شــاخص توســعه انســانی دربرگیرنــده میانگین هندســی ســه دامنــه اصلــی اسـتاندارد معقـول زندگـی ، دانـش، و تولید سرانه است. ایـن شـاخص بـرای مقایسـه کشـور‌ها مناسـب نیسـت. بـرای مثـال ممکـن اسـت دو کشــور رتبــه مشــابهی در شــاخص توســعه انســانی داشــته باشــند، امــا یکــی به واســطه درآمــد ناخالــص ملــی و دیگــری به ســبب امیــد بــه زندگــی باشــد. نمــره کل شــاخص توســعه انســانی ایــن تفاوت هــا را نشــان نمی‌دهــد.
ایـن شـاخص نابرابـری، فقـر و شـکاف جنسـیتی را نمی‌بینـد هرچنـد سـعی می‌کند در تحلیل هـای حاشـیه‌ای آنهـا را در نظـر بگیـرد.
ایــن شــاخص چنانکــه ادعــا می‌کند شــاخص مناســبی بــرای نشــان دادن میــزان خوشــبختی در کشــور‌های مختلــف نیســت. زیرشــاخص‌های ایــن شــاخص خطــای انــدازه گیــری زیــادی دارنــد به ویــژه درآمــد ناخالــص داخلــی. ایــن شــاخص وزن برابــری بــه زیرشــاخص‌ها می‌دهــد بــدون اینکــه دلیــل منطقــی بـرای ایـن کار تعریـف کنـد.
با این وجود این شاخص نظر به اینکه توانسته تحول توسعه که کیفی هست را با اعداد کمی محاسبه کند، مورد توجه اقتصاددانان بوده است. چنانچه در نمودار ملاحظه می‌کنید وضعیت این شاخص در طی سال‌های اخیر برای ایران رو به بهبود و افزایش بوده است.
در سال ۲۰۰۵ رشدی بالا را تجربه می‌کند که دلیل آن رشد شدید قیمت‌های نفت است؛ و از سال ۲۰۰۸ به بعد رشد آن ملایم‌تر می‌شود.
در سال‌های ۲۰۰۹، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ این شاخص از روند بلندمدت خود پایین‌تر قرار می‌گیرد (نمودار آبی رنگ در مقایسه با قهوه‌ای رنگ). این سیر تا به امروز هم ادامه داشته است. از دلایل مهم آن علاوه بر تحریم‌ها و کاهش درآمد‌های نفتی، می‌توان به کاهش ارزش پول ملی و افزایش فقر اشاره کرد.
اما سوال مهمی که باقی می‌ماند، اینکه آیا طی دورانی که شاخص بالای روندش بوده اقتصاد ایران به توسعه اقتصادی نزدیک‌تر شده و طی سال‌های اخیر که ذیل روندش هست، از توسعه اقتصادی دورتر شده است؟
چرا ایران توسعه نیافته است؟
