به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط یک سال پس از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ کرونا، تلاش جهانی برای توسعه و توزیع یک واکسن مؤثر، جهان را از وحشت و سردرگمی در برابر ویروس ناشناخته کرونا نجات داد. کشف سریع واکسن‌های متعدد بی‌سابقه بود چرا که این فرآیند معمولاً هشت تا پانزده سال طول می‌کشد!با این حال، ایمن‌سازی توده‌ای از جمعیت جهان برای مقابله با این بیماری، از جمله گونه‌های خطرناک و جدید ویروس، مانند omicron، هنوز هم ادامه دارد.
وضعیت واکسیناسیون کووید-۱۹ در جهان چگونه است؟
تا کنون بیش از سی واکسن برای استفاده عمومی یا اضطراری در کشور‌های سراسر جهان تأیید شده است. تا اوایل سال ۲۰۲۲، بیش از یازده میلیارد دوز در سراسر جهان تزریق شد. از طرف دیگر در ده‌ها کشور، حداقل سه چهارم از جمعیتشان به طور کامل واکسینه شده‌اند؛ پرتغال، سنگاپور و امارات متحده عربی از جمله کشور‌هایی هستند که بالاترین میزان واکسیناسیون را دارند. با این حال، بسیاری از کشور‌ها به خصوص کشور‌های آفریقایی فقط بخش کوچکی از جمعیت خود را واکسینه کرده‌اند.
اما بسیاری از کشور‌ها برای مقابله با ویروسی که کسب و کار‌ها و زندگی‌ها را متوقف کرده بود خیلی سریع دستورات واکسیناسیون را اجرا کردند تا بیش از این از زمان و پیشرفت عقب نیفتند. به عنوان مثال، ایتالیا و عربستان سعودی واکسیناسیون کووید-۱۹ را هم برای کارگران دولتی و هم برای کارگران بخش خصوصی اجباری کردند. ایالات متحده همین کار را برای بخش دولتی و کارفرمایان بزرگ خصوصی خود انجام داد و سایر کشور‌ها فقط برای کارکنان مراقبت‌های بهداشتی دستوراتی را وضع کرده‌اند. در عین حال، دسترسی کودکان به واکسن‌های کووید-۱۹ به تدریج در حال گسترش است: در چین، کودکان زیر سه سال واجد شرایط هستند، و در ایالات متحده، این واکسن‌ها برای کودکان حداقل پنج ساله در دسترس است.
کارشناسان از جمله توماس جی. بولیکی از CFR هشدار داده که ملی گرایی واکسن منجر به توزیع ناعادلانه می‌شود و در نهایت نمی‌تواند خطر شیوع جدید را از بین ببرد. تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت، نیز این موضوع را تأکید کرده است که جهان باید به نابرابری واکسن پایان دهد تا به همه‌گیری پایان دهد.
آیا واکسن‌ها می‌توانند به همه‌گیری پایان دهند؟
حتی با وجود انواع واکسن‌ها با حداقل تأییدیه محدود، چالش عظیم ساخت واکسن‌های کافی و توزیع آن‌ها در بین جمعیت جهانی وجود دارد.
کشور‌های ثروتمند از جمله استرالیا، کانادا و ایالات متحده در همان ابتدا با تولیدکنندگان قرارداد‌هایی بستند تا کشور‌های خود را با دوز‌های بیش از اندازه کافی فراهم کنند. چین و هند دارای صنایع بزرگ واکسن هستند، که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا برخی از منابع واکسن خود را برای جمعیت خود ذخیره کنند. کارشناسان از جمله توماس جی. بولیکی از CFR هشدار داده که ملی گرایی واکسن منجر به توزیع ناعادلانه می‌شود و در نهایت نمی‌تواند خطر شیوع جدید را از بین ببرد. تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت، نیز این موضوع را تأکید کرده است که جهان باید به نابرابری واکسن پایان دهد تا به همه‌گیری پایان دهد.
با این حال پس از اینکه کشور‌های ثروتمند به خوبی از میزان واکسیناسیون تأمین شدند، همکاری جهانی افزایش یافت! بایدن در یک اجلاس مجازی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۱ هدف بلندپروازانه‌ای را برای واکسینه کردن ۷۰ درصد از جمعیت جهان تا اواخر سال ۲۰۲۲ با کمک اهدای واکسن و کمک‌های مالی اعلام کرد. علاوه بر این، ده‌ها کشور در سازمان تجارت جهانی از معافیت ثبت اختراع برای واکسن‌های کووید-۱۹ برای افزایش تولید جهانی حمایت کرده‌اند. تهاجم روسیه به اوکراین، با تحریم‌های غرب مانع استفاده از اسپوتنیک V، واکسنی که توسط مؤسسه تحقیقات اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی Gamaleya ساخته شده است، در دیگر کشور‌ها مانع استفاده از آن شده است.
در همین حال، گونه‌های جدید ویروس کرونا، از جمله نوع omicron، نگرانی‌هایی را در مورد افزایش انتقال و کاهش اثربخشی واکسن‌های موجود ایجاد کرده است.
در رأس این چالش‌ها، نگرانی‌های عمومی در مورد عوارض واکسن‌ها است. داده‌های نظرسنجی گردآوری‌شده توسط دانشگاه جانز هاپکینز نشان می‌دهد که اکثریت قریب به اتفاق آمریکایی‌های واکسینه نشده علاقه چندانی به دریافت واکسن کووید-۱۹ ندارند. با این حال با توجه به کاهش آمار مرگ و میر جهانی بعد از واکسیناسیون اکثر دانشمندان و متخصصان جهان معتقدند که واکسیناسیون عمومی برای پایان همه‌گیری کرونا مؤثرترین و فعلا، تنها راه پیش روی بشر است.