به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، نهمین اختر فروزان آسمان امامت و ولایت، امام محمد بن علی، ملقب به جواد، در سال ۱۹۵ ه.ق در شهر مدینه دیده به جهان گشود. حضرت جوادالائمه، بعد از پدر بزرگوارش امام رضا، علیه السلام در سن ۸ سالگی، به امامت رسید و پس از ۱۷ سال امامت در سن ۲۵ سالگی در سال ۲۲۰ ه.ق در زمان خلافت معتصم عباسی به شهادت رسید و در گورستان قریش بغداد در کنار قبر جدش امام موسی بن جعفر (ع) مدفون گردید.
هنر امام جواد علیه السلام با عنایت خداوند و استعداد ذاتیاش در حوزه علم و دانش و کمال برای افرادی چون یحیی بن اکثم و ام فضل و معتصم عباسی و جعفربن مامون عیب بزرگی محسوب میشد و محبوبیت آن بزرگوار در دل اهل ایمان در اقصا نقاط بلاد اسلامی بار گرانی برای خلافت عباسی به شمار میآمد و در نهایت حکومت عباسی حکم قتل امام را صادر کرد.
شهادت امام جواد علیه السلام، مانند سایر امامان در بین شیعیان از وقایع مهم محسوب میشود. تاریخ نگاران شیعه و سنی به این موهم اشاره کردهاند، از جمله در کتابهای روضة الواعظین از قتال نیشابوری، و مناقب آل ابی طالب از ابن شهر آشوب، به شهادت ایشان به وسیله سم تصریح شده است.
در متون تاریخی ذکر شده است، که افراد به صورت مستقیم و غیرمستقیم در شهادت امام محمدتقی نقش داشتهاند. افرادی مثل یحیی بن اکثم زمینهساز بودهاند. احمد بن ابی دُواد و جعفربن مامون، محرک بودهاند. معتصم خلیفه عباسی صادرکننده حکم قتل، و طبق نظریات تاریخی، اُم فضل دختر مامون مجری طرح قتل بوده است.
در زمان حضور امام جواد علیه السلام در بغداد و شرکت آن حضرت برای حل مشکلات فقهی و علمی در جلسات قضایی دربار، شکست مفتضحانه علمی احمدبن دُواد قاضی با سابقه ی دربار عباسی، رخ می دهد و در نتیجه حسد و عقده شکست از امام جواد، او را به عداوت و کینه می کشاند که در صدد انتقام براید.
روایات درباره شهادت امام جواد به سه دسته تقسیم می شوند:
در بحارالانوار آمده است که: چهار روز پس از مناظره علمی امام جواد و فقها و قاضیان دربار، معتصم به یکی از وزیران دستور داد که آن حضرت را به خانه خویش برای ناهار دعوت کند و مسموم نماید. امام جواد در حالی که پس از صرف ناهار مسمومیت در وجود مبارک او اثر گذاشته بود، خانه وزیر معتصم را ترک کرد و آن روز و شب در اثر مسمومیت گذشت و سرانجام حدود ۲۰ ساعت بعد از صرف لقمه مسموم به شهادت رسید.
در نظریه دیگری در کتاب ابن شهرآشوب آوردند که: معتصم هدایایی از دربار برای امام فرستاد، و همراه آن هدیه شربت ریواس آلوده به زهری هم همراه آنها بود. فرمانده ترک لشکر معتصم شخصی به نام اَشناس بود، که شربت مسموم را به امام خوراند و امام را مسموم کرد.
در نقل قول دیگری در کتاب بحارالانوار والاِرشاد شیخ مفید آمده است که ام فضل دختر مامون و همسر امام، مامور انجام قتل شد و معتصم و جعفر چون می دانستند که امام انگور دوست میدارد، با تدبیری انگور رازقی را مسموم کرده، و ام فضل ۱۹ دانه از انگور مسموم را به شوهر جوان خود خورانید.
بنا بر هر یک از این روایات امام محمد تقی مسموم گردید و در خانه خویش در حالی که از شدت درد و رنج ناله میکرد و به خود می پیچید، و از مدینه وخویشان دور بود و درد غربت بر دردهای دیگران حضرت می افزود طبق معروفترین روایات تاریخی در روز آخر ماه ذی القعده سال ۲۲۰ هجری قمری در بغداد به شهادت رسید.