معلم بازنشسته و مدیر موزه گنجینه آموزش و پرورش همدان
پایگاه خبری تحلیلی خطوط: در مورد نقش معلم در تعلیم و تربیت دانش آموزان سخن بسیار گفته شده و هر یک هم از منظر خاصی به این نقش پرداخته‌اند، اما می‌توان گفت ماحصل و برآیند همه این نظرات این است که اگر معلمی به کارش علاقه و اعتقاد داشته باشد و با اصول، مبانی و هدف‌های تعلیم و تربیت و نیازها و تفاوت فردی دانش آموزان آشنایی داشته باشد، می‌تواند اثرگذار باشد، حرکات، رفتار و گفتار معلم در کنار آموزش معجزه می‌کند.
گاهی اوقات یک جمله کوتاه، یک تشویق به موقع و مناسب، یک آفرین گفتن، آینده دانش آموزی را می‌سازد و برعکس یک تنبیه بی جا، تحقیر، تبعیض می‌تواند آینده اش را تباه کند. بسیاری از نوابغ و شخصیت‌های بزرگ و نامدار که به موفقیت‌های بزرگ در عرصه‌های گوناگون علمی، هنری فرهنگی و اجتماعی رسیده‌اند اعتراف کرده‌اند که اگر در چرخه زندگی خود به معلمی لایق، شایسته و دلسوز بر نمی‌خوردند، هرگز در شمار افراد شاخص و موفق قرار نمی‌گرفتند.
مَخلص کلام آنکه اگر قرار است تحولی در جامعه پدید آید، تنها و تنها از راه آموزش و پرورش و معلمان کاردان، دلسوز و آگاه امکان پذیر است.
اما «یک معلم باید چطور در این مسیرها قدم بردارد؟»؛ در عصری که در آن به سر می بریم شرایط به کلی تغییر کرده؛ به همین خاطر، مسئولیت و کار معلمان بسیار حساس و سخت‌تر از گذشته شده است. دیگر الگوهای گذشته و فعالیت‌های تربیتی موجود مدارس پاسخ گوی نیازهای نوجوانان و جوانان نیست و نمی‌توان با آن نیازهای دانش آموزان را برآورده کرد، دانش آموزان امروزی در شرایط جدیدی قرار دارند. در این مسیر، باید فعالیت‌ها به روز و متناسب با زمان شود امروزه نظام آموزش و پرورش بیش از هر زمان دیگر به اصلاح و بهبود روش‌ها، تغییر و نوآوری نیاز دارد، مانند دهه‌های گذشته معلم دیگر تنها منبع دانش و اطلاعات نیست.
امروز اینترنت، فضای مجازی، رسانه‌ها و مطبوعات منابع اطلاعاتی مهمی است که انبوهی از اطلاعات را در اختیار جوانان قرار می‌دهد، با این همه منابع اطلاعاتی، دیگر دانش و مهارتهای گذشته معلمان برای آموزش و تربیت نسل آینده کافی نیست. بدین سان باید گفت که توجه به عنصر از ضرورت‌های کار معلمی است.
دانش معلم باید به روز باشد تا بتواند پاسخگوی نسل حاضر باشد و معلم بداند چه خلاهایی تربیتی در جامعه وجود دارد و معلمان باید در آن مسائل ورود پیدا کنند؟
متأسفانه در سالهای اخیر در نظام ارزشی و هنجاری و شخصیتی افراد در سطح جامعه تغییراتی به وجود آمده؛ در بسیاری از مواقع رفتارهایی توسط جوانان ما به نمایش گذاشته می‌شود که قابل تأمل و نگران کننده است، رفتارهایی که در گذشته وجود نداشته است. در واقع، آنچه امروز می‌بینیم این است که احساس مسئولیت، وظیفه شناسی، نظم و انضباط، ادب، رعایت احترام از سوی دانش آموزان بسیار ضعیف‌تر از گذشته شده است.
در این مسیر، می‌توان گفت که اولین عامل این است که در ارزشهای جامعه و نحوه قضاوت اجتماعی مردم اشکالاتی به وجود آمده؛ جوامع گوناگون همواره در حال تغییر بوده و هست و این تغییرات در جامعه ما با سرعت و شدت بیشتری در حال رخ دادن است.
گسترش روزافزون رسانه‌های صوتی و تصویری مانند ماهواره‌ها، اینترنت و مجلات، جوانان را با پیام‌های ارزشی و گاه متضاد درگیر می‌کند و این روند، به گونه‌ای است که در سالهای اخیر شاهد تغییراتی در اخلاق، رفتارها، آداب و سنن، نوع پوشش و شیوه های پوششی و ظاهری افراد جامعه هستیم بدین ترتیب، اولین قدم در این مسیر این است که معلمان با دانش به روز وارد کار شوند، این تغییرات را بشناسند و بتوانند با نسل جدید دانش آموزان به نحو درست و حساب شده سخن گفته و الگوهای مناسب برای آنها ترسیم سازند./ مهر