به گزارش پایگاه خبری خطوط، چالش‌های تعاملات مهم دو بخش محیط زیست و معدن در سه گروه ذیل طبقه بندی می گردد؛
۱- استعلامات قبل از شروع فعالیت معدنی
۲- شوراها و کارگروه های تصمیم گیرنده
۳- پایش آلاینده ها
استعلامات قبل از شروع فعالیت معدنی
طی دو مرحله از مراحل 15 گانه معدنکاری از سازمان حفاظت محیط زیست استعلام به عمل می آید؛
الف – قبل از صدور پروانه اکتشاف ( ماده 24 قانون معادن )
در این مرحله محدوده ی مورد تقاضا توسط وزارت صمت بررسی می گردد. اگر محدوده مورد استعلام در مناطق 4 گانه حفاظت شده ( این مناطق شامل پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده می باشد) قرارداشته باشد که پاسخ استعلام منفی است، در غیر این صورت نامه استعلام به سازمان محیط زیست صادر خواهد شد.
توسعه بدون استعلام محدوده‌های حفاظت شده در دولت نهم و دهم!
چالش‌های این مرحله ؛
توسعه محدوده های حفاظت شده در دولت نهم و دهم بدون استعلام از وزارت صمت توسط سازمان محیط زیست و تداخل محدوده های حفاظت شده با محدوده های معدنی در 40 نقطه ( مثال ؛ منطقه شکار ممنوع سلفچگان )
عدم تدقیق محدوده های قدیمی اعلام شده به وزارت صمت ( مثال؛ رودخانه ای که سال 1354 وجود داشته الان وجود خارجی ندارد) و جریمه سنگین و غیر قانونی وضع شده برای این عوارض
قفل شدن پتانسیل‌های اکتشافی در مناطق شکار ممنوع!
قفل شدن پتانسیل های اکتشافی در مناطق شکار ممنوع که جزو مناطق 4 گانه نمی باشند ( مثال ؛ منطقه بهرام گور که حتی اکتشاف چکشی و پی جویی هم در آن ممنوع اعلام شده )
ب – قبل از صدور مجوز تاسیس صنایع معدنی و فرآوری
در این مرحله متقاضی تحت نظارت وزارت صمت اقدام به تعامل با سازمان محیط زیست نموده و پس از ارائه طرح بهره برداری صنایع معدنی خود به این سازمان نسبت به تهیه و ارائه طرح زیست محیطی برای صنایع مد نظر خود می نماید. پس از انجام مراحل فوق پاسخ استعلام صادر خواهد شد .
چالش‌ها ؛
قیمت سرسام آور طرح های زیست محیطی که توسط منسوبین کارمندان محیط زیست نوشته می‌شود( امضاهای طلایی)
شوراها و کارگروه های تصمیم گیرنده
دو شورا، یک کارگروه و یک ستاد در سطح کلان در کشور وجود دارند که تصمیمات آنها در حوزه مشترک محیط زیست و معدن موثر می باشد ؛
الف – شورای عالی معادن
چالش‌ها ؛
انفعال بخش معدن در مقابل محیط زیست ( متاسفانه خروجی های جلسات شورا نشان از انفعال بخش معدن در مقابل نهادهای معارض مانند محیط زیست دارند ) . نکته مغفول در این تعاملات بی توجهی به بنهای قانون معادن در این جلسات می باشد .
ب – شورای عالی حفاظت محیط زیست
چالش‌ها ؛
عدم وجود نماینده وزارت صمت ( بخش معادن و صنایع معدنی) در این شورا
تصمیمات مخالف قانون معادن و آئین نامه اجرایی آن که باعث تقابل دو نهاد معدنی و زیست محیطی می شود
ج – کارگروه تعامل با محیط زیست
چالش ها ؛
متاسفانه تعامل ، شکل بیع به خود گرفته است ؛ "توسعه محدوده حفاظت شده در مقابل اجازه فعالیت چند محدوده" که در شان دو نهاد نیست و نیازمند تعریف ساز و کار قانونی
د – ستاد تسهیل و رفع موانع تولید
پایش آلاینده ها
آلاینده های زیستی و تنزل کیفیت خاک های مناطق معدن کاری، آب های سطحی و زیرزمینی، مشکلات ناشی از زهاب اسیدی معادن، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، آلودگی بصری و اثرات اکولوژیکی( تاثیرات منفی بر تنوع زیستی، پوشش گیاهی، گونه های نادر و حیات وحش منطقه) سلامت محیط زیست و انسان را در معدنکاری و صنایع وابسته به خطر می اندازد. پایش این موارد به خوبی انجام می گردد اما مشکلاتی در تعامل محیط زیست با معدن در این بخش وجود دارد ؛
چالش‌ها ؛
مراجعه مستقیم مامورین محیط زیست به بهره بردار به بهانه تذکر که خلاف قانون است.
هزینه و جرائم سنگین برای گونه های جانوری و پوشش گیاهی که در قالب طرح های زیست محیطی اخذ می شود
عدم برخورد جدی با سازمان انرژی اتمی در مورد تخلفات زیست محیطی معادن و مواد تحت پوشش این سازمان
نبود طرح و راهکار مناسب برای اصلاح فرآیندهای آلوده کننده آبهای سطحی و زیر زمینی./ کارگروه تحقیقاتی معدنی شهید حسام خوشنویس.
