان نیست. در حال‌حاضر هم در برخی از استانها، دبش های ریالی و ارزی وجود دارند که حاشیه امنی دارند. باید در راستای حمایت و دلگرمی سایر تولیدکنندگان با این موارد برخورد نمود و در هر استان کمیته هایی با محوریت ارکان دولتی و نظارتی وجود داشته باشند و این آفت های تولیدی را که ضد تولید عمل می‌کنند؛ به درستی و قاطعیت مدیریت کنند.
۵-تحقق شعار سال باید محور فعالیت همه ارگانهای دولتی باشد نه منحصر به ادارات اقتصادی
۶- بورس و اوراق مشارکت یک موقعیت برای جذب سرمایه های خرد محسوب می شود. پس در هر استان باید مسوولین آن، نسبت به شناسایی مواردی برای سرمایه‌گذاری که قابلیت توجیه اقتصادی دارند اقدام و معرفی این فرصت ها به مردم انجام شود.
۷-جذابیت سرمایه گذاری در خرید ارز، مسکن و طلا به عنوان کالاهای سرمایه ای باید با فرهنگ سازی و ابزارهای مختلفی مثل مالیات و... کاهش پیدا کند.
۸- بازگشت ارزهای صادراتی که تاثیر مهمی در نرخ تورم کشور دارند با انضباط بیشتری مطالبه گردد و بدون دلیل جهش تقاضا برای ارز به بهانه های تولیدی تعریف نشود.