این روز‌ها بحث مالیات در بودجه بسیار مطرح می‌شود. اینکه دولت قصد دارد با فشار مالیاتی کسری بودجه و ناترازی‌های خود را جبران کند. اما نکته در این است که نظام مالیاتی ما بیش از آن که نیاز به افزایش میزان مالیات از مالیات بگیران فعلی داشته باشد به اصلاح قوانین و جلوگیری از فرار مالیاتی نیاز دارد.برای داشتن یک نظام مالیاتی موفق و شفاف، دولت‌ها و مراجع تنظیم کننده نیاز به پیاده‌سازی چندین اقدام کلیدی دارند وضع قوانین و مقررات مالیاتی روشن و قابل درک برای تمام شهروندان و شرکت‌ها، ایجاد ساختاری که در آن تعهدات مالیاتی بر اساس توانایی پرداخت توزیع شوند و گروه‌هایی با درآمد بالاتر، نرخ موثر بیشتری پرداخت کنند، انتشار عمومی اطلاعات مربوط به نحوه جمع‌آوری و هزینه‌کرد مالیات‌ها برای کسب اعتماد عمومی بخشی از این اصلاحات است.
آنچه به آن نیاز است تا از فرار مالیاتی جلوگیری شود افزایش نظارت مالی است که نیاز به توسعه نظارت بر جریان‌های مالی، بانکی و حسابداری به منظور شناسایی معاملات مشکوک مرتبط با فرار مالیاتی دارد.وضع قوانین سختگیرانه برای جلوگیری و مجازات فرار مالیاتی و اطمینان از اینکه این قوانین به طور موثر اجرا شوند و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و داده کاوی برای کشف الگو‌های غیر معمولی که ممکن است نشان‌دهنده فرار مالیاتی باشند می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
واقعیت این است که فشار مالیاتی بر طبقات متوسط و حقوق‌بگیران تنها به کوچک‌تر شدن سفره آن‌ها منجر شده و نارضایتی اجتماعی را بالا می‌برد بنابراین بهتر است کار سخت را جایگزین کار آسان‌تر، اما پر هزینه‌تر کرد و آن اصلاح روند‌های مالیات ستانی در کشور است.هرچند سامانه مودیان می‌تواند به دولت کمک کند تا فعالیت غیر قانونی کشف و از آن مالیات گرفته شود، اما اینکه گفته شود هر کس در سال درآمدش بیشتر از سال گذشته باشد باید مالیات بپردازد کارشناسی نیست. بهتر است در این زمینه با مردم شفاف سخن گفت و از نحوه اصلاح روندمالیات ستانی در کشور بیشتر با مردم صحبت کرد تا شائبه‌ها و شایعه‌ها فضای روانی و اقتصادی را نا ایمن نکند.به نظر می‌رسد این روز‌ها مردم به خبر‌های خوب احتیاج دارند تا حداقل با امید بیشتری به سال آینده قدم بگذارند.
ابتکار| نیما غلامرضایی