به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در دیدار با کتابداران تهرانی گفته است "تهران به لحاظ سرانه کتابخانه‌های عمومی جزء شهر‌های کمتربرخوردار محسوب می‌شود. "
طبق آخرین فهرستی که توسط نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور منتشر شده است، اکنون در کل استان تهران مجموعا ۳۴۹ کتابخانه اعم از کتابخانه نهادی، مشارکتی و مستقل فعالیت دارند، از این تعداد ۱۶۸ کتابخانه در شهرستان تهران قرار دارد.
این در حالی است که طبق برآورد مرکز آمار، جمعیت فقط در شهر تهران در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۹ میلیون نفر افزایش یافته است.
اولین کتابخانه در استان تهران در سال ۱۳۴۱ در "پارک شهر" شهر تهران تأسیس شده و تا سال ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی به پیروزی رسیده است، ۱۷ کتابخانه در کل این استان تأسیس شده که ۱۱ باب آن سهم شهرستان تهران بوده است.
در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ مصادف با سال‌های نخستین انقلاب و دفاع مقدس، کتابخانه‌ای در استان تهران ساخته نشده، اما در سال ۱۳۶۱ دو کتابخانه (محقق حلی و شهید لاجوردی) و در سال ۱۳۶۶ نیز یک کتابخانه (سید مرتضی) در شهر تهران تأسیس شده است.
پس از اتمام دفاع در مقابل دشمن بعثی در سال ۱۳۶۷ و استقرار دولت‌های پس از جنگ، از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۷۵ و در دولت‌های حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی ۴۳ باب، از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ و در دولت‌های سیدمحمدخاتمی ۵۶ باب، از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ و در دولت محمود احمدی نژاد ۵۰ باب و از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ در دولت حسن روحانی فقط ۴ کتابخانه در شهرستان تهران تأسیس شده است.
در "دولت مدعی تدبیر و امید" تأسیس کتابخانه در پایتخت کشور طی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ متوقف بوده، در سال ۱۳۹۳ یک کتابخانه مشارکتی در دانشگاه افسری امام علی (ع)، در سال ۱۳۹۷ کتابخانه شهید عراقی در فلکه دوم صادقیه تهران، در سال ۱۳۹۹ یک کتابخانه در ایوان انتظار مترو میدان حضرت، ولی عصر (عج) تهران و در سال ۱۴۰۰ کتابخانه حضرت بقیةالله (عج) در خیابان ۱۷ شهریور تأسیس شده است.
شهرستان تهران ۷۰ روستا هم دارد که فقط ۲ روستای سولقان و کیگا کتابخانه دارند و به ترتیب در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۹ تأسیس شده‌اند. البته اینکه سایر روستا‌های این شهرستان به لحاظ جمعیت و سایر ملاک‌ها قابلیت تأسیس کتابخانه را دارند یا خیر مسئله‌ای قابل بررسی است.
اما طبق بند الف ماده ۳ قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور مصوب سال ۱۳۸۲ "برنامه‌ریزی به منظور تأسیس، ساخت، تجهیز و توسعه و نظارت بر فعالیت‌کتابخانه‌های عمومی کشور" از وظایف هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی است.
ماده ۱۶ آیین‌نامه اجرایی قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور مصوب سال ۱۳۸۳ نیز تصریح دارد که اعتباراتی که برای تأمین منابع مالی کتابخانه‌های عمومی، همه‌ساله در بودجه وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به عنوان کمک منظور می‌شود، طبق مقررات و ضوابط خاص کتابخانه‌های عمومی جهت ساخت، تکمیل و تجهیز، سازماندهی، توسعه منابع انسانی، مدیریت کتابخانه‌ها، هزینه‌های اداری حوزه ستادی و دبیرخانه انجمن‌ها به مصرف می‌رسد.
شهرداری‌ها نیز در این زمینه وظایفی دارند. ماده ۶ قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور "شهرداری‌ها مکلف‌اند همه ساله حداقل نیم درصد (۰.۵%) از درآمدهای‌خود را به منظور اداره امور کتابخانه‌ها دراختیار انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی شهر مربوطه قرار دهند.
این مبلغ طبق ماده ۱۷ آیین‌نامه اجرایی باید "حداکثر تا پایان وقت اداری روز پانزدهم هرماه، از محل کل درآمد ماه قبل شهرداری به صورت علی‌الحساب به حسابی که انجمن کتابخانه‌های‌عمومی شهر مربوط معرفی کرده است واریز شود و نسخه‌ای از رسید بانکی به همراه نسخه‌ای از آمار درآمد‌های وصولی تهیه شده براساس صورت جامع درآمد و هزینه شهرداری که در مقاطع ۶ ماهه به تأیید شورای اسلامی شهر برسد، به انجمن شهر تحویل دهند. تسویه حساب قطعی سالانه حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ تصویب نهایی صورت جامع درآمد‌ها توسط شورای اسلامی شهر، به عمل خواهد آمد. تبصره این ماده نیز تصریح دارد که "شهردار در حوزه مسؤولیت خود نسبت به اجرای این ماده و تأدیه کامل سهم کتابخانه‌ها مسئول است. "
شنیده‌ها از مشکلات بودجه‌ای و کمبود زمین برای ساخت و تأسیس کتابخانه‌های عمومی در شهر تهران حکایت دارد و باید دید که میزان بودجه‌های تخصیصی و عملکرد افراد و مجموعه‌های مسئول در توسعه کمّی و کیفی کتابخانه‌های عمومی چه نقشی در مواجه شدن پایتخت کشور با "فقر کتابخانه عمومی" داشته است./ تسنیم