چگونه با فرزند خردسال یا دبستانی خود در مورد مرگ صحبت کنید؟ مرگ یکی از سخت‌ترین موضوعات برای مطرح کردن با بچه‌هاست. در این مطلب با چگونگی و نحوهٔ صحبت کردن با بچه‌های خردسال و دبستانی در مورد موضوع مرگ آشنا شوید.
درک کودکان از مرگ و اقدامات والدین
کودکان درهر دوره‌ای از زندگی خود با مورد مرگ و بیماری آشنا می شوند. مرگ و میر بخشی ازچرخه طبیعی زندگی است. کودکان خردسال هم که ممکن است در مشاهده والدین عزادار خود، واکنش نشان می‌دهند. والدین باید ازکودکان خود در فرایند سوگواری کمک وحمایت کنند، تا کودکان در آینده بعد از فوت عزیزخود، بتوانند زندگی خود را از سربگیرند.
▪️درمراحل مختلف رشد کودکان درک متفاوتی ازمرگ خواهندداشت.
▫️رویکرد شما درجایگاه یک فردمراقب کودک یا والدین جهت صحبت کردن با کودک درمور دمرگ، بستگی به سطح درک کودک از۴ مفهوم اصلی مرگ دارد؛
۱-برگشت ناپذیری (به این معناکه مرگ دائمی است).
۲-نهایی بودن (یعنی تمام عملکرد‌ها بامرگ متوقف میشود).
۳-اجتناب ناپذیری (یعنی مرگ برای همه موجودات زنده است).
۴-رابطه علت ومعلولی. به طورمثال علل مرگ.
میزان درک کودکان از این مفاهیم بر توانایی وکنار آمدنشان با احساسات تاثیرگذاراست
ممکن است کودک شما درگروه سنی شیرخواران و کودکان نوپا (سن زیر۳ سال) باشد. این گروه سنی مرگ را درک نمی کنند، اما می توانند تجربه مراقب یا والدین خود را احساس کنند؛ بنابراین مراقب خودتان باشید و نیاز به سوگواریتان رابه رسمیت بشناسید. تاجایی که ممکن است برنامه روزانه زندگی خود را به روال عادی ومعمول خود ادامه دهید. ازدوری وجدایی پرهیزکنید. و برای حفظ آرامش کودک خود وهمچنین تقویت احساس امنیت کودک، توجه ومراقبت فیزیکی بیشتری به کودک نشان دهید.
کودکان پیش دبستانی (سن بین ۳ تا۵ سال)، مرگ را موقتی تصور می کنند واین تصورکاملآ اشتباه است.
دراین گروه سنی باید مرگ به زبان ساده و کودکانه و واضح تعریف و توضیح داده شود. از کلمات وجملاتی همچون (به خواب رفتن-به جهان باقی سفرکرده-درگذشتن) نباید استفاده کنیم. این عبارات برای کودک قابل درک نیستند. وحتی ممکن هست که ترس ازخواب وسفر‌های طولانی درکودک راباعث شوند.
باید به کودک بگوییم که عزیزشان جان باخته است ودیگر نمیتوانیم این عزیز را دوباره ببینیم.
کودک نیز ممکن است سوالاتی ازاین قبیل که عزیزش کجاست؟ ویا کی برمی گردد؟ مطرح کند، که شما باید ساده و واضح به این سوالات پاسخ دهید.
▪️ توجه داشته باشید که کودکان خردسال نمی تواند همیشه افکار و احساسات خود را به زبان بیاورند، افکارواحساسات و ترس آن‌ها اغلب در زمان بازی کردن ظاهر می شود. بازی می‌تواند زبان دوران کودکی باشد؛ بنابراین توجه لازم به بازی کودکان داشته باشید.
▪️ درگروه سنی کودکان ۵ تا ۱۲ سال مرگ را به عنوان یک رویداد نهایی درک میکنند، اما این احتمال هم هست که پذیرای مرگ که یک رویداد عمومی وهمگانی است نباشند.
ساده وصادقانه والبته به زبان کودکانه به کودک خود در مورد آنچه که اتفاق افتاده است توضیح دهید. و در مورد آنچه که ازصحبت‌های شما فهمیده و یا درک کرده است سوال کنید. برای رفع هرگونه تعبیر نادرست ازصحبت ها وقت کافی بگذارید.
کودکان برای داشتن احساس بهتربه حمایت شما نیازدارند.
به کودکان فرصت دهید تا در مورد احساسات خود صحبت کنند.
گوش دادن به صحبت ها خیلی مهم تراز گفتن کلمات عالی است.
کودکان دراین گروه سنی ممکن است درک درستی ازرابطه علت ومعلولی مرگ نداشته باشند و طبیعی است که مرگ راتجسم کنند. (مرگ را به عنوان یک هیولا یاروح درنظر بگیرند).
کودکان ممکن است درمورد اتفاقی که افتاده است احساس گناه کنند و یا اینکه خود را مقصر بدانند. باید به کودکان توضیح دهیم که صحبتی که کرده اند و یا کاری که انجام داده اند وحتی برعکس این (صحبتی که نداشتند وکاری که انجام نداده اند)، موجب مرگ فرد نشده است وهیچ اقدامی هم نمی‌تواند فرد فوت شده رابه زندگی دوباره برگرداند.
کودک شما ممکن است سوالاتی دراین رابطه ازشماجویا شود. به طورمثال کودک ازمادر خود سوال کند که کی (چه زمانی) میخواهی بمیری؟ پس تعجب نکنید.
به کودک خودیادآوری کنید که هرکسی که بیمارمی شود، فوت نخواهد شد و از سلامتی خودتان به کودک اطمینان خاطر دهید.
ازکودکان خودحمایت کنید، تاکار‌هایی که تاثیری درکاهش اضطرابشان دارند را انجام دهند.
توجه داشته باشید کودک شما ممکن است که نخواهد درباره متوفی صحبت یا فکر کند. چون برایشان دردناک است.