به گزارش پایگاه خبری‌تحلیلی خطوط؛ متاسفانه کشور ایران در جایگاه سوم از نظر رواج خودکشی قرار دارد. بر پایه آمار‌ها روزانه بیش از ۱۳ نفر در ایران اقدام به خودکشی می‌کنند. در خصوص همین موضوع خبرنگار سلامت خطوط گفت‌وگویی با دکتر حسین ابراهیمی مقدم، متخصص روانشناسی و استاد دانشگاه داشته است که در ادامه شرح کامل آن را می خوانید.
خودکشی پدیده پیچیده‌ای است و عوامل زیادی مانند: افسردگی، اختلال وحشت‌زدگی، مصرف بیش از اندازه الکل و مواد مخدر، ناامیدی، عزت‌نفس پایین، همچنین بحث سلامت فیزیکی پایین مانند معلولیت فیزیکیدر بروز خودکشی تاثیر افزایشی دارند
-
به نگاه شما علت افزایش خودکشی در کشور چیست؟
خودکشی معمولا به علت مشکلات روانی اتفاق می‌افتد. ۹۰درصد افرادی که خودکشی می‌کنند، بالاخره با یکی از انواع مشکلات روانی روبه‌رو بوده‌اند. طبق آمار‌های انجام‌شده کسانی که خودکشی موفقیت‌آمیزی داشتند، قبل از اقدام به خودکشی، به شدت افسرده بودند. حالت ناامیدی یکی از بهترین پیش‌بینی‌کننده‌های خودکشی است؛ بنابراین بین افسردگی، خودکشی و اقدام به خودکشی یک پیوند بسیار قوی وجود دارد.
-
آیا خودکشی در مردان و زنان تفاوتی دارد؟
جالب است بدانید که اقدام به خودکشی‌های موفق در مردان بیشتر است یعنی مردان کمتر دست به خودکشی می‌زنند، اما اگر اقدام کنند، بیشتر به مرگ آن‌ها منجر می‌شود. خانم‌ها نیز بیشتر اقدام به خودکشی می‌کنند، اما خودکشی آن‌ها موفقیت‌آمیز نیست و بیشتر هدف آن‌ها، اعلام ناراحتی‌شان است.
-
آمار‌های خودکشی به چه صورت است؟
متاسفانه از هر ۲۰ نفری که اقدام به خودکشی می‌کنند، یک نفر موفق به مرگ می‌شود. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است در ۴۵ سال گذشته میزان خودکشی در سطح جهان، ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این آمار نشان می‌دهد نزدیک به ۱۳/۵ میلیون نفر از مردم دنیا به فکر خودکشی هستند، حدود ۴ درصد برنامه ریزی برای انجام و ۴/۵ درصد نیز اقدام به این موضوع کردند. البته در کشور‌های مختلف این آمار‌ها متفاوت است.
-
مسئله خودکشی در کدام دوران فرد بیشتر اوج می‌گیرد؟
خودکشی معمولا در میان نوجوانان بیشتر شیوع پیدا می‌کند. متاسفانه سومین علت مرگ افراد ۱۵ تا ۲۴سال، خودکشی است. در کشور آمریکا ۱۵ درصد دانش‌آموزان دبیرستانی حداقل یک‌بار اقدام به خودکشی کرده‌اند.
-
خودزنی‌های عمدی به چه صورت است؟
خودزنی‌های عمدی مانند زدن رگ، خفه کردن خود، مصرف دارو، و مواردی از این قبیل معمولا کشنده نیست، شاید فقط ۱۳ درصد این موارد آن‌قدر شدید باشد که باعث مراجعه فرد به بیمارستان و نهایت مرگ آن فرد شود.
-
دلیل افزایش خودکشی بین نوجوانان چیست؟
واقعا نمی‌دانیم علت افزایش این موضوع چیست، فقط می‌دانیم که عوامل استرس‌زای آن‌ها، فشار‌های اجتماعی به این افراد، مشکلات خانوادگی، خبر شنیدن خودکشی افراد مشهور و حتی مصرف مواد مخدر که در این روزها بسیار شایع شده است، می‌تواند باعث بروز این مشکل شود.
-
چه چیزی بیشتر پیش‌بینی کننده خودکشی است؟
پیش‌بینی‌کننده این موضوع، داشتن حداقل یک‌بار سابقه اقدام به خودکشی است، اما چون فقط ۳۰ درصد افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، سابقه خودکشی دارند، باید به عوامل دیگر نیز توجه کرد. واقعیت این است که، چون خودکشی پدیده پیچیده‌ای است، عوامل زیادی را درگیر خود می‌کند بر فرض مثال عواملی مانند: افسردگی، اختلال وحشت‌زدگی، مصرف بیش از اندازه الکل و مواد مخدر، ناامیدی، عزت‌نفس پایین، همچنین بحث سلامت فیزیکی پایین مانند معلولیت فیزیکی، تمام این موارد می‌توانند از دلایل خودکشی باشند.
-
آیا استرس‌های زندگی در خودکشی نقش دارند؟
بله. استرس‌های زندگی نقش زیادی در اقدام به خودکشی دارند. نوع استرس در سن‌های مختلف متفاوت است. مثلاً در نوجوانی، رویداد‌های منفی، ارتباط عاطفی با جنس مخالف و جدایی و کشمکش‌های بین فردی نوعی از عوامل استرس است. در میانسال‌ها مسائلی استرس‌آوری مانند مشکلات اقتصادی، ناتوانی فیزیکی، جسمانی و معلولیت، اقدام به خودکشی را به‌وجود می‌آورد.
-
چگونه افرادی را که قصد خودکشی دارند، می‌توان شناسایی کرد؟
شناسایی این دسته از افراد کار زیاد آسانی نیست. این دسته از افراد قبل از اقدام به خودکشی، خیلی آرام و منطقی به نظر می‌آیند، حتی علائمی را نشان می‌دهند که فرد مورد نظر فکر می‌کند حالش نسبت به گذشته خیلی بهتر است. این آرامش و منطق ممکن است، منعکس‌کننده دوره‌ای از برنامه‌ریزی برای خودکشی باشد. افرادی که برای خودکشی برنامه‌ریزی می‌کنند، اغلب و به تدریج اموال خود را به دیگران می‌بخشند. آمار‌ها نشان می‌دهد ۴۰ درصد افرادی که خودکشی کرده‌اند واقعا قصدشان مرگ بوده است.
-
چه مداخلاتی برای پیشگیری از خودکشی باید انجام داد؟
یکی از موارد، ایجاد ارتباط خوب با مراجعه کنندگان است، درمانگر باید یک منبع امنیت و حمایت خوب محسوب شود. بعضی مواقع ارتباط درمانی خوب و موثر، نجات‌دهنده یک زندگی است و باعث می‌شود فرد تفکرات مرگ را به تفکرات زندگی تغییر دهد. مواردی از قبیل تن صدای مراجع باید مورد بررسی و همچنین تن صدای درمانگر بسیار حائز اهمیت است، درمانگر باید تا حدامکان به صحبت‌های مراجع گوش دهد و فهم همدلی داشته باشد. درمانگر، افکار مراجع را باید خیلی سریع در آن لحظه ارزیابی کند. مثلاً سوالاتی از قبیل اینکه: چه آرزویی داری؟ الان داری به چه فکر می‌کنی؟ باید از فرد بپرسد تا مراجع به فکر فرو رود و این موضوع باعث می‌شود فرایند فکر کردن آن راه بیفتد.
