به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط؛ اولین کسی که خبر درگذشت هوشنگ ابتهاج را رسانه‌ای کرد، یلدا ابتهاج فرزند سایه بزرگ بود که در صفحه شخصی خود در اینستاگرام اعلام کرد که «سایه ما با هفت هزار سالگان سر به سر شد». این شاعر بزرگ که از اواخر تیر به این سو به دلیل نارسایی کلیوی در بیمارستانی در شهر کلن آلمان بستری و تحت درمان بود، در نهایت در بامداد روز گذشته دنیا را واگذاشت و گذشت...
درباره سایه
امیر هوشنگ ابتهاج متخلص به سایه که ششم اسفند ۱۳۰۶ در رشت متولد و در هجدهم مرداد 1401 نیز در آلمان درگذشت؛ فرزند آقاخان ابتهاج بود. یکی از مردان سرشناس رشت که مدتی نیز رئیس بیمارستان پورسینای این شهر بود. پدربزرگ او یعنی ابراهیم ابتهاج‌الملک گرگانی و مادربزرگش نیز اهل رشت بودند.
سایه که بیشتر به خانه منزل شخصی‌اش- که در سال ۱۳۸۷ با نام خانه ارغوان به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسیده بود- در سال‌های اخیر در فضای رسانه‌ای و خبری کشور حضور داشت، مانند دیگر شاعران معاصر نیما از قبیل شهریار در ابتدا سعی کرد راه نیما را دنبال کند. اما پس از مدتی راه خود را از شعر نیمایی جدا کرد و تنها به سرودن غزل پرداخت. اولین دفتر شعرش را هم در سال ۱۳۲۵ با نام «نخستین نغمه‌ها» منتشرکرد- که سبکی کلاسیک دارد.
هوشنگ بتهاج که از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود؛ آثاری چون سراب، سیاه‌مشق، بانگ نی، تاسیان، آینه در آینه، پیر پیرنیان‌اندیش، یادگار خون سرو و راهی و اهی را منتشر کرده است. هم‌چنین از مهم‌ترین آثار او تصحیح غزل‌های حافظ با عنوان «حافظ به سعی سایه» است که نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به‌چاپ رسید. او سال‌های زیادی را صرف پژوهش و حافظ‌‌شناسی کرده که این کتاب حاصل تلاش بی‌وقفه و عشق او به لسان‌الغیب غزل‌سرای بزرگ بوده است که در مقدمه آن را به همسرش پیشکش کرده است.
واکنش‌ها به مرگ سایه
گذشته از دوستداران و علاقمندانی که در طول روز با تکرار و یادآوری قطعه شعری از سایه او را گرامی داشتند، بزرگانی از جمله کیهان کلهر، محمدرضا شفیعی کدکنی، بهمن فرمان آرا و چندتن از چهره‌های فرهنگی و هنری کشور هم بودند که در روز درگذشت هوشنگ ابتهاج در صفحه‌های اجتماعی‌شان نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند.
در این میان علاوه بر مدیران فرهنگی حکومت که تقریبا همگی نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند، یکی از جالب‌ترین واکنش‌ها مربوط به پیام درگذشتی بود که بهزاد فراهانی منتشر کرد و با اندوهی فراوان از جایگاه بزرگ امیر هوشنگ ابتهاج در فرهنگ و هنر کشور سخن گفت و اظهار تاسف کرد که این شاعر، دور از وطن از دنیا رفته است.
او گفت: سایه با قلب و روح تاریخ این کشور آمیخته. سروده‌هایش زمانی از رادیو پخش می‌شد که خود ایشان به دیوار زندان اوین تکیه داده بود. حیف بر ما که با شاعران بزرگ میهن‌مان نامهربانی می‌کنیم. گویی این سرنوشت همه شاعران بزرگ سرزمین ماست.
بهزاد فراهانی تنها هنرمندی نبود که به درگذشت سایه عکس‌العمل نشان داد. «کیهان کلهر» نوازنده و موسیقیدان نیز در اینستاگرام نوشت:« چه داغ‌ها، چه دردها، چه زخم‌ها/ چه‌ها که ندیدیم/ تابستان بی‌سایه هم دیدیم».
محمدرضا شفیعی کدکنی شاعر و ادیب نامی و بهمن فرمان‌آرا کارگردان سینمای ایران نیز با جمله‌ای مشابه به استقبال رویداد دردناک کوچ سایه رفتند- و نوشتند: «تو می‌روی که بماند؟ که بر نهالک بی‌برگ ما ترانه بخواند»؟
لیلی گلستان مترجم و گالری‌دار در اینستاگرام نوشت: «شاعر ارغوان هم رفت».
«پرواز همای» خواننده و آهنگساز هم نوشت: «مرگ پایان زندگی انسان نیست/ زندگی در دو راز خلاصه شده است/ زندگانی که سال‌ها مرده اند/ مردگانی که سال‌ها زنده‌اند/ سایه جان در کنار یاران دیرینت روزگارت شیرین»...
«بیژن اشتری» مترجم هم با این شعر ابتهاج به اتفاق واکنش نشان داد: «بلبلان، از باغ ما کوچیده‌اند/ جای بلبل، سار دارد باغِ ما»...
همایون شجریان نیز نوشت: «از آن شبی که نامم را برگزیدی، همان شبی که این شعر به آوازِ پدر خوانده می‌شد، دانه مهرت در دلم گذاشتی و امروز می‌روی پیش آن یار دیرین و یاران همنشین. بدرود عزیزترین»...
علیرضا قربانی، علی‌اکبر شکارچی، علی قمصری، سعید فرج‌پوری، مهیار علیزاده، حسین پرنیا و کیوان ساکت دیگر هنرمندانی بودند که به این اتفاق واکنش نشان دادند. هنرمندانی چون وحید تاج، سلمان سالک و حسین بهروزی‌نیا نیز با انتشار متنی کوتاه یا بازنشر پستی از آثارشان با شعر سایه، درگذشت این شاعر را تسلیت گفتند...