اخبار خوب و بد بخش حاکمیتی معدن در سال ۱۴۰۱

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، سالی که در حال گذراندن واپسین روزهای آن هستیم اتفاقات تلخ و شیرینی در بخش معدن رخ داده که به بررسی آن می پردازیم.

اخبار خوب معدنی شامل؛
۱- پایش و ساماندهی کلیه محدوده‌های معدنی شامل رصد هوشمند بانک اطلاعات استان‌ها
۲- احیای پتانسیل‌های خفته معدنی در بازار دلالی با ابطال پروانه‌های غیر فعال و روانه نمودن آن‌ها به عرصه‌ی مزایده و واگذاری
۳- محاسبه و ابلاغ هوشمند حقوق دولتی
۴- اجرای طرح صیانت از مواد معدنی (هوشمند سازی و روش‌های جدید پهپادی و ...)
۵- تامین ماشین آلات سنگین معدنی از داخل و خارج از کشور (۲۰۰۰ مجوز واردات صادر و تمام محصولات هپکو در دستور پیش خرید و واگذاری هستند)
۶- احیا و فعال سازی معادن غیر فعال (۳۰۰ معدن در اولین سال آغاز طرح)
۷- تهیه ترازنامه منابع معدنی و یکپارچه سازی داده‌ها
۸- شفاف سازی، تسریع و هوشمند نمودن خدمات معدنی به متقاضیان
۹- پایش، تجمیع و ساماندهی بخشنامه‌های متعدد و گاهاً متضاد و ابلاغ یک بخشنامه واحد به ۳۱ استان کشور
۱۰- آغاز فعالیت معادن فراسرزمینی با اولویت همسایگان و منطقه و کشور‌های امریکای لاتین
۱۱- بازنگری اهلیت واگذاری محدوده‌های معدنی با تغییر در صلاحیت فنی و مالی و ابلاغ آن به ۳۱ استان
۱۲- مردمی سازی اقتصاد معدن (ارائه ۴۴ و سرمایه گذاری در ۲۲ استان)
۱۳- طراحی الگوریتم‌های نظارت در زنجیره فولاد، مس، آلومینیوم ، سیمان، سرب، روی و سایر کامودیتی‌ها
۱۴- تاسیس شورای توسعه نظام مهندسی و کنترل فعالیت‌های معدنی برای اولین بار در کشور (با دعوت از نخبگان)
۱۵- واگذاری معادن بدون متقاضی بعد از مزایده دوم (وفق ماده ۸۳ آیین نامه اجرایی قانون معادن)
۱۶- ۱۵ اقدام اصلاحی و عملیاتی در حوزه قانونگذاری و مدیریت زنجیره ارزش گوهر سنگ‌های کشور
۱۷- بهبود تعامل با سازمان مراتع و جنگلبانی (منابع طبیعی- که البته کافی نیست).
۱۸- تشکیل کارگروه تدوین و تعیین فهرست بهای معدن (با حضورانجمن پیمانکاران، سازمان برنامه و بودجه، ایمیدرو و معاونت امور معادن وزارت صمت)
۱۹- تعیین فعالیت بهای پایه‌ی کار در حوزه معدن (کل زنجیره – در دست انجام)
۲۰- طرح تحول سازمان زمین شناسی با تهیه نقشه‌های زمین شناسی، اقتصادی و ژئوشیمی در مقیاس یک به پنجاه هزار (۵۰۰۰۰/۱) و انجام عملیات ژئوفیزیک هوایی و اشتراک گذاری اطلاعات برای عموم مردم در مرکز داده‌های علوم زمین
۲۱- اختصاص ۵۰ میلیون یورو از ۵۰۰ میلیون یورو از محل طرح‌های پیشران دانش بنیان و اشتغال آفرین وزارت صمت به دو پروژه تولید فولاد‌های خاص (ضد سایش و ...) و فناوری تبدیل هماتیت به مگنتیت
۲۲- انعقاد قرارداد‌هایی با نظام مهندسی معدن کشور برای استفاده بیش از پیش از توان نظام مهندسی معدن کشور در انجام وظایف حاکمیتی معاون معدنی وزارت صمت در حوزه‌های؛ نظارت، ایمنی هوشمندسازی و ...
۲۳- احیای کارگروه تدوین ضوابط و معیار‌های ها (شامل کارگروه‌های اکتشاف، بهره‌برداری، تونل فرآوری) با هدف تطبیق موارد علمی و قانونی با یکدیگر
۲۴- آزادسازی قیمت‌های یارانه‌های پنهان تولید کامودیتی‌ها مثل هزینه برق و گاز (در حال انجام)
۲۵- افزایش ۱۰ درصدی عرضه سیمان نسبت به سال گذشته (۲ میلیون تن تقاضا سال ۱۴۰۰، ۱۲۵۰ تن عرضه و در سال ۱۴۰۱، ۱۴۵۰ تن عرضه)
۲۶- در حوزه مس از ۵۰۰ هزار تن تقاضای بازار ۲۵۰ هزار تن تامین شد (رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ داشت)
۲۷- در بحث مواد غیر فلزی و کاشی و سرامیک رشد ۱۵ درصدی تولید نسبت به سال گذشته
۲۸- واردات طلا به خصوص برای کسانی که تعهد ارزی دارند آزاد و بدون مشکل در حال انجام است
۲۹- احیای کارگروه تعامل با منابع طبیعی و محیط زیست
۳۰- تشکیل کارگروه تعامل با انرژی اتمی و تاثیر مثبت آن بر تعاملات فی ما بین
۳۱- تدوین فهرست بهای عملیات اکتشافی
۳۲- تدوین تعرفه واحد عملیات اکتشافی (که با همکاری سازمان برنامه و جامعه مهندسین مشاور در حال تکمیل است)
۳۳- تسریع در افزایش ذخیره معدن مس جانجا و افزایش ذخایر اکتشافی معادن لیتیوم
۳۴- برپایی جلسات تنظیم بازار با حضور معاون معدنی و شخص وزیر صمت (توقع متخصصین اینکه؛ ۱-کل زنجیره در نظر گرفته شود ۲- دست مسئولین در کنترل قیمت‌های بازار نلرزد، چون از سود معادن کم میشود نه درآمد آن‌ها ۳- واقعی کردن حذف یارانه‌های پنهان تولید ۴-رفع مشکلات عرضه در بورس کالا که باعث سود‌های کلان تولید و دلالان می‌شود)

اخبار بد معدنی شامل؛
۱- صدور مجوز‌های فولادی ۶۰ میلیون علاوه بر ۵۵ میلیون تن با فشار سیاسیون (مسائل امنیتی اجتماعی و اقتصادی در پی دارد که البته سازمان بازرسی از افزایش این ظرفیت‌ها جلوگیری نموده است)
۲- عدم توافق جامع با سازمان محیط زیست و منابع طبیعی و برخورد سلیقه‌ای و خلاف قوانین مصوب مجلس این دو دستگاه با بخش معدن و قبل و بعد از استعلامات مثبت (روزبه‌روز فشار هایشان بیشتر می‌شود)
۳- اتفاق خطرناکی که در یکی از شرکت‌های ملی معدنی کشور در حال رخ دادن است و موجب اتلاف منابع بیت المال و ضرر و زیان به انفال میشود.
۴- مشکلات مربوط به عرضه کامودیتی‌ها در بورس کالا و ایجاد رقابت منفی با ایجاد انتفاع خارج از عرف برای عرضه کنندگان و بازار دلالی
در بحث ایده‌آل سازی و سیاستگذاری بخش معدن رعایت موارد ذیل الزامی است؛
۱- رعایت تناسب حلقه‌های زنجیره ارزش
۲- توسعه متناسب با نیاز‌های داخلی کشور (مثل اشتغال، ارزآوری و غیره)
۳- انجام و ارائه مطالعات امکان سنجی و محاسبات اقتصادی (بسیار مهم و لازم) به ارکان تصمیم ساز کشور
۴- رعایت اصول آمایشی صنعت و معدن در بحث ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های طرح‌ها
۵- عدالت محور بودن طرح‌ها مطابق اصل ۴۸ قانون اساسی

/کارگروه تحقیقاتی معدنی شهید حسام خوشنویس