پیش از ورود به دنیای ارز‌های دیجیتال و شناخت این بخش مهم از اقتصاد، ابتدا باید با بلاک‌چین آشنا شویم؛ چراکه ورود به دنیای رمزارزها بدون شناخت بلاک‌چین امکان‌پذیر نیست. باید ببینیم بلاک‌چین چه خصوصیاتی دارد و چه کار‌هایی برای دنیا انجام می‌دهد، جالب اینجاست که ارز‌های دیجیتال بخش بسیار کوچک و بخش خیلی ناچیزی از دنیای بسیار وسیع بلاک‌چین است و همه چیز ارز‌های دیجیتال نیست. اگر بلاک‌چین را یک فضایی در نظر بگیریم و یا به طور مثال یک سیستم عامل مانند ویندوز در نظر بگیریم، ارز‌های دیجیتال نهایتاً یک اپلیکیشن روی این سیستم عامل خواهد بود. بلاک‌چین یک روش ثبت اطلاعات و ثبت داده‌ها است که به صورت کاملاً غیرمتمرکز و کاملاً توزیع شده انجام می‌شود.
فرض کنید که در سیستم بانکی می‌خواهیم یک تراکنش بانکی انجام دهیم و اتفاقی که می‌افتد ما به بانک دستور می‌دهیم که به‌طور مثال عدد ۵ میلیون تومان را به فرد دیگری انتقال دهد. کاری که اینجا انجام می‌شود این است که در حقیقت ما به‌عنوان درخواست‌کننده این انتقال، این انتقال را انجام نمی‌دهیم و پول در حساب شخص ما نیست، ما در حقیقت یک اعتباری پیش بانک داریم که اگر بانک دلش خواست، می‌تواند این کار را انجام دهد یا اگر تمایلی نداشت، می‌تواند انجام ندهد. عملاً یک واسطه‌ای اینجا وجود دارد که ما اطلاعات را به واسطه می‌دهیم و واسطه این تراکنش را انجام می‌دهد.
بلاک‌چین به وجود آمده که هیچ واسطه‌ای در این میان نباشد و سیستم بسیار شفاف و امن است. برای ثبت تراکنش‌ها در سیستم بانکی یک سرور و مرکز داریم که اطلاعات همه در آنجا ذخیره می‌شود و سطح دسترسی برای کاربران مختلف می‌تواند متفاوت باشد و هست و اگر آن سرور یا سیستم بخواهد تخلفی انجام بدهد و یا اگر بخواهد کاری را نکند و اعمال حاکمیت بکند، عملاً قدرت دست خودش است و کسی از کاربران شبکه قدرتی ندارد و نمی‌توانند کاری انجام دهند. بلاک‌چین آمده که حاکمیت‌ها و واسطه‌ها را از میان بردارد و قدرت در دست یک شخص خاص و یک ارگان خاص نباشد و قدرت به‌صورت توزیع شده و بین همه مردم باشد. در ثبت اطلاعات در بلاک‌چین هیچ واسطه‌ای وجود ندارد و هیچ مرکزی وجود ندارد و همه کاربران سیستم به‌صورت توزیع‌شده اطلاعات‌شان در یک سطح است و دسترسی اطلاعات‌شان هم در یک سطح است و این موجب شفافیت بسیار بالای سیستم بلاک‌چین می‌شود و موجب سرعت و چالاکی بسیار بالای سیستم بلاک‌چین می‌شود و بیت‌کوین به این دلیل بسیار مطرح شد که نخستین پردازشگر پرداخت Payment Processor منعطف دنیا بود که بدون هیچ رئیسی می‌توانست تمام تراکنش‌های مالی دنیا را انجام دهد و این اتفاق بسیار بزرگی بود که سال ۲۰۰۹ افتاد.
سیستم بلاک‌چین پی تو پی P ۲ P یا همتا به همتا (Peer-to-Peer) است و این موجب حذف‌شدن واسطه‌ها می‌شود و غیرمتمرکز است و این غیرمتمرکز بودن موجب می‌شود که یک مرکز خاصی وجود نداشته باشد و نتوان روی این سیتم کنترل انجام داد و نتوان به این سیستم زور گفت و هیچ اتفاق پشت پرده‌ای در این سیستم نخواهد افتاد و بسیار بسیار امن است و اطلاعاتی که در بلاک‌چین ثبت می‌شود (در خصوص خطرات و حمله‌های آن هم صحبت می‌شود)، ولی آنقدر این سیستم ثبت اطلاعات روی بلاک‌چین امن و شفاف است که همه این‌ها موجب می‌شود که بتواند پایه‌های پولای دنیا را یک‌بار دیگر تغییر دهد و همانطور که پایه پولی دنیا از طلا به روی پوند آمد و از پوند به روی دلار آمد؛ از دلار کم کم و به مرور به سمت ارز‌های دیجیتال برود. اتفاقی که پیش از این در آمریکا و در دوره ریاست جمهوری نیکسون رخ داد و به شوک نیکسون معروف شد.
در حقیقت نظام مدیریت پولی برتون وودز در اواخر جنگ جهانی دوم، قوانین روابط مالی و بازرگانی میان کشور‌های ایالات متحده آمریکا، کانادا، اروپای باختری، استرالیا، و ژاپن را مشخص کرد. این نظام نخستین نمونه از یک نظام پولی کاملاً مشورتی است که با هدف کنترل روابط پولی میان دولت‌های مستقل راه‌اندازی شده است. در نظام برتون وودز هر کشور باید سیاست پولی خود را چنان اتخاذ کند که نرخ مبادله ارز خود را به طلا گره زده و این نرخ را ثابت نگه دارد (پایه پولی طلا). نقش صندوق بین‌المللی پول نیز برطرف‌کردن ناترازی‌های موقتی در پرداخت‌هاست. همچنین، این نظام باید به عدم همکاری میان دیگر کشور‌ها و جلوگیری از ایجاد رقابت برای کاهش ارزش ارز‌ها نیز بپردازد.
از اول تا ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۴، ۷۳۰ نماینده از میان ۴۴ کشور نیرو‌های متفقین به‌منظور برگزاری «کنفرانس پولی و مالی ملل متحد» در هتل «مونت واشینگتن» واقع در برتون وودز نیوهمپشایر آمریکا دور هم جمع شدند و در روز آخر موافقتنامه برتون وودز را امضا کردند. این موافقتنامه با راه‌اندازی قوانین، نهاد‌ها و فرایند‌هایی به منظور تنظیم نظام پولی بین‌المللی، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، بازسازی و توسعه جهان پس از جنگ را بنیاد نهاد.
آمریکا که دو سوم طلای جهان را زیر کنترل داشت، اصرار داشت که نظام برتون وودز هم بر طلا و هم بر دلار آمریکا مبتنی باشد. نمایندگان اتحاد جماهیر شوروی در کنفرانس شرکت کردند؛ ولی بعد‌ها از پذیرش موافقتنامه نهایی سرباز زدند و اعلام کردند نهاد‌هایی که به این طریق راه‌اندازی شده بودند، شعب وال‌استریت (بازار بورس نیویورک) هستند. در ۱۹۴۵ و پس از اینکه شمار کشور‌های موافق به رقم مناسبی رسید، این سازمان‌ها آغاز به کار کردند.
در ۱۵ اوت ۱۹۷۱ آمریکا قابلیت تبدیل دلار آمریکا به طلا را به شکل یک‌طرفه فسخ کرد و عملاً به نظام برتون وودز پایان داد و دلار را به ارز بی‌پشتوانه تبدیل کرد. به این اقدام «شوک نیکسون» می‌گویند که موجب شد شرایطی پدید آید که دلار آمریکا تبدیل به ارز اندوخته بسیاری از کشور‌ها بشود. همزمان بسیاری از ارز‌های ثابت (مانند پوند استرلینگ) نیز شناور شدند؛ و اکنون بیت‌کوین آمده است تا به سیطره دلار پس از چند دهه پایان داده و خودش یا دیگر همتایانش (ارز‌های دیجیتال دیگر) پرچم پایه پولی دنیا را به دست بگیرند.
مجتبی آزادیان
