پدیدۀ مخاطب‌پنداری (Audience Phantasm) یک ناهشیاری جمعی در حوزۀ نگاه به رسانه‌ها و مخاطبان است. در نیمه‌های قرن بیستم به مخاطب‌پنداری توجه بیشتری شد و نظریات تزریقی و گلوله جادویی محصول آن است که مخاطبان را منفعل، با چشمانی بسته و دهانی باز تصور می‌کردند.
پدیدۀ مخاطب‌پنداری (Audience Phantasm) یک ناهشیاری جمعی در حوزۀ نگاه به رسانه‌ها و مخاطبان است و مفهومی است که به مجموعه تصوّرات و دیدگاه‌ها دربارۀ رسانه‌ها و مخاطبان اطلاق می‌شود.
پیشینۀ این پدیده به شنوندگان مجالس خطابه و تماشاگران نمایش‌های یونان باستان بر می‌گردد. در تاریخ ایران و اسلام، حاضران مقابل منبر (پامنبری‌ها) نیز تحت تأثیر همین پدیده هستند. می توان گفت که سعدی با بیان «مستمع، صاحب‌سخن را بر سر ذوق آورد»، نگاهی به همین پدیده دارد.
در نیمه‌های قرن بیستم به مخاطب‌پنداری توجه بیشتری شد و نظریات تزریقی و گلوله جادویی محصول آن است که مخاطبان را منفعل، با چشمانی بسته و دهانی باز تصور می‌کردند. در یکی‌دو دهۀ اخیر، این نظریات مورد پذیرش اندیشمندان ارتباطات و رسانه ـ که طبیعت کاربران و مخاطبان را هوشمند فرض می‌کنند ـ نیست. امروزه با کاربرد نظریاتی مبتنی بر بهره‌مندی از رسانه‌ها (Use)، تاکید بر آن است که مخاطبان و کاربران عاقل و بالغ، محتوایی را استفاده می‌کنند که به آنها خرسندی و رضایت بدهد و از محتوایی که به نحوی تلاش کند آنان را هدایت یا موعظه کند، گریزان می شوند.
ارسال نظر