تنوع فرهنگی و تفاوت توانایی کودکان در یک کلاس برخلاف تصور رایج سیستم آموزشی به یادگیری بیشتر دانش آموزان کمک می کند
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، با نزدیک شدن به آغاز سال تحصیلی جدید خبرنگار خطوط با دکتر فتانه امیری، موسس و مدیر اولین آموزشگاه علمی تخصصی ویژه دانش آموزان دارای معلولیت، نماینده ایران در مجمع جهانی آموزش معلولین و همچنین دکترای مهندسی خلاقیت به گفتگو پرداخت.
تاثیر روابط اجتماعی در رشد شخصیت افراد و سلامت جوامع بسیار اهمیت دارد.
امیری در ابتدا گفت: تعاملات اجتماعی و رشد شخصیت کودکان دارای معلولیت به رشد کارکردهای شناختی آنان کمک می کند. امروزه تغییرات با سرعت زیادی در تمامی جنبه های زندگی انسان اتفاق می افتد وکنترل تاثیرات مثبت و منفی این سرعت در بعضی زمینه ها از دست انسان خارج شده است. اجتماعی بودن یکی از شاخص های مهم برای بقا نوع بشر است و انسان در زندگی نیازمند ارتباط با دیگران می باشد. با اینکه نحوه برقراری این ارتباطات در طول تاریخ دچار تغییرات زیادی شده اما همواره رو به رشد و در جهت توسعه بوده است. تاثیر روابط اجتماعی در رشد شخصیت افراد و سلامت جوامع بسیار اهمیت دارد. تعاملات محکم و موثر میزان رضایت، سلامت و موفقیت را در افراد افزایش می دهد. تعلق خاطر به گروه ها و بازخوردهای عاطفی و حمایت های خانوادگی، دلگرمی و اعتماد و اطمینان فرد را برای ورود به عرصه های جدید و ارایه ایده های چالش برانگیز تقویت کرده و سینرژی حاصل از همدلی و همراهی به هم افزایی و تحکیم بیشتر روابط و تاثیر عمیق تر و گسترده تر بر تحرک اجتماعی افراد می گذارد.
وی افزود: همراهی در شادی ها و لذت ها، همدردی در مصایب و مشکلات، همدلی در نگرانی ها و استرس ها، هم‌قدمی در کارها و اقدامات ناشی از روابط اجتماعی سالم و صحیح است. ارتباطات خوب اجتماعی باعث می شود افراد با فشارهای زندگی منطقی تر مواجهه شوند و شرایط را بهتر مدیریت نمایند. افراد با روابط اجتماعی سالم و فراوان، رضایت بالایی از زندگی خود دارند و بیشتر به دیگران کمک می کنند.
یادگیری مشارکتی و تدریس متقابل برای افزایش تعامل دانش آموزان و تقویت مهارت های آنان بسیار موثر است
مدیر اولین آموزشگاه علمی تخصصی ویژه دانش آموزان دارای معلولیت با اشاره به اهمیت توسعه آموزش فراگیر برای دانش آموزان دارای معلولیت، مطرح کرد: ویگوتسکی یکی از نظریه پردازان یادگیری شناختی است که تئوری رشد اجتماعی و نقش اساسی تعامل اجتماعی در رشد شناختی را ارایه داده است. او به شدت بر این باور بود که جامعه نقش مهمی در یادگیری کودکان ایفا می کند و با مطرح کردن مفاهیمی مانند سکوسازی و کارآموزی، تاثیر همسالان و افراد آگاه تر را بر یادگیری مورد تاکید قرار داده است ویگوتسکی یادگیری کودکان را در تعاملات آنان با افراد، اشیا و محیط ها تعریف می کند و یک برنامه ریزی مفید و موثر را در فراهم کردن فرصت های متنوع و متفاوت برای تعاملات متعدد کودکان با محیط ها و افراد و اشیا می داند. او معتقد بود یادگیری مشارکتی و تدریس متقابل برای افزایش تعامل دانش آموزان و تقویت مهارت های آنان بسیار موثر است .
سیستم آموزشی بدنبال یک دست کردن دانش آموزان کلاس ها برای سهولت امر آموزش است
امیری در ادامه گفت: جالب است بدانیم برخلاف تصور رایج که سیستم آموزشی به دنبال یک دست کردن دانش آموزان کلاس ها برای سهولت امر آموزش است، تنوع فرهنگی و تفاوت توانایی کودکان در یک کلاس به یادگیری بیشتر در آنان کمک می کند. کودکان با توانایی ها و ظرفیت های متفاوت نقش همسالان آگاه تر را برای گروه خود ایفا می کنند و بطور غیر مستقیم در یادگیری خود و دوستانشان تاثیر می گذارند. این بدین معنا است که منزوی کردن دانش آموزان دارای معلولیت در مدارس خاص، منجر به محدود شدن تعاملات آنان و در نتیجه باعث کاهش فرصت های یادگیری برای آنها می گردد. فرد آگاه شخصی است که اطلاعات و مهارت بیشتری در بعضی زمینه ها دارد. در یک کلاس با تنوع توانایی و تفاوت فرهنگی، هر دانش آموزی نسبت به موضوع و مهارتی، آگاه تر و توانمند تر از سایرین است و بطور یقین در فعالیت های مشارکتی به همسالان گروه خود کمک می کند تا منطقه رشد خود را توسعه دهند.
ایجاد فرصت هایی که مدارس بتوانند خدمات آموزشی خود را با تنوعی از توانایی های کودکان متفاوت ارایه دهند، از اهمیت خاصی برخوردار است
وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مفاهیم مهم در تئوری یادگیری اجتماعی، منطقه مجاور رشد است که به تفاوت آنچه کودک می تواند به تنهایی انجام دهد و آنچه می تواند با راهنمایی یک فرد ماهرتر کسب کند اشاره دارد. یعنی به کودک اجازه داده شود در بازی ها و یادگیری ها تعاملات زیادی با همسالان و افراد آگاه تر داشته باشد و با رشد مهارت های خود، به رشد کارکردهای عالی شناختی برسد. کارآموزی نیز به معنی تعامل واقعی کودک با وسایل و محیط های واقعی و افراد حقیقی است تا یادگیری عمقی اتفاق بیفتد. این به معنی پرهیز از ارایه اطلاعات و مفاهیم بصورت تئوری و ایجاد فرصت دست ورزی و کنکاش برای ساخت دانش کاربردی توسط دانش آموزان است. از آنجایی که بخش قابل ملاحظه ای از جمعیت دانش آموزی را کودکان دارای معلولیت و دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری، بیش فعالی و اتیسم تشکیل می دهند، ایجاد فرصت هایی که مدارس بتوانند خدمات آموزشی خود را با تنوعی از توانایی های کودکان متفاوت ارایه دهند، از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین ترس و واهمه اولیا و مربیان در ایجاد و توسعه مراکز فراگیر باید تبدیل به ریسک سنجیده در ارایه خدمات به نیازهای ویژه براساس ظرفیت های کودکان شود و با مشارکت آنان، یادگیری و آموزش موثر مدیریت شود.
دکترای مهندسی خلاقیت در پایان بیان کرد: به امید روزی که به جای گسترش مدارس و مراکز ویژه برای آموزش دانش آموزان ویژه، شاهد توسعه فراگیر سازی در یادگیری دانش آموزان، مربیان، اولیا و برنامه ریزان با گسترش تعاملات بیشتر، مهم‌تر و موثرتر باشیم.