به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط ، تاریخچه تاسیس رادیو در ایران نیز با تلگراف بی سیم ارتباط دارد. در سال ۱۳۰۳ (۱۹۲۴م)، وزارت جنگ وقت، به منظور بر پایی مقدمات راه اندازی تلگراف بی سیم، یک دستگاه کامل فرستنده بی سیم موج بلند به قدرت ۲۰ کیلوات برای تهران و شش دستگاه موج بلند چهار کیلوواتی برای شهر‌های: کرمانشاه، تیریز، کرمان، مشهد و خرمشهر سفارش داد.
الف) ورود و تاسیس رادیو در ایران
تاریخچه تاسیس رادیو در ایران نیز با تلگراف بی سیم ارتباط دارد. در سال ۱۳۰۳ (۱۹۲۴م)، وزارت جنگ وقت، به منظور بر پایی مقدمات راه اندازی تلگراف بی سیم، یک دستگاه کامل فرستنده بی سیم موج بلند به قدرت ۲۰ کیلوات برای تهران و شش دستگاه موج بلند چهار کیلوواتی برای شهر‌های: کرمانشاه، تیریز، کرمان، مشهد و خرمشهر سفارش داد. www.irib.ir))
از همان زمان ساختمان‌های لازم نیز در زمین‌های قصر قاجار احداث گردید و نخستین دکل موج بلند به ارتفاع ۱۲۰ متر در این زمین ها نصب شد و دستگاه فرستنده ۲۰ کیلواتی موج بلند نیز در روز ۲۴ اردیبهشت نصب گردید و در همان زمان آموزشگاهی در وزارت جنگ به نام مدرسه بی سیم قشون تاسیس شد تا به تربیت نیروی انسانی لازم برای بهره برداری از فرستنده بی سیم اقدام کند.
بالاخره در روز ۶ اردیبهشت ۱۳۰۵ و در ساعت سه بعد اظهر، نخستین فرستنده بی سیم ایران، به دست رضاشاه پهلوی با پخش تلگرافی برای دعوت عمومی جهت همکاری با کشور‌های مختلف جهان گشایش یافت. (کاوه، ۱۳۷۹: ۱۵)
هیات وزیران در روز ۲ مهرماه ۱۳۱۳ استفاده از رایو را تصویب کرد ومقرارتی وضع شد که برای نصب آنتن و استفاده از رادیو اجازه وزارت پست و تلگراف و تلفن لازم بود. (www.irib.ir) بدین ترتیب در ادامه، مقدمات ایجاد رادیو در سال ۱۳۱۶ بر اساس گزارش وزیر پست و تلگراف وقت، برای ایجاد مرکز فرستندهی رادیو در تهران، با اجازه و موافقت رضاشاه برای خرید سه دستگاه فرستنده رادیویی موج کوتاه وموج متوسط و همچنین احداث ساختمان‌های لازم فراهم شدو به دنبال این اقدام تاسیس رادیو در تهران در ماده یازدهم اساسنامه سازمان پرورش افکار (که در همام سال تاسیس شد) پیش بینی گردید. از اینرو به دنبال تصویب اساسنامه مذکور در روز ۱۲ دی ماه ۱۳۱۷ و تشکیل کموسیون‌های شش گانه آن از جمله رادیو، پی گیری و تاسیس نخستین رادیوی ایران بیش از پیش قوت گرفت. (حجازی، ۱۳۷۶: ۱۳)
سرانجام در ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹ اولین فرستنده رادیویی ایران در محل بی سیم در جاده شمیران افتتاح شد. www.irib.ir)) با حضور ولیعهد و سخنرانی متین دفتری (نخست وزیر وقت) این فرستنده گشایش یافت و به پخش برنامه که شامل: اخبار، موسیقی ایرانی، موسیقی خارجی و گفتار‌های ساده در مورد کشاورزی، بهداشت، تاریخ، جغرافیا، ورزش، ... بود پرداخت. (معاونت خدمات مدیریت و اطلاع رسانی ریاست جمهوری، ۱۳۷۹: ۱۹-۲۵)
ب) برنامههای رادیو در ابتدا
درسال ۱۳۱۹ رادیو تهران در ۲۴ ساعت شبانه روز تنها ۸ ساعت برنامه اجرا می‌کرد که شامل اخبار، موسیقی ایرانی، گفتار مذهبی، فرهنگی و... بود، در سال ۱۳۲۲ رادیو تهران بخش دیگری به تعداد بخش‌های قبلی خود افزود و صبحها نیز برنامههای آن سه ساعت افزایش یافت. در سال ۱۳۲۴ برای روز‌های تعطیل نیز برنامه مدون پخش می‌گردید. (www.irib.ir) در بدو تاسیس رادیو تهران دارای دو فرستنده که یکی برای موج متوسط و دیگری برای موج کوتاه بود، برای پخش برنامههای خود از یک استودیوی در محل اداره بی سیم استفاده می‌کرد. در سال ۱۳۲۷ یک فرستنده در اختیار رادیو قرار گرفت و یک ساختمان کوچک در میدان ارگ برای پخش اخبار ساخته شد. در سال ۱۳۳۶ نام رادیو تهران به رادیو ایران تبدیل و بعد‌ها در جنب رادیو ایران فرستندهی بنام رادیو تهران مشغول به کار گردید که درآغاز تنها موسیقی از طریق آن پخش می‌شد. (www.irib.ir)
پ) شبکههای رادیویی
اداره رادیو در بدو تاسیس به اداره کل انتشارات و تبلیغات به مدیریت دکتر عیسی صدیق اعلم، استاد دانشگاه واگذار گردید. کسانی که در رادیو مشغول کار شدند از میان فرهنگیان و هنرمندان شایسته و باذوق انتخاب و از سایر وزارتخان‌ها به اداره کل انتشارات و تبلیغات منتقل می‌شدند. (www.irib.ir)
مسئول تهیه و پخش اخبار رادیو، خبرگزاری پارس بوده که روزگاری آژانس پارس نام داشت (ایرنا کنونی) (www.irib.ir) البته با شعله ور شدن آتش جنگ جهانی دوم، پیشرفت‌های رادیو در ایران همانند بسیاری از فعالیت‌های دیگر در کشور متوقف شد. چند سال تقریبا وضع به همین صورت باقی ماند. (کاوه، ۱۳۷۶: ۱۶).
اما پس از پایان جنگ، به تدریج کار رشد و گسترش شبکههای رادیویی و ایجاد مراکز رادیویی در مرکز استان‌ها و برخی شهرستان‌های مهم کشور دنبال شد. ابتدا در سال ۱۳۲۶ مرکز رادیویی تبریز راه اندازی شد و سپس مراکز ارومیه، اهواز، شیراز، کرمانشاه، مشهد، کرمان، سنندج، زاهدان، رشت، گرگان، ایجاد شدندو تا سال ۱۳۴۰، تعداد آن‌ها به ۱۲ مرکز رادیویی رسید.
این روند بعد‌ها همچنان ادامه یافت. البته بسیاری از این مراکز در ابتدای کار از فرستندههای ارتش استفاده می‌کردند، ولی به تدریج به فرستندههای اختصاصی رادیو مجهز شدندو همچنین این مراکز، برنامههای خود را به زبان وگویشهای فارسی و دیگر زبان‌های محلی اقوام ایرانی مربوط تولید و پخش می‌کردند. (حجازی، ۱۳۷۶: ۱۴)
ج) رادیو و دولت
شایان ذکر است که پس از جنگ جهانی دوم، همچنین، به منظور دریافت پیامهای رادیویی توسط مردم، طرحهایی نیز در خصوص تهیه و نصب گیرنده گیرنده رادیوو بلندگو در شهر‌ها از طرف شهرداری و در برخی از روستا‌ها توسط مالکان ده انجام شد که اوج آن بعد از پیدایش رادیو‌های ترانزیستوری ارزان قیمت بود. همچنانکه دولت وقت، در فروردین ۱۳۴۳ تصمیم گرفت همزمان با اجرای قانون اصلاحات ارضی و به منظور بالا بردن سطح معلومات فنی و اجتماعی کشاورزان و دستیابی به سایر اهداف تنظیم شده با همکاری بانک اعتبار کشاورزی و عمران روستایی، ترتیبی داده شود که مقدار کافی رادیو‌های ترانزیستوری ارزان قیمت تهیه و به اقساط طولانی از طریق شرکتهای تعاون وروستایی در اختیار کشاورزان قرار گیرد که این طرح به رشد و همه گیر شدن رادیو در میان تمام اقشار جامعه کمک کرد. (معاونت خدمات مدیریت و اطلاع رسانی ریاست جمهوری،۱۳۷۹: ۳۰۷و ۵۲۹-۵۳۹)
پس از انقلاب اسلامی، نام رادیو و تلویزیون ملی به صدا و سیمای جمهوری اسلامی تغییر پیدا کرد و رادیو زیر نظر صدا و سیما دارای اهداف و تشکیلات خاص خود گشت و همکنون با شبکههای متعدد به کار خود همانند گذشته رو به پیشرفت ادامه می‌دهد. (www.irib.ir)