به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، سرانجام بعد از سالها قرار است پای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به تالار شیشهای باز شود و در این راستا نتیجه ارزشگذاری دو باشگاه اعلام و هر دو نزد سازمان بورس ثبت شده اند. قرار است ۲۰ درصد سهام این دو باشگاه به مردم، هواداران، بازیکنان و پیشکوستان واگذار شود. در واقع سهم مردم ۱۰ درصد، سهم هواداران پنج درصد و سهم بازیکنان و پیشکسوتان نیز پنج درصد خواهد بود.
بر این اساس قرار است سهام دو باشگاه در بازار پایه فرابورس با روش جدید عرضه شود، در واقع این عرضه با روشی که تحت عنوان عرضه اولیه شناخته میشود، تفاوت دارد. نحوه عرضه سهام دو باشگاه افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم خواهد بود.
به گفته میثم فدائی، مدیرعامل فرابورس ایران، این روش عرضه باعث میشود که منابع حاصل از عرضه سهام به داخل شرکتها برود. منابع جذب شده میتواند صرف تسویه بدهیهای دو باشگاه و اصلاح صورتهای مالی شود. وی بر این نکته هم تاکید کرد که افرادی که قصد خرید سهام دو باشگاه را دارند، باید به گزارش افزایش سرمایه و صورت مالی دو باشگاه توجه کنند مگر اینکه رویکرد هواداری صرف داشته باشند.
برای استقلال و پرسپولیس سوداوری از محل فروش بلیط، حامی مالی و حق پخش تلویزیونی پیش بینی شده است. ضمن اینکه دو شرکت ملزم به شفافیت عملکرد مالی و برگزاری منظم مجامع خواهند شد.
چرا پرسپولیس گرانتر است؟!
البته ماجرا به همین سادگیها هم نیست و همین فرایند ارزشگذاری، انتقادات زیادی را در پی داشت. چراغ نخست اعتراضات با گرانتر بودن پرسپولیس نسبت به استقلال روشن شد. چرا که پرسپولیس ۳۲۰۰ میلیارد تومان و استقلال ۲۸۰۰ میلیارد تومان ارزشگذاری شدند. این اعداد از همان ابتدا باعث شکل گیری این سوال شد که چرا پرسپولیس از استقلال ۱۴ درصد گرانتر است؟
در این راستا حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصی سازی این توضیح را ارائه کرد که اولینبار است که یک باشگاه فوتبالی دارد به این شکل ارزشگذاری میشود. کارشناس رسمی دادگستری باید برود داراییهای باشگاهها را ببیند، داراییهای ثابتی که دارند؛ بدهی هم دارند، بخشی از صورتهای مالی در ترازنامه داراییهاست و بخشی از آن هم بدهیهاست و برآیند آنها بعلاوه ارزش دارایی نامشهود آنها که برندشان است و خود برند، معیارهایی دارد که ارزشگذاری برند بر اساس معیارهایی انجام میشود، جمع اینها میشود آن ارزش کل باشگاه استقلال و پرسپولیس. کارشناسان دادگستری که یک تیم بین ۵ تا ۷ نفر در حوزههای مختلف وسایل نقلیه، برند و ... هستند در جلسات متعددی ارزشگذاری را انجام دادند. ضمن آنکه این کار سه بار در سالیان گذشته انجام شده، یکبار در سال ١٣٩٤، یکبار در سال ١٣٩٨ و یکبار در سال ١٣٩٩ و اینبار در سال ۱۴۰۰ رفته و مصوب شده است، چون دو بار اخیر به تصویب هیات واگذاری نرسیده بود، ولی اینبار آمد و به تصویب هیات واگذاری رسید.
برند هر باشگاه چقدر میارزد؟
ابهام دیگر در مورد نحوه ارزشگذاری برند دو باشگاه بود که، چون سابقه این نوع ارزشگذاری در کشور وجود ندارد و توضیح دقیقی نیز از سوی مسئولان ارائه نشده است، همچنان کم و کیف آن نامشخص است. در این راستا جمشیدی فر- کارشناس ارزشگذار باشگاه استقلال درمورد روند ارزشگذاری این باشگاه توضیح داد که عدد فعلی، عدد مصوب هیات عالی واگذاری بوده و ارزیابی سهام با مقاصد ارائه به سازمان خصوصیسازی است.
وی در مورد ارزیابی قیمت باشگاه استقلال عنوان کرد: به دلیل زیاندهی، امکان ارزیابی طبق ضوابط سودآوری را نداشتیم و مبنا NAV بود. ارزش برند استقلال ۱۷۸۰ میلیارد تومان و املاک و مستغلات ۱۴۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است. به دلیل زیاندهی امکان ارزیابی طبق ضوابط سودآوری را نداشتیم و مبنا NAV بود.
رنجبر -ارزشگذار پرسپولیس - نیز با تاکید بر اینکه مبنای ارزشگذاری بر اساس آیین نامه اجرایی شیوه قیمتگذاری بنگاهها و با استفاده از کارشناسان دادگستری بوده است، اظهار کرد: ارزش روز داراییهای شرکت ۳۲۰۰ میلیارد تومان و بدهیها ۳۳۰ میلیارد تومان بوده است. بر همین اساس قیمت پایه سهام ۳۲۱۰ میلیارد تومان است. ارزش برند پرسپولیس ۱۹۸۴ میلیارد تومان و داراییهای ثابت آن ۱۱۰۰ میلیارد تومان است.
نماد کدام شرکتها در بازار پایه فرابورس درج میشود؟
طبق اخبار قرار است نماد دو شرکت استقلال و پرسپولیس در بازار پایه فرابورس درج شود. اما بازار پایه چه فرقی با بازارهای اول و دوم فرابورس دارد؟
فرابورس ایران دارای شش بازار است که شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار شرکتهای کوچک و متوسط، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه میشود. دو شرکت استقلال و پرسپولیس سال گذشته درخواست خود را برای پذیرش در بازار اول و دوم فرابورس ارائه کردند، اما با توجه به اینکه شرایط حضور در این بازارها را نداشتند و به دلیل تذکرات فیفا حتما باید فرایند خصوصی سازی آنها صورت میگرفت، تصمیم بر درج این دو باشگاه در بازار پایه فرابورس گرفته شد.
ورود شرکتها در بازار اول و دوم، باید از لحاظ نوع کسب و کار، حاکمیت شرکتی، میزان ریسک و صورتهای مالی در هیات پذیرش مطرح و درمورد آنها در این هیات تصمیم گیری شود. اگر مورد موافقت هیات واقع شوند، فرایند درج و عرضه را طی میکنند. اما در بازار پایه این شرایط وجود ندارد و شرکتها پذیرش نمیشوند و صرفا درج نماد صورت میگرد. قاعدتا شرکتهایی که در بازار پایه هستند از ریسک بیشتری برای سهام دار برخوردارند. از سوی دیگر این دو شرکت با اظهار نظر مشروط حسابرس رو به رو بوده و دارای زیان انباشته هستند.
ورود به بازار پایه، چه سیگنالی میدهد؟
در این راستا، حمید کوشکی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه سابقه ارزشگذاری باشگاههای ورزشی در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: با این حال توجه به این نکته ضروری است که برای ارزشگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس بیشتر روی ارزش داراییها و برند این باشگاهها حساب باز کرده اند که اشتباهترین نوع ارزش یابی است. وقتی امکان برآورد سود و عملکرد کوتاه باشد دست میگذاریم روی دارایی و برند؛ بنابراین این موضوع ارزش یابی از طریق داراییها به شدت ریسک بالایی دارد.
وی ادامه داد:، زیرا در بحث ارزش یابی این موضوع مطرح میشود که داراییها یک روی سکه و کم اهمیتترین موضوع هستند و چیزی که اهمیت دارد این است که این داراییها چقدر میتوانند بازدهی داشته باشند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به پذیرش استقلال و پرسپولیس در بازار پایه فرابورس گفت: پذیرش در بازار پایه این سیگنال را میدهد که این شرکتها وضعیت خوب و مطمئنی از نظر سوداوری ندارند؛ بنابراین تبعات خرید هیجانی برای سهامدار است. نمیتوان همه چیز را مدیریت کرد. اگر هیجانی رفتار کند بازار میتواند سرمایه اش را از بین ببرد.
کوشکی با تاکید بر انتشار فایل ارزش یابی دو باشگاه، عنوان کرد: هنوز جزئیات ارزشگذاری مشخص نیست. کارشناس ارزشگذار باشگاه استقلال درمورد روند ارزشگذاری این باشگاه اعلام کرده است که ارزش برند استقلال ۱۷۸۰ میلیارد تومان است. در حالی که اصلا مشخص نیست برند چگونه ارزشیابی میشود. از طرف دیگر از نرخ رشد ۳۰ درصد استفاده کرده بود. این نرخ رشد ۳۰ درصد یعنی نرخ رشد اقتصادی ما ۲۲ درصد بوده و وقتی نرخ رشد شرکتی ۳۰ درصد باشد یعنی شرکت بی نهایت بزرگتر از اقتصاد میشود!
وی ادامه داد: باید منتظر بود گزارشها بیاید و صورتهای مالی مشخص شود. اما به طور کلی باید گفت برای ارزشگذاری عمدتا دست روی داراییهایی گذاشته اند که ملموس و قابل رویت نیست. مانند برند. از طرف دیگر تمرکز روی داراییهای شرکت است. اعلام هم کرده اند که فرایند عرضه اولیه نیست و افزایش سرمایه است. اینکه این فرایند چطور مدیریت شود مشخص نیست، زیرا سابقه نداشته است.
هواداری با سهامداری فرق دارد
در کل وضعیت خصوصی سازی از طریق بازار سرمایه در حوزههای مختلف از جمله حوزههای ورزشی و فرهنگی اتفاق خوبی است که باید در هر کشوری رخ دهد. تیمهای بورسی زیادی در دنیا وجود دارند که سهامشان در بازار سرمایه عرضه میشود و این اقدام باید در ایران از جایی آغاز شود. اما با توجه به وضعیت مالی دو باشگاه و حاشیههای ایجاد شده، باید بر این نکته تاکید کرد که تعریف سهام دار با هوادار فرق دارد. هواداران باید بدانند وضعیت سهام داری متفاوت و صرفا از روی هیجان اقدام به خرید هیچ سهامی نکنند. / ایسنا