حذف روسیه از سوئیفت، برای اروپا خودزنی است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، جمشید عدالتیان در مورد تحریم احتمال سوئیفتی روسیه و مخالفت آلمان با آن اظهار کرد: حجم فعالیت‌های اقتصادی روسیه، تقریبا چهار برابر اقتصاد ایران است و حدود ۴۰ درصد از گاز و ۳۰ درصد از نفت اروپا را تامین می‌کند. آلومینیوم، گندم و ... روسیه نیز به اروپا صادر می‌شود. اگر اروپایی‌ها نتوانند پول را بپردازند و ارتباطات بانکی ایجاد نشود دچار مشکل می‌شوند. برای مثال آلمان ۵۵ درصد از گار خود را از روسیه می‌گیرد و اگر گاز قطع شود این کشور دچار بحران وحشتناکی می‌شود؛ بنابراین حذف روسیه از سوئیفت برای اروپا خودزنی محسوب می‌شود.

وی افزود:، ولی کشور ما به چند دلیل از جمله اینکه سعی نکرده در اقتصاد جهانی جا پایی باز کند، به راحتی تحریم می‌شود. این ایزوله شدن از اوایل انقلاب شروع شده و کم کم جا افتاده است. عملا ایران تاثیر چندانی در بازار اروپا نداشته و به همین دلیل به راحتی می‌توانند ایران را حذف کنند. اگر ایران پروژه گازرسانی به اروپا را به عنوان رقیبی برای روسیه انجام می‌داد یا نفت به اروپا صادر می‌کرد یا شرکت‌های بزرگ نفتی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کردند، قاعدتا تحریم علیه ایران هم به راحتی انجام نمی‌شد.  

عدالتیان تصریح کرد: صادرات غیرنفتی ما به کشور‌های اطراف و صادرات نفتی به خاور دور است لذا به راحتی می‌توان ایران را از سوئیفت بازار جهانی حذف کرد. گرچه اروپای غربی با خروج ایران از سوئیفت مخالفت کرده بودند، ولی بعدا تحت فشار آمریکا به خاطر اینکه شبکه بانکی آن‌ها با آمریکا از دست ندهند؛ در نهایت پذیرفتند به هرحال حذف روسیه از سوئیفت به سادگی امکان‌پذیر نبود. ما باید از این اتفاق درس بگیریم که باید سعی می‌کردیم جای پای خود را در اقتصاد بین‌الملل محکم می‌کردیم تا به راحتی نتوانند ما را تحریم کنند.  

وی اضافه کرد: اگر آلمان و اروپا نتوانند پول گاز را بپردازند نمی‌توان گاز و نفت بگیرند و کشور دچار بحران می‌شود و چاره‌ای ندارد جز اینکه از طریق سوئیفت این پول را به شبکه بانکی روسیه بپردازد. تحریم‌ها علیه روسیه تحریم‌های کمی نیستند، اما طول می‌کشد و در صورت ادامه این بحران رفته رفته وابستگی خود را به روسیه کاهش داده و تحریم‌ها را تشدید می‌کنند.  

این کارشناس اقتصاد سیاسی گفت: در هر صورت برنده این ماجرا آمریکا است. احتمالا تا ۱۰ تا ۱۲ سال آینده اروپا و روسیه درگیر هستند و آمریکا می‌تواند با خیال راحت روی چین متمرکز شود. آقای پوتین دو راه حل بیشتر نداشت یا باید به اوکراین حمله می‌کرد و یا اینکه قبول می‌کرد اوکراین به ناتو بپیوندد. گزینه دوم برای روسیه غیرقابل قبول بود چراکه در این صورت مسکو از ۱۶۰ کیلومتری هم می‌توانست مورد اصابت موشک قرار بگیرد. در واقع این حمله یک دام برای روسیه بود،  این کشور هیچ راه حلی نداشت و در بازی افتاد که آمریکا می‌خواست. محاصره اقتصادی که بر علیه اتحادیه جماهیر شوروی برقرار کرده بودند، فکر می‌کنم که رفته رفته علیه روسیه هم انجام شود.  

وی افزود: برای ایران هم یک روزه این اتفاق نیافتاد بلکه ۴۰ سال طول کشید تا ایران از بازار جهانی خارج شد و بعد توانستند تحریم‌های حداکثری را اجرا کنند. روسیه از گذشته یک سری تحریم‌ها را داشت، این تحریم‌ها به مرور بیشتر می‌شوند و اروپا هم سعی می‌کند که وابستگی خود را به اقتصاد روسیه کمتر کند. هر میزان که این وابستگی کمتر شود، این تحریم‌ها بیشتر خواهد شد. در هر صورت این موضوع داستان طولانی خواهد بود و روسیه مدت زیادی در اوکراین درگیر بوده و احتمالا اروپا هم درگیر این مسئله خواهد بود.  نباید انتظار داشته باشیم که این اتفاقات یک روزه رخ دهند. احتمالا ابتدا اقتصاد روسیه را ایزوله کرده و نقش این کشور را در زمینه‌های گندم، آلومینیوم و دیگر فلزات، نفت و گاز کاهش می‌دهند و بعد تحریم‌ها را تشدید می‌کنند. در ایران تحریم‌ها از زمان تسخیر سفارت آمریکا شروع شد و ۲۰ سال بعد وقتی ایران ایزوله شده بود تحریم‌ها را تشدید کردند.  

عدالتیان متذکر شد: بنابراین به نظر می‌رسد که در بلندمدت روسیه را از سوئیفت و ... خارج کنند. اما یک شانس برای ایران وجود دارد که بتواند اطمینان به وجود آورده و نفت و گاز اروپا را تامین کرده و درآمد‌ها آنچنانی در حد ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار داشته باشد. اینکه ایران از این فرصت استفاده می‌کند یا خیر بستگی به تصمیم‌گیری مقامات سیاسی و اقتصادی کشور دارد. ایران می‌توانست به عنوان یک آلترناتیو برای نفت و گاز اروپا مطرح شود البته چنین لوله‌کشی گاز یا نفتی انجام دهیم.

وی ادامه داد: البته این صحبت‌ها قبل از انقلاب هم بود، ولی بررسی اینکه ایران بتواند این اطمینان را ایجاد کند سخت است چراکه با این اقدام با واکنش روسیه مواجه می‌شود. کشیدن لوله گاز از ایران به اروپا هم کمتر از ۳ یا ۴ سال طول نمی‌کشد و حتی گاهی در کشور گاز کم می‌آوریم. سرمایه‌گذاری عظیمی هم می‌خواهد اینکه اروپایی‌ها برای چنین لوله‌کشی فاینانس کنند مشخص نیست؛ بنابراین ملاحظات زیادی وجود دارد.  

عضو اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: در هر صورت اروپا می‌داند که حتی اگر تا ۳ تا ۴ سال آینده هم بخواهد جایگزینی پیدا کند، فعلا گرفتار روسیه است و به این راحتی نمی‌تواند تحریم کند. اگر آلمان گاز روسیه را نخرد ۵۵ درصد گاز خود را از دست می‌دهد. الان در آلمان گاز ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته و مردم واقعا فشار زیادی را تحمل می‌کنند، نان ۲۰ درصد گران شد چراکه اوکراین پنجمین تولیدکننده گندم و روسیه از بزرگترین تولیدکنندگان این محصول بودند. طول می‌کشد تا این عوارض حل شود.

وی بیان کرد: برای من این سوال مطرح است که آمریکا چه اصراری داشت که اوکراین را وارد ناتو کند و این اتفاقات رخ دهد؟ احتمال می‌دهم که به دنبال این هستند که اقتصاد روسیه را منزوی کرده و بعد به سراغ چین بروند. یه نظر می‌رسد که ساختار جهانی به این سمت می‌رود که روسیه را محدود کرده و با چین تعامل کنند. ولی اروپا و به خصوص اروپای غربی و همچنین درگیر یک مسئله بلندمدت شده و تحت فشار قرار خواهد گرفت.  روسیه هم به این درآمد نفت و تعاملات اقتصادی نیاز دارد؛ احتمال هم دارد که دو طرف در نهایت به یک تعامل برسد، یعنی اوکراین به ناتو نپیوندد و روسیه نیرو‌های خود را عقب بکشد.  

عدالتیان در پایان خاطرنشان ساخت: در هر صورت از نظر اقتصادی، چون ما منابع گاز غنی داریم و می‌توانیم از طریق زمینی و از راه ترکیه گاز به اروپا صادر کنیم، ایران آلترناتیو بهتری نسبت به قطر برای تامین گاز اروپا است چراکه قطر باید از طریق کشتی این گازرسانی را انجام دهد. اینکه بخواهند از این آلترناتیو استفاده کنند یا خیر جای سوال دارد. یک تئوری به نام «تئوری پیچیدگی در سیاست و اقتصاد» وجود دارد که مطابق آن مسائل ساده تبدیل به پیچیدگی می‌شوند، به نظر می‌رسد در چنین وضعیتی هستیم و باید بیشتر منتظر بود تا نتیجه‌گیری کرد./ ایلنا