به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط؛ سن گرایی نوعی تبعیض است که شامل تعصب نسبت به افراد بر اساس سن آنها میشود.برهمین اساس در یک مطالعه که سال ۲۰۱۳ در مجله The Gerontologist منتشر شد، محققان نحوه حضور افراد مسن در گروههای فیسبوک را بررسی کردند. آنها ۸۴ گروه(پیج) را پیدا کردند که به موضوع افراد مسن اختصاص داده شده بود. اما نکته عجیب این تحقیق درست جایی بود که بیشتر این پیجها توسط افراد جوان با میانگین سنی ۲۰ سال، ساخته شده بود که نزدیک به ۷۵ درصد از گروهها برای انتقاد از افراد مسن وجود داشتند و نزدیک به ۴۰ درصد از ممنوعیت آنها از فعالیتهایی مانند رانندگی و خرید حمایت میکردند!
سن گرایی در اغلب جوامع بسیار رایج است. به این معنا که نه تنها افراد افراد مسن بلکه افراد جوان هم گزارش میدهند که به طور مکرر در اجتماع، تبعیض مبتنی بر سن را تجربه میکنند. هرچند که تخمینزده میشود ۵۰ درصد از این جمعیت نگرشهای مغرضانهای نسبت به افراد مسن دارند. تبعیض سنی را میتوان در طیف گستردهای از موقعیتها از جمله محل کار و مراقبتهای بهداشتی مشاهده کرد.
اصطلاح سن گرایی معمولاً برای اعمال تبعیض علیه افراد مسن استفاده میشود، در حالی که سنگرایی معکوس برای توصیف اینکه چگونه بزرگسالان جوانتر نیز میتوانند به دلیل سن خود با تعصب و تبعیض مواجه شوند، استفاده میشود.
اما سن گرایی مشکلی نیست که فقط افراد مسن را تحت تأثیر قرار دهد. برای جوان ترها نیز اثرات مخربی دارد. اخراج کارگران جوانتر بهعنوان بیشازحد بیتجربه، غیرحرفهای یا فاقد صلاحیت برای پیشرفت، نمونههایی از این است که چگونه سن معکوس میتواند جوانان را عقب نگه دارد.
بنابراین اصطلاح سن گرایی معمولاً برای اعمال تبعیض علیه افراد مسن استفاده میشود، در حالی که سنگرایی معکوس برای توصیف اینکه چگونه بزرگسالان جوانتر نیز میتوانند به دلیل سن خود با تعصب و تبعیض مواجه شوند، استفاده میشود.
«خطوط» به بهانه روز «امید» با بررسی مقالات جدید روانشناسی و جامعهشناسی تلاش میکند تا در این گزارش به چگونگی تعریف سن گرایی و رفع این تبعیض بپردازد. بنابراین کشورهایی که دارای جمعیت بالاتری از افراد مسن سالم بودند، میزان کمتری از نگرش به سن را گزارش کردند، که نشان میدهد سن گرایی ممکن است با وضعیت سلامتی وامید به زندگی مرتبط باشد. طبق مقالهای که در The Lancet منتشر شده است، پیری آسیب جدی به سلامت و رفاه افراد مسن وارد میکند. این بیماری با کوتاه شدن طول عمر، کاهش سریعتر شناختی، افزایش تنهایی و کاهش دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، آموزش و اشتغال همراه است. سن نیز میتواند بر افراد از نظر مراقبتهای بهداشتی که دریافت میکنند تأثیر بگذارد. یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۲۰ نشان داد که در ۸۵ درصد موارد، سن نقش تعیینکنندهای در نوع درمانها و رویههای پزشکی افراد دارد.
سالمندی تأثیر مخربی بر سلامت جسمی و روانی دارد. در مشکلاتی از جمله انزوای اجتماعی، سلامت کلی بدتر و کاهشامید به زندگی نقش دارد. همچنین افراد را در زمینههای مختلف از جمله مدرسه، محل کار و مراقبتهای بهداشتی تحت تأثیر قرار میدهد.
سن گرایی میتواند از اقدامات ظریف تا اعمال تبعیض آشکار در اجتماع وجود داشته باشد اما. چند نشانه سن گرایی عبارتند از: کنار گذاشته شدن از بقیه گروه، اجبار افراد مسن به بازنشستگی یا اخراج کارگران مسن، نظرات منفی در مورد سن افراد، نپذیرفتن نظرات افراد جوان یا رد نظرات آنها به دلیل عدم تجربه، عدم دریافت مزایای مشابه مانند مرخصی با حقوق، ایجاد فرصتهای یادگیری و شغلی بهتر فقط برای جوانان.
انجمن روانشناسی آمریکا پیشنهاد میکند که سنگرایی یک مسأله جدی است که باید مانند تبعیض جنسی، نژادی و معلولیتی با آن برخورد شود. آنها پیشنهاد میکنند که افزایش آگاهی عمومی در مورد مسائلی که به معضل سن گرایی دامن میزند میتواند نقش تعیینکنندهای داشته باشد.
تحقیقات نشان میدهد که برخی از مداخلات مختلف میتواند برای مبارزه با سن گرایی مؤثر باشد. این موارد عبارتند از:
آموزش: این مداخلات برای ارائه آموزشهای عمدی طراحی شدهاند که به افراد کمک میکند تا روند پیری و بالا رفتن سن، را بهتر درک کنند.
ارتباط بین نسلی: افزایش تماس با افراد در سنین مختلف میتواند برای کاهش تبعیض سنی و تعصب روی سنین متفاوت، مفید باشد.
با این حال به نظر میرسد مداخلاتی که این دو رویکرد را با هم ترکیب میکنند، مؤثرترین هستند، به ویژه در مورد کاهش نگرش منفی نسبت به پیری.