کوروش محمدی، رئیس انجمن آسیبشناسی اجتماعی ایران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خطوط، به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات، مطرح کرد: اگر ساختار تعلیم و تربیت و پرورش جامعه فاقد کارکردهای مهارتی و پرورشی در مورد دانش آموزان باشد یک نسل ناکارآمد را تحویل جامعه میدهیم و در این قسمت حلقه ارتباطی بین خانواده و مدرسه با یک گسست آسیبزا روبهرو خواهد بود.
وی با بیان اینکه حوزه تعلیم و تربیت کشور به شدت ناکارآمد است، اضافه کرد: این حوزه توان ایجاد ارتباط بین خانواده و حوزه تعلیم و تربیت را ندارد و نتوانسته خلاءها را پر کند. وقتی که افراد به جامعهپذیری درستی دست پیدا نمیکنند، نیاز به پر کردن این خلاءها در نوجوانان به شدت برجسته میشود و نیاز دارند با نهاد دیگری در جامعه ارتباط برقرار کنند. اولین نهاد بعد از خانواده مدرسه است وقتی که مدرسه نیز فاقد کارکردهای لازم باشد طبیعتا این خلاء باقی خواهد ماند و با همسالان پر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: مجلس، ریاست مجلس و دستگاهها و ارکان حاکمیتی ورودکنند و بابت رفع عوارض جبرانناپذیر گفتگوی بانکی پور اقدامات لازم را انجام دهند
محمدی افزود: زمانی که بین خانواده و مدرسه پیوند قدرتمندی نباشد و آموزش و پرورش نتواند توانمندیهای لازم را بروز دهد نوجوانان از جامعهپذیری ناقصی برخوردار خواهند شد و در اغلب موارد ناهنجاریهای اجتماعی در تردد بین فرزندان و گروه همسال است که شکل میگیرد، اما اگر پیوند قدرتمندی میان خانواده و مدرسه و دانشآموزان وجود داشته باشد این مثلث آموزش و پروش، خانواده و دانشآموز بر هر آسیبی میتواند غلبه کند که متاسفانه هماکنون نه تنها چنین شرایطی را نداریم بلکه شرایط نامتعادل و آسیبپذیری را تجربه میکنیم.
وی با تاکید بر اینکه فضای هیجانی نوجوان نیاز به پاسخگویی دارد، تصریح کرد: زمانی که این پاسخگویی صورت نگیرد نوجوان ما با انباشتی از هیجانات پاسخ داده نشده روبهرو میشود که برای جبران این هیجانات به روشهای ناکارآمد روی میآورد و یکی از آن روش ها کسب تایید اجتماعی در جمع همسالان از طریق مصرف دخانیات همچون سیگار، موادمخدر و قلیان است.
بیشتر بخوانید: عدالت اجتماعی، سیاسی و انسانی امروزه کثیفترین چهره خود را نشان داد/قتلعام بیش از ۱۰هزار کودک و زن!
محمود تاکید کرد: زمینههای تخلیههای هیجانی برای نوجوانان در جامعه بسیار کم است، فضاهای ورزشی، تفریحی و تفرجگاهی برای نوجوان بسیار اندک هستند که آن اندکها را هم جوان با هزینههای بسیار بالا میتواند استفاده کند. امروزه یک نوجوان میتواند مواد مخدری مثل گل و قلیان را با کمترین هزینه ممکن مورد استفاده قرار دهد، دسترسی آسان به مواد مخدر در جامعه یکی از عوامل این موضوع است، در کمترین زمان ممکن افراد به مواد مخدر میرسند در اینجا رابطه ضعیف بین فرزند و خانواده و رابطه ضعیف بین مدرسه و دانشآموز به گرایش نوجوان به سمت مصرف مواد مخدر، افزایش پیدا میکند، روشهایی ضعیف فرزندپروری ناکارآمد در کنار ناکارآمدی حوزه تعلیم و تربیت به این مسئله دامن زده است.
محمدی افزود: در رابطه با مواجهه دانش آموزان با مواد مخدر رفتارهای هیجانی در برخوردهای متولیان را شاهد هستیم مثلا در رابطه با قلیان اقدام به تعطیلی قلیانخانهها و همین اقدام باعث روی آوردن نوجوان به اماکن زیرزمینی میشود و در اینجا مصرف مواد دیگری تجربه خواهد شد؛ این یعنی روش ناکارآمد.
وی تاکید کرد: ما نیاز داریم بدون اینکه صورت مسئله را پاک کنیم روی مهارتهای ارتباطی و اجتماعی فرزندان کار کنیم. متاسفانه شرایط ناکارآمد در نوجوان، مشکلات روانشناختی و اجتماعی، ناامیدی، نبود تایید اجتماعی و نیاز به تایید اجتماعی در بین نوجوان بیداد میکند. فضای آموزشی جامعه فضای محکمی نیست، فضای فرهنگی جامعه فضای منسجمی نیست، نهادهای اجتماعی و رسانه ملی نتوانستهاند در فرآیند جامعهپذیری و فرآیند اجتماعی شدن فرزندان ورود قابل قبولی داشته باشد.
محمدی با اشاره به اینکه رسانههای خارج از مرز به راحتی تواسنند با نوجوان ما ارتباط برقرار کنند، ابراز تأسف کرد: رسانه ملی ما نتوانسته این ارتباط را برقرار کند از این جهت هم دچار آسیب جدی هستیم. رسانهها دقیقه ۹۰ به صورت هیجانی ورود پیدا میکنند و پاک کردن صورت مسئله را دستور کار قرار میدهند بدون اینکه نیازهای نسل جوان را ببینند، در صورتی که نمیتوان هیجان نوجوان را نادیده گرفت فقط میتوانیم با هیجان او همراهی و هدایت ایجاد کنیم؛ این کار رسانهها و دیگر نهادهای اجتماعی است.
وی در پایان با تاکید بر اینکه آسیبهای این حوزه به کارکردهای ضعیف نهادهای اجتماعی جامعه که شامل آموزش و پرورش، خانواده و رسانه است مربوط میشود، خاطرنشان کرد: اگر بابت این مسئله نگرانی وجود دارد بهتر است از برخوردهای هیجانی و سلبی همانند تعطیلی قلیانخانهها پرهیز کنیم و روشهایی پیشگیری سطح یک همانند افزایش آگاهی توام با مهارت و توانمندیهای فردی و اجتماعی افراد در جامعه را دستور کار قرار دهیم همچنین آموزش و پرورش از فضای ناکارآمد خارج شود و به ماهر شدن فرزندان کمک کند در این صورت جای نگرانی هم کمتر خواهد بود.