۱۳ آبان، روزی ماندگار در تاریخ ایرانیان

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی خطوط، امروز، 13 آبان، یادآور سه واقعه تاریخ‌ساز در کشورمان است؛ تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، کشتار بی رحمانه دانش آموزان در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به دست دانشجویان پیرو خط امام در سال ۱۳۵۸. این سه حوادث مهم همگی در روزی چون امروز به ‌وقوع پیوسته اند و این روز را در تقویم مبارزات انقلابی ملت ایران ماندگار کرده اند.

۱۳ آبان ۴۳، تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه

در 13 آبان 1343 امام خمینی (ره) توسط مأموران حکومت شاه بازداشت و پس از انتقال از قم به تهران، به ترکیه تبعید شدند. امام 9 روز پیش از تبعید، در مراسمی که به مناسبت میلاد حضرت زهرا (س) در منزل‌شان برگزار شد، با ایراد نطقی، جنایات و مفاسد کاپیتولاسیون را تشریح کردند. امام در سپیده دم 13 آبان توسط یک گروه از مأموران ساواک به سرپرستی سرهنگ مولوی ـ رئیس ساواک تهران ـ بازداشت شدند و هنوز آفتاب از افق سرنزده بوده که با یک فروند هواپیمای نظامی از فرودگاه مهرآباد به ترکیه تبعید شدند. اطلاعیه کوتاه ساواک که از رادیو و تلویزیون و روزنامه‌ها انتشار یافت، چنین بود: «طبق اطلاع موثق و شواهد و دلائل کافی چون رویه آقای خمینی و تحریکات مشارالیه علیه منافع ملت و امنیت و استقلال و تمامیت ارضی کشور تشخیص داده شد، لذا در تاریخ 13 آبان 1343 از ایران تبعید گردید.»

در پی تبعید امام خمینی علیرغم فضای خفقان، موجی از اعتراض‌ها به صورت تظاهرات در بازار تهران، تعطیلی طولانی دروس حوزه‌‌ها و ارسال طومارها و نامه‌ها به سازمانهای بین‌المللی و مراجع تقلید جلوه‌گر شد. آیت‌الله حاج مصطفی خمینی نیز در روز تبعید امام بازداشت و زندانی شد و پس از چندی در 13 دی 1343 به ترکیه نزد پدر تبعید شد.

دوران تبعید امام به ترکیه بسیار سخت بود. امام حتی از پوشیدن لباس روحانیت منع شده بودند. چند روز بعد در 21 آبان 1343 برای منزوی‌تر ساختن ایشان و قطع هرگونه ارتباط، محل تبعید را به شهر بورسا واقع در 46 کیلومتری غرب آنکارا انتقال دادند. در این مدت امکان هرگونه اقدام سیاسی از امام خمینی سلب شده و ایشان تحت مراقبت مستقیم مأمورین اعزامی ایران و نیروهای امنیتی ترکیه قرار داشتند. امام خمینی جمعاً 11 ماه در ترکیه به سر بردند، سپس ساواک با هماهنگی دولت ترکیه ایشان را در 13 مهر 1344 به عراق تبعید کردند. ایشان به مدت 13 سال تحت نظارت توأم با فشار رژیم بعثی عراق بودند.

13 آبان 57، کشتار دانش آموزان

علت نامگذاری روز دانش آموز در تقویم ملی مان، واقعه کشتار جمعی از دانش‌آموزان است که به نشانه اعتراض به حکومت پهلوی در صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ در محوطه دانشگاه تهران جمع شده بودند. در آن صبح خونبار، دانش‌آموزان معترض و قشرهای دیگری از مردم هدف تیراندازی مأموران دولت جعفر شریف ‌امامی قرار گرفته و کشته شدند.

دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۵۷ جمعی از دانش آموزان مدارس پایتخت طی بیانیه‌ای اعلام کردند: ما دانش آموزان ایرانی روز شنبه سیزدهم آبان ۱۳۵۷ را به عنوان روز دانش آموز اعلام نموده و قصد داریم هر ساله با یاد شهیدان جنبش دانش آموزی در این روز بر وحدت و یکپارچگی خود بیفزاییم.

به منظور گرامی‌داشت این روز، ۱۳ آبان در تقویم جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز دانش‌آموز نامگذاری شده‌است.

رخداد ۱۳ آبان ماه سال ۱۳۵۷ نشان از پویایی، نشاط و شجاعت دانش‌آموزان انقلابی آن زمان دارد که در جهت مقابله با ظلم و ستم جنگیدند. دانش‌آموزان شجاعی که از حق خود دفاع کردند و اجازه ندادند ارزش‌های آن‌ها زیر پا گذاشته شود.  

به گفته متخصصان تعلیم و تربیت، با توجه به نقش دانش‌آموزان در آینده و فردای این سرزمین، می توان گفت رجال سیاسی کشور، مهندسان، پزشکان، نویسندگان و ادیبان جامعه امروز ما، همان دانش‌آموزان دیروز هستند که در جامعه حضور دارند و در اداره مملکت سهیم هستند. بر این اساس، اگر امروز مدیران و مسئولان توانمندی داریم، نشان‌دهنده قوت ما در پرورش دانش‌آموزان است و اگر هم افراد ناکارآمدی را مشاهده می‌کنیم، باز هم نشان از ضعف و ناتوانی ما در پرورش دانش‌آموزان دیروز است. این موضوع به‌خوبی بیانگر  اهمیتی است که باید به نظام تربیتی دانش‌آموزان داد.

13 آبان 58، تسخیر لانه جاسوسی

تسخیر سفارت آمریکا در ایران در سال 1358 در حالی رخ داد که تنها 9 ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می گذشت؛ دانشجویان پیرو خط امام با حمله به سفارت آمریکا در خیابان تخت جمشید سابق که بعدها طالقانی نام گرفت آن را تصرف کردند.

تصرف سفارت آمریکا در تهران و به گروگان گرفتن ۶۶ دیپلمات آمریکایی که از 13 آبان 1358 تا 30 دی 1359 ادامه داشت با پذیرش قرارداد الجزایر از سوی دولت‌های ایران و آمریکا به پایان رسید و سرانجام گروگانهای آمریکایی در بند دانشجویان آزاد شدند.

در جریان اشغال سفارت، کارمندان سفارت تلاش کردند مدارک و اطلاعات محرمانه را از بین ببرند، اما دانشجویان پیرو خط امام توانستند بخش اعظمی از این اطلاعات را بازیافت کرده و حدود ۷۰ سند محرمانه که نشان دهنده خباثت های دولت آمریکا علیه ملت ایران و فعالیت های مخفی سازمان اطلاعاتی آمریکا در ایران بود را فاش کنند، امام خمینی (ره) از این اقدام دانشجویان به عنوان انقلاب دوم یاد کردند.

حركت دانشجويان تداوم حركتی بود كه از 15 خرداد 1342 آغاز شده و در 22 بهمن 1357 به پيروزی رسيده بود اما انقلاب اسلامی نمی‌توانست بدون خشكاندن ريشه‌های استعمار به حيات خود ادامه دهد و مردم ايران بايد مبارزه خود را برای جلوگيری از تكرار تجربه تاريخی 28 مرداد 1332 در داخل كشور ادامه می‌دادند.

هنگامی كه اسناد موجود در سفارت به دست آمد و گزارش‌های مستند دخالت آمريكا در امور داخلی ايران و طراحی توطئه‌های مختلف قبل و بعد از پيروزی انقلاب ـ آشكار شد؛ امام (ره‌) رهبری حركت دانشجويان را شخصاً برعهده گرفت و مبارزه عليه ريشه‌های نفوذ آمريكا در ايران به اوج رسيد. پس از تصرف لانه جاسوسی، نظر امام خمينی (ره) درباره مبارزه همزمان عليه استبداد سلطنتی و سلطه استعماری، به اثبات رسيد.

با افشای اسناد لانه جاسوسی، در عمل مشخص شد كه اگر مبارزه تنها با سقوط نظام استبدادی پايان يافته تلقی شود، باز هم امكان توطئه دشمنان و تكرار حوادث تلخ گذشته فراهم خواهد بود و آنچه اين نظريه را تكامل می‌بخشد، تحقيق عميق در اسناد لانه جاسوسی آمريكاست‌. علاوه بر اين‌، حركت دانشجويان و رهبری صحيح امام‌ (ره‌)، اُبهت ظاهری و هيمنه خودساخته آمريكايی‌ها را در جهان فرو ريخت‌.

اين حركت دانشجويان خشم آمريكايی‌ها را برانگيخت و آنها كه ناتوان از درک ملتی استقلال‌طلب و آزاديخواه بودند، ضد جمهوری اسلامی ايران، به اقداماتی نظير فشار آوردن به مجامع بين‌المللی مانند سازمان ملل، سازمان كنفرانس اسلامی، شورای امنيت و ...، ايجاد جو منفی تبليغاتی عليه دانشجويان مسلمان و برخی اقدامات ديگر دست زدند؛ اما پس از بی‌ثمر بودن اين اقدامات به اقدامات جدی‌تری روی آوردند؛ از جمله قطع كامل روابط سياسی در 20 مهر 1359، حمله نظامی به ايران و تجاوز به خاک كشورمان كه به شكست مفتضحانه آنها در صحرای طبس انجاميد و نيز محاصره اقتصادی و بلوكه كردن دارايی‌ها و اموال ايران و در حال حاضر، اعمال فشارهای سياسی و اقتصادی به بهانه موضوع هسته‌ای كه هيچ‌كدام تاكنون در عزم ملت ايران برای مقابله با ظلم و بی‌عدالتی جهانی و منشأ اصلی آن در جهان يعنی استكبار جهانی خللی وارد نكرده است.

به محض انتشار خبرتسخیر لانه جاسوسی، مردم بسياری با خشم و انزجار مقابل لانه جاسوسی تجمع كرده و از حركت دانشجويان حمايت کردند. امام خمينی(ره) نيز در پيامی اين حركت را انقلاب دوم و بزرگتر از انقلاب اول ناميدند. به اين ترتيب روز 13 آبان سالروز تسخير سفارت آمريکا در ايران به دست دانشجويان غيور اين سرزمين در سال 1358، به نام روز "مبارزه با استکبار جهانی" در تاريخ کشور ايران به ثبت رسيد.