به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، مدیر عامل مس ایران روز یکشنبه مورخه ۲۰ فروردین ماه ۱۴۰۲ در مصاحبه‌ای، از افتتاح پروژه تولید کاتد مس بروش لیچینگ در سونگون همزمان با عید سعید فطر خبر داد.
با توجه به هشدار‌های قبلی در خصوص نواقص متعدد این پروژه و مخاطرات قابل توجه افتتاح ناقص این پروژه، لازم است ضمن تاکید مجدد بر نواقص فنی و عملیاتی و هشدار جدی نسبت به نتایج این افتتاح، از استاندار آذربایجانشرقی، وزیر صمت، نهاد‌های نظارتی و سایر مسئولین ذیربط درخواست می‌شود قبل از حضور در مراسم افتتاح، از تکمیل پروژه اطمینان حاصل نمایند و در صورت تایید مراتب ذیل، از این اقدام جلوگیری کنند.
عملیات اجرایی پروژه استحصال مس از خاک‌های کم‌عیار معدن مس سونگون به روش لیچینگ از سال ۱۳۹۷ آغاز شده و تا پایان سال ۱۴۰۰ یعنی روی کار آمدن علی رستمی و تیم صد در صد سیاسی‌اش حدود ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت. با توجه به تبلیغات گسترده در خصوص برنامه افزایش تولید کاتد از ۲۵۰ هزار تن فعلی به ۱ میلیون تن در طول ۵ سال آتی، افتتاح این پروژه می‌توانست حداقل از جنبه تبلیغی بسیار مفید باشد لذا در اوایل بهمن ماه ۱۴۰۱، این پروژه از طرف استانداری آذربایجانشرقی به عنوان یکی از طرح‌های قابل افتتاح در دهه فجر اعلام گردید و تمام متخصصان و کارشناسان امر را که در جریان میزان پیشرفت و نواقص پروژه قرار داشتند در بهت و حیرت فرو برد!
عملکرد مدیر مجتمع سونگون در خصوص این پروژه، آنچنان تبلیغ شد که گویی وی شق‌القمر کرده است در حالیکه در طول سال ۱۴۰۱، حداکثر پیشرفت فیزیکی این طرح، ۵ درصد بوده است. خوشبختانه به دنبال افشاگری رسانه‌های مطلع و اطلاع معاون اول رئیس جمهور که برای افتتاح مذکور دعوت شده بود، برنامه به هم خورد و نه تنها در دهه فجر، که در ۲۹ بهمن نیز امکان افتتاح فراهم نشد چرا که تصاویری از نواقص پروژه منتشر شد و نیز ده‌ها تن اسید سولفوریک که با عجله در هوای زیرصفر سونگون در بهمن ماه به پروژه حمل شده بودند یخ زدند و هفته‌ها طول کشید تا از تانکر‌ها تخلیه شوند و یک تراژدی مدیریتی در سونگون به وقوع پیوست.
متاسفانه برخی سیاسیون نیز در همان زمان از آب گل‌آلود ماهی می‌گرفتند و بدون داشتن کوچکترین اطلاعات علمی و فنی، تولید کاتد در سونگون را به عباسزاده تبریک گفتند. از جمله، معصومه پاشایی نماینده مرند و جلفا سراسیمه توئیت زده و از دولت سیزدهم و مدیر جوان انقلابی تشکر کرد و مدیر کل محیط زیست استان در یک موضع انفعالی اعلام نمود که پس از افتتاح اگر مشکلی بود ما ورود خواهیم کرد.
اما چرا بهترین واژه برای توصیف این پروژه، «فاجعه» است؟
بطور خلاصه، در پروژه هیپ‌لیچینگ با دپو نمودن خاک‌های کم عیار در یک فضای بزرگ و گود و پاشش طولانی مدت اسید سولفوریک، مس از سنگ همراهش شسته شده و یک محلول باردار ایجاد می‌شود که سپس با انتقال محلول باردار به کارخانه و انجام یک فرایند الکتریکی، محصولی تقریبا خالص بنام کاتد مس بدست می‌آید. متاسفانه هیچکدام از مراحل این پروژه با نظارت، دقت و ایمنی لازم انجام نشده و صرفا هدف این بوده که در حضور محمد مخبر، نمایش تولید کاتد بدهند هر چه بادا باد؟!
لاینینگ، تست‌های لازم برای اطمینان از عدم نشت اسید، ایمن‌سازی کف بستر هیپ، تست اجزای کارخانه و مراحل پیش راه‌اندازی انجام نشده و حتی سیویل کارخانه و ساختمان‌های جنبی، اتاق برق و اتاق کنترل و …. همگی ناقص هستند.
بی‌تردید نشت ده‌ها تن اسید سولفوریک غلیظ به خاک و سنگ بستر در یک منطقه جنگلی مثل سونگون را فقط می‌توان «فاجعه زیست محیطی» نامید که سا‌ل‌های سال آثار آن بر زیست‌مندان (انسان‌ها، احشام، گیاهان، جنگل‌ها و …) باقی خواهد ماند.
دلایل یک افتتاح ناقص!
اینکه سعی دارند پروژه‌ای با این اهمیت و حساسیت با برای جلب توجه اصحاب قدرت و ثروت بصورت ضربتی و ناقص افتتاح نماید و حتی مقامات بلندپایه دولتی را برای این افتتاح دعوت می‌کنند، دلایلی دارد:
۱. با اجرای این نمایش، توانمندی مدیریتی خود و تیمشان را به رخ کشیده تا بلکه چند صباحی بیشتر بر صندلی مدیریت تکیه زنند.
۲. حداقل بتوانند ثابت کنند که آن همه تبلیغ در خصوص طرح غدیر فقط در حد حرف نبوده و اولین محصول کاتد از سونگون به دست آمده است!.
۳. با توجه به فعل و انفعالات چند روز گذشته و شایعه عزل برخی مدیران پس از بیانات مقام معظم رهبری در خصوص تقویت دلار‌های تلگرامی و تضعیف پول ملی توسط شرکت‌های بزرگ، آقایان به دنبال بازسازی چهره تخریب شده خود هستند تا با افتتاح این پروژه در عید فطر، به افکار عمومی نشان دهند که اتفاقی نیفتاده و همه چیز شایعه است!