به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، در آخرین بخش از اولین میزگرد سلسله "نشست‌های تخصصی صنعت معدن، تولید و فرآوری" با موضوع" نقد و بررسی مدیران معدنی که از جنس معدن نیستند" با بیان دغدغه‌ها و چالش‌های مربوطه به منظور ارایه پیشنهادات و راهکارهای بهینه و استراتژیک برای برون‌رفت از معضلات گریبانگر حوزه معدنی کشور با حضور دکتر سید احمد مشکانی، عضو هیئت رئیسه انجمن مس، عضو هیئت رئیسه اکتشاف خانه معدن و مدرس در حوزه معدن، همچنین دکتر امیر رحیمی، مدرس دانشگاه برگزار شد. آنچه در پی می آید ماحصل بیان نقطه نظرات، انتقادات، پیشنهادات و ارایه راهکارهای حاضران در جلسه است.
سوال: در حوزه معدن صنایعی نظیر فولاد و مس سرآمد اقتصاد معدنی ما هستند. اتفاقی که افتاده این است که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌هایی که در حوزه مس فعالیت می‌کند، سیستم مدیریتیش تغییر کرده. آیا مدیری که برای این شرکت انتخاب شده را از جنس مس می‌دانید؟ مدارکی که داشته اند از جنس مس نبوده، نظر شما در مورد این انتخاب چیه؟
مشکانی: در ارتباط با شرکت ملی مس تا آنجایی که بنده اطلاع دارم، آقای رستمی قبلا در شرکت مس خدمت می‌کرده و یکی از مدیران مالی شرکت ملی مس بوده است. بعد از این مقام، ایشان به شستا می‌روند و آنجا بر روی خاک‌های صنعتی کار می‌کند. پس با بخش معدن بیگانه نبوده است. ولی اینکه ایشان دستورات کل مس رو می‌دهد یا خیر بعید می‌دانم. انتخاب این دسته از مدیران را بنده قبول ندارم.
سوال: نظرتان در خصوص سهم جی دی پی بخش معدن از اقتصاد را نیز بیان فرمایید.
بعضی افراد می‌گویند سهم جی دی پی بخش معدنی در ایران 0.9 است ولی آمار می‌‌گوید 1.2 است. حال انتظار چیست؟ چرا ما در 0.9 و 1.2 توقف داشته‌ایم؟ برای این سوال سه بعد را به شما می‌گویم: بعد مدیریتی، بعد حاکمیتی و نگاه مردم. متاسفانه این سه بعد در بخش معدن ضعیف است.
سه بعد مدیریتی، حاکمیتی و نگاه مردم در بخش معدن ضعیف است
در بعد حاکمیتی، حکومت نفت را دارد و بجز نفت به بخش‌های دیگری توجه نمی‌کند و برای او جذابیت ندارد.
رحیمی : در حال حاضر باید قبول کنیم که می‌توانستیم جی دی پی بخش معدن را بالا ببریم. همچنین باید قبول کنیم که می‌توانستیم اشتغالزایی را بیشتر کنیم.
مشکانی: ما بعد از انقلاب در بخش معدن مدیر معدنی نداشته‌ایم. بهترین مدیری که من در این زمینه دیده‌ام جناب آقای محلوجی بوده‌اند. همچنین ایشان دو معاون قوی داشتند. اوج شکوفایی معدن فقط در زمان مدیریت این شخص بوده است.
یکی از سخنان جذاب آقای محلوجی در یکی از سخنرانی‌هایشان این بود که : "من در زمان مدیریت خود یک بخشنامه هم صادر نکرده‌ام."
کاری که مسئولان انجام می‌دهند این است که مدیر را عزل کرده و شخص دیگری را انتخاب می‌کنند. این شخص با سرکار آمدن یک بخشنامه دیگر صادر می‌کند و اینگونه می‌شود که بخشنامه‌های متعدد صادر و به هیچ کدام رسیدگی نمی‌شود.
متاسفانه به معدن‌کاران در جامعه زمین‌خوار، خون‌خوار و حرف هایی از این قبیل می‌گویند. حال، یک سوال از شما دارم؟ چند درصد منزلتان از منابع معدنی است؟ بنده به شما قول می‌دهم که 75% تا 80% منزلی که سکونت می‌کنید، از منابع معدنی است.
سیاه‌نمایی صدا سیما و رسانه‌ها باعث شده است معدن رشدی نداشته باشد.
در صدا و سیما می‌گویند معدن کارها هوا را آلوده کرده‌اند، به محیط زیست آسیب می‌رسانند و حرف هایی از این قبیل. شاید باورتان نشود اما بیشترین مخرب محیط زیست در جهان گاوداری و دامداری است. و رتبه اول را هم دارد، معدن رتبه 14 یا 15 را در آلودگی محیط زیست دارا است. متاسفانه سیاه‌نمایی صدا سیما و رسانه‌ها باعث شده است معدن رشدی نداشته باشد.
تا چند سال پیش اصلا کسی نمی‌دانست معدن چیست؟! معدن در یک سری فلزات و خاک‌های صنعتی همانند سنگ ساختمانی خلاصه می‌شد. در مورد سنگ ساختمانی یک جمله به شما بگوم خیلی جالبه، ما یکی از صادرکنندگان خوب سنگ ساختمانی بوده‌ایم. در زمان یکی از وزرا یک بخشنامه‌ای صادر می‌شود که "صادرات سنگ خام ممنوع". ترکیه، ایتالیا و چین از همین فرصت استفاده کرده و تمام بازارهای ایران را گرفتند.
معدن را رها کرده‌ایم
متاسفانه نگاه ما درست نیست. باید بخش معدن را توسعه دهیم تا بتواند برای ما فرصت‌آفرینی کند. ما معدن را رها کرده‌ایم. مگر نفت چند سال دیگر می‌تواند توانایی داشته باشه باشد؟!
مدیرانی که از جنس معدن نیستند را آموزش دهیم
سوال: حالا راهکارهایتان را بفرمایید؟ چه کاری باید در خصوص این دسته از مدیران انجام دهیم؟
مشکانی: به نظر بنده مدیرانی که از جنس معدن نیستند را، آموزش دهیم. متاسفانه مدیری داریم که یک جوان 23 ساله را مشاور خود کرده. این کار اصلا درست نیست. ما باید از کسانی که در این راه هستند و معدن را خوب بلد هستند، مشاوره بگیریم.
دوم مدیرانی هستند که پله پله این مسیر را طی کرده و کفایت داشته باشند. ما مدیری داشته‌ایم که معدنی بوده ولی کفایت نداشته. مدیر هم باید تصمیم بگیرد و هم تصمیم هم بسازد.
متاسفانه مدیر معدنی در کشور ما در یک دوره سه بار عوض شده است
در نوع سوم مدیر باید تحصیل کرده و خاک خورده بخش معدن باشد یعنی قوانین و اصول معدن را بلد و از هوش و ذکاوت بالایی برخوردار باشد. متاسفانه مدیر معدنی در کشور ما در یک دوره سه بار عوض شده است و هر مدیری که بر سر کار آمد، مدیر قبلی را نقد کرده. بخش معدن برای یک کشور خیلی مفید است.
نباید بگذاریم متخصصین، افراد نخبه و اشتغالزا از کشور بروند
در معدن ما دو دوره داشته‌ایم یکی فرار مغزها و دوم فرار پول‌ها که 6 ساله انجام شده، به نظر بنده باید جلوی این اتفاقات را بگیریم. نباید بگذاریم متخصصین، افراد نخبه و اشتغالزامون بروند، این افراد هر جایی بروند می‌توانند اشتغالزایی کنند.
رحیمی: پیشنهاد بنده این است که به مدیران آموزش دهیم. دوم اینکه مدیرهایمان را قانع کنیم که قانون را عوض نکنند یعنی فقط اجرای قانون انجام دهند. من به شما قول می‌دهم که بخش معدن با این روش رونق پیدا می‌کند.
شاخصه اصلی که یک مدیر باید داشته باشد این است که باید اول از همه یک شناخت جامع و کامل از معدن داشته باشد، یعنی مدیری که انتخاب می‌کنیم، تسلط لازم و کافی در بخش دستورالعمل‌ها داشته باشد.
مدیری که انتخاب می‌کنیم، باید تسلط لازم و کافی در بخش دستورالعمل‌ها داشته باشد.
بخش دومی که اهمیت دارد، اولیت‌بندی فعالیت‌ها است یعنی مدیری باید بیاید که بتواند اولویت‌بندی کند ما باید برنامه‌های کشور را همانند برنامه هفتم خورد کنیم. یعنی تبدیل به برنامه‌های شش ماهه و یک ساله کنیم. به صورت واضح‌تر یعنی اینکه عملکرد بخش معدن و مصالح معدنی باید تا پایان سال مشخص باشد. باید مدیری که انتخاب می‌کنیم هم تصمیم‌گیری و هم تصمیم‌سازی کند یعنی این دو را در کنار هم انجام دهد. همچنین باید تعریف درستی از بخش معدن داشته باشد. این موضوع بسیار اهمیت دارد. شاخصه کلی این افراد یعنی در واقع مجموع این مطالبی که من خدمتتون گفتم در نهایت باعث حرکت به سمت جلو در بخش معدن چه در بحث ارزآوری و چه در بحث اشتغال می‌شود.