انتخابات در ایران نیز بسان اغلب کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه چه بسا کمتر توسعه یافته، با اوج و حضیضهایی همراه است، اما در کشور ما فراز و فرودهای ایرادات اساسی «شکلی» و «ماهوی» بر انتخابات متفاوت است.
انتخابات در ایران نیز بسان اغلب کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه چه بسا کمتر توسعه یافته، با اوج و حضیضهایی همراه است، اما در کشور ما فراز و فرودهای ایرادات اساسی «شکلی» و «ماهوی» بر انتخابات متفاوت است.
یکی از ایرادات اصلی وارد بر انتخابات در ایران به لحاظ شکلی، عدم کفایت امکان معرفی کاندیداها به انتخابکنندگان (مردم) است.
چگونه؟
با یک مثال عدم کفایت معرفی کاندیداها به مردم رای دهنده را در حوزه انتخابیه پایتخت (تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس) توضیح میدهم.
آخرین آمار از تعداد کاندیداهای حوزه انتخابیه پایتخت به نقل از فرماندار محترم تهران در میان جمع کثیری از کاندیداهای این حوزه که در سالن همایشهای برج میلاد به تاریخ روز سهشنبه ۸ اسفند جمع شده بودند رقم ۳۳۸۷ نفر پس از انصراف حدود ۱۰۰۰ نفری از کاندیداهای اولیه بیش از ۳۹۰۰ نفری این حوزه است.
۱- مردم شریف و نجیب محصور در ۲۲ منطقه تهران بعلاوه شهر ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس چگونه میتوانند در بازه زمانی فقط ۷ روز (۳ تا ۹ اسفند ماه ۱۴۰۲) از میان ۳۳۸۷ کاندیدای انتخابات این حوزه ۳۰ نفر اصلح را شناسایی کنند و به آنها رای بدهند؟
مردم با کدام ابزار شناختی میتوانند در این مدت زمان کم، نفرات به این زیادی! را شناسایی و از میانشان مصلحان را بیابند؟
۲- نگارنده به عنوان یک رسانهای سئوال میکند: آیا یکی از دلایل اصلی رشد ناموزون و بدقواره پایتخت همین ناکارآمدی انتخابات و انتخابشوندهها نبوده است که با چهرههای تکراری، نامهای تکراری، جریانهای تکراری، جناحها و حزبهای تکراری طی ۴۵ سال گذشته نتوانستهاند حداقل گرههای دو مشکل اصلی کلانشهر تهران یعنی آلودگی هوا و حمل و نقلی عمومی را بگشایند؟
۳- مشکلات حمل و نقل عمومی شهرهای اقماری و حاشیهنشینهای کلانشهر پایتخت مانند شهر ری، شمیرانات، اسلامشهر، پردیس، شهر قدس، شهریار، اندیشه، ملارد، قرچک، ورامین و ... چرا مورد توجه ۳۰ نماینده حوزه انتخابه تهران قرار نمیگیرد؟ نمایندگان تکراری از مجلس اول تا مجلس یازدهم باید به این مورد پاسخگو باشند!
۳۰ نماینده تکراری ادوار حوزه انتخابیه تهران، شهر ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس که به هیچ موکلی پاسخگو نیستند باید پاسخ دهند اکنون با چه رویی مجدد در انتخابات مجلس دوازدهم کاندیدا شدند و بدتر از کاندیدا شدندنشان پیامکهای تبلیغاتی لیست ۳۰ نفری خودشان را برای مردم ارسال کردند؟
۴- چرا هر کدام از این حوزهها (شهر ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس) نباید برای خودشان یک یا چند نماینده و یا یک یا چند کاندیدای مجزا داشته باشند؟
آیا این، یک ایراد اساسی ساختاری بر انتخابات بخصوص در کلانشهر تهران وارد نیست؟
۵- بالعکس این ایراد نیز وارد است و آن، شناساندن و معرفی ۳۳۸۷ کاندیدای حوزه انتخابیه تهران به بیش از ۱۰ میلیون مردم واجد شرایط رای دادن این حوزه در بازه زمانی فقط ۷ روزه است. یک کاندیدای حوزه انتخابیه در تهران با ۲۲ منطقه بعلاوه شهر ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس چگونه میتواند خودش را در یک هفته به این جمعیت میلیونی معرفی بکند و بشناساند؟
آیا همین ایراد اساسی بر انتخابات باعث نشده است که پدرخواندههای انتخاباتی با لیستهای ناکارآمد قدیمی کماکان در میدان انتخابات جولان بدهند و همچنان اسب مراد خویش را بتازانند؟ و زخمهای کهنه ناکارآمدهای قدیمی باز هم مزمنتر، جانکاهتر و هلاک کنندهتر بلای جان مردم شود و همچنان بر نارضایتی مردم بیفزاید؟!
سخن در این باب بسیار، اما بسان زخمهای کهنه انتخاباتی فوقالذکر «مهلک»! است.
۶- اما ایراد ماهوی انتخابات در تهران!
یکی از ایرادات اساسی ماهوی وارد بر انتخابات در حوزه انتخابیه تهران با ۲۲ منطقه بعلاوه شهر ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس عدم بررسی چرایی ناکارآمدی انتخابات است.
ناکارآمدی ماهوی انتخابات از آن روی که بیش از ۴۰ سال است در این کشور انتخابات برگزار میشود، اما خروجی آن جز تولید نارضایتی حداکثری چیزی برای مردم کشور در پی نداشته است!
نگارنده که یک رسانهای و مطبوعاتی با ۲۵ سال سابقه هست با تاسی از این فرمایش رهبری که تاکید کردند: "هرکسی در هر جایی زبان گویا، اثرگذار و مخاطب دارد، باید با معرفتافزایی، مردم را به حضور در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر عرصهها فراخواند"، به عنوان یک کاندیدا وارد عرصه انتخابات شد، ولی وقتی در کوچه و خیابانها نسبت به توزیع و پخش اقلام تبلیغاتی شخصا اقدام میکرد اغلب با مردمی مواجه شد که از چهرههای سیاسی ناکارآمد گذشته و پدخواندههای آنان که مسبب وضع موجود معیشتی و اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی شدهاند، اعلام ناراضی میکردند و حتی میگفتند همه مصیبتها و بلاهایی که بر سر مردم و کشور میآید از ناتوانی مسئولان گذشته و چهرههای تکراری ناکارآمد است!
۷- انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به پایان میرسد، اما انتخابات در ایران به پایان نرسیده است. پیشنهاد میشود مسئولان ذیربط برای انتخابات آتی چه انتخابات مجلس و چه انتخابات شوراها در رابطه با ایرادات اساسی انتخابات تامل نمایند و برای آن چارهجویی کنند تا این مردم «ولی نعمت» مسئولان بنا به فرمایش بنیانگذار کبیر انقلاب بیش از این از عملکرد آنان ناراضی نشوند. مردم ایران صاحبان اصلی این مِلک و مُلک هستند، روا نیست ناراضی شوند!
انتظار میرود مسئولان امربه این پیشنهاد توام با راهکاری که در بند ۴ متن آمدهاست، جامه عمل بپوشانند.