به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط به نقل از دنیای اقتصاد: روزنامه کویتی الجریده به نقل از منابع بلندپایه مدعی شده است که ایران و آمریکا چهارشنبه هفته گذشته مذاکراتی را برای بازگشت به نسخه احیای برجام در یکی از کشورهای همسایه در جنوب خلیجفارس انجام دادهاند که میتوان آن را بازگشت به محدودسازی تنش عنوان کرد.
بازگشت به محدودسازی تنش
روزنامه الجریده کویت به نقل از منبع بلندپایه در شورای عالی امنیت ملی ایران مدعی شد، آمریکا و ایران چهارشنبه هفته گذشته دور جدیدی از نشستهای امنیتی غیرمستقیم را در یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس برگزار کرده و طی آن درباره راههای کاهش تنش در منطقه و حمایت تهران از آتش بس در غزه در قبال احیای توافق نانوشتهای که پیش از این بین تهران و واشنگتن درباره توافق هستهای حاصل شده بود، گفتگو کردند.
بر اساس این گزارش، نشست چهارشنبه هفته گذشته به ارائه خواستههای هر یک از طرفین اختصاص داشته و هیچ نتیجهای به همراه نداشت. صرفا هر یک از طرفین خواستههای طرف مقابل را بررسی و در نشست آینده در مکانی که بعدا بر سر آن توافق میشود، پاسخ خواهند داد. بر اساس گزارش روزنامه الجریده کویت که به شیطنتهای رسانهای معروف است و برخی از ادعاهای آن از سوی مقامات رد و تکذیب شده است، طرف آمریکایی به هیات ایرانی شرکتکننده پیشنهاد کرده به توافق قبلی که در سلطان نشین عمان حاصل شده بود، بازگردد.
توافقی که به اجرای مفاد همان توافق هستهای قبل بدون اعلام بازگشت به آن تاکید دارد یعنی تهران باید متعهد به توقف غنی سازی اورانیوم در سطح بالاتر از ۳.۶۷درصد و رعایت مفاد مندرج در توافق سال ۲۰۱۵ شود و در مقابل، برخی تحریمها علیه این کشور بدون اعلام رسمی تعلیق میشود. طرف آمریکایی از تهران درخواست کرده متحدان را برای توقف تنش بهویژه در دریای سرخ تحت فشار قرار دهد و از فرمول مصر برای آتش بس در غزه و پروژه آتش بس میان اسرائیل و حزب الله در جنوب لبنان حمایت کند. طرف آمریکایی به صورت غیرمستقیم از ایران خواسته است قبل از هرگونه توافقی بین طرفین، به آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازرسی از تاسیسات هسته ای اش اجازه دهد. بنابر نوشته الجریده، «ایران نیز به طرف آمریکایی رسانده است که کاهش هرگونه تنش در منطقه مستلزم توقف حمایتهای نامحدود آمریکا از اسرائیل و اتخاذ اقداماتی برای مهار تلآویو است.»
الجریده همچنین نوشت: «ایرانیها از توافق برای توقف جنگ در غزه و هرگونه توافقی که مورد موافقت فلسطینیها باشد، حمایت میکنند و در مورد جنوب لبنان هم به همین شکل است. ایران به آمریکا هشدار داده است که اگر اسرائیل بخواهد به جنوب لبنان حمله کند، ایران بیکار نخواهد نشست و برای شکست حمله اسرائیل هرکاری خواهد کرد. در مورد بازرسی از تاسیسات هستهای نیز ایران به طرف آمریکایی رسانده است که گزارشهای دقیقی به آژانس در خصوص تاسیسات هستهای ارائه کرده است.»
شاید برخی از ادعاهای مطرح از سوی الجریده تا حدودی نزدیک به واقعیت باشد؛ بهویژه رد و بدل پیغامها بین ایران و آمریکا بر سر لزوم محدودسازی تنش در سطح منطقه پس از هفت اکتبر و آغاز تهاجم نظامی اسرائیل به نوار غزه. اما ادعای الجریده درخصوص جزئیات این گفتگو و تاکید بر بازگشت به نسخه قبلی برجام با واقعیت فاصله زیادی دارد. ناظر بر این گزاره که طبق توافق محدود شهریور ماه سال گذشته که ایران و آمریکا توانستند در ازای آزادسازی ۷ میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران در کرهجنوبی و آزادی گروگانهای آمریکایی، به سمت محدودسازی تنش حرکت کنند. بر اساس این نقشه راه قرار بود که دو طرف با توجه به اتمسفر شکل گرفته از اواسط ماه اکتبر ۲۰۲۳ به سمت گفتگوهای جدیتر برای احیای مذاکرات هستهای حرکت کنند که رخداد ۷ اکتبر این مسیر را دگرگون و آن را از دسترس خارج کرد.
به نظر میرسد بااهمیت دوباره مدیریت تنش و تبدیل آن به محدودسازی تنش، آمریکا تاکید دارد ابتدا مسائل منطقهای و لزوم کاهش تنشها مورد بحث قرار بگیرد و سپس مسائل فنی-پادمانی میان ایران و آژانس حل و فصل شود و سپس بر اساس این دو خروجی زمینه برای گفتگوهای هستهای شکل گیرد.
طبیعتا سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران برای شرکت در کنفرانس هستهای در اصفهان و دیدار با مقامات ایرانی از جمله علی باقری کنی مسوول تیم مذاکرهکننده ایران، در این راستا بوده و بر اساس پیشرفت مسائل فنی بین دو طرف، فضایی برای گفتگوهای هستهای در آینده نزدیک یا پس از انتخابات آمریکا فراهم شود.