به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط این روزها برچسب «لطفا بدون ماسک وارد نشوید» پشت درب هر بازار و مغازه و آرایشگاه و سوپر مارکتی چسبانده شده و به عابران گوشزد می‌کند که ماسک زدن را فراموش نکنند. گاهی هم بازارها و مغازه‌دارها خیلی جدی از ورود این افراد به داخل جلوگیری می‌کنند. اما همانطور که عده‌ای در اجتماع، قوانین رانندگی را هم زیرپا می‌گذارند حالا در کرونا هم عده‌ای پیدا شده‌اند که در مقابل رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی دست به مقاومت می زنند.
برهمین اساس، وزارت بهداشت با انتشار گزارشی از تماس‌های مردم با سامانه ۱۹۰، اعلام کرد که بیشترین شکایت‌ها از نانوایی‌ها و سوپرمارکت‌ها بوده که اغلب مردم در این مکان ها پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک را رعایت نکرده بودند. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، ۱۱ درصد شکایت‌ها از عدم رعایت بهداشت دست، ۶۶ درصد به علت عدم رعایت موازین بهداشتی در محیط کار، ۸ درصد دفع غیر بهداشتی فاضلاب، ۵ درصد به علت عرضه مواد غذایی بسته بندی شده فاقد تاریخ مصرف معتبر و ۱۰ درصد نیز عرضه مواد غذایی سنتی فاسد بوده است. طبق گزارش سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت، ۱۰ درصد شکایت‌ها از بقالی‌ها و سوپرمارکت‌ها، ۱۶ درصد از اغذیه فروشی‌ها و ساندویچی‌ها، ۱۸ درصد از اماکن مسکونی و ۴۳ درصد نیز از نانوایی‌ها بوده است.
که بیشترین شکایت‌ها از نانوایی‌ها و سوپرمارکت‌ها بوده که اغلب مردم در این مکان ها پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک را رعایت نکرده بودند.
سوئیس هم درگیر است
معضل عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی البته تنها مختص به ایران نیست. در کشوری مثل سوئیس که بسیاری از مردمش به صورت فعال در فرآیند قانون‌گذاری و اجرا هم نقش دارند وضعیت چندان مطلوب نیست. در واقع در۲ سال اخیر این موضوع دغدغه بسیاری از محققان در کشورهای مختلف بوده است. همین هم شد که در دوران همه‌گیری ویروس کووید گزارش‌های متعدد از کشور سوئیس نشان داد که مردان سوئیسی کمتر از زنان از اقدامات بهداشت عمومی پیروی می‌کردند.
قانون چه می گوید؟
نه تنها از دوران شیوع ویروس کرونا بلکه پیش از آن قانون برای اقدام علیه بهداشت عمومی یا در خطر قرار دادن دیگران پیش بینی های لازم را کرده است. قانونگذار مجازات اقدام علیه بهداشت عمومی را در ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، حبس تا یک سال در نظر گرفته، همچنین در ماده ۲ همین قانون می گوید:« هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است، جرم محسوب می شود.»
اگر چه بسیاری از مخاطبان تلویزیون، نوروز امسال در دو قسمت پایانی سریال پایتخت۶ با دادگاهی رو به رو شدند که در آن برادر زن نقی(محسن تنابنده) به جرم رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی و انتقال ویروس کرونا به پدرش از او شکایت کرده بود؛ اما در واقعیت هیچکدام از ما فردی را در اطراف خود ندیده ایم که به این جرم بازداشت شود. بنابراین موضوع اجرایی شدن این قانون در دوران همه‌گیری چندان مورد استفاده قرار نگرفت. به خصوص که ماهیت ویروس کرونا به شکلی است که نمی توان به طور قطع انتقال آن از یک فرد مشخص به فرد دیگری را تائید و اثبات کرد.
با همه این چالش اجتماعی همچنان در سطح اجتماع دیده می شود. افرادی که در شرایط اضطرار اپیدمی کرونا به دلیل اعتقادات شخصی یا سهل انگاری از رعایت قوانین مربوط به پروتکل‌های بهداشتی سر باز زدند. در نهایت باید گفت که محققان این نوع مطالعات اجتماعی و رفتاری، اعتقاد دارند کمپین های بهداشت عمومی باید استراتژی هایی را اجرا کنند که تعهد اخلاقی و اعتماد به مقامات را تقویت کند یا از افراد قابل اعتماد در جامعه برای انتشار اطلاعات استفاده شود. برای بزرگسالان جوان با خودکنترلی پایین، خودنظارتی، بازسازی محیطی یا حتی اصرار ممکن است انطباق را افزایش دهد. سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت برای ادغام جوانان با پتانسیل ضد اجتماعی در جامعه ممکن است رفتارهای قانون‌شکن را کاهش دهد، از جمله در طول همه‌گیری‌ها، زمانی که پیروی از آنها جان تک تک انسان‌ها را نجات می‌دهد.