به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط، مهدی حسن زاده طی یادداشتی در شماره امروز خراسان با عنوان تغییر رویکرد مثبت در زمینه یارانه نوشت: چند روز قبل رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: در بحث سند جامع کاهش فقر رویکرد از حمایت‌های نقدی به حمایت‌های خدمات محور تغییر پیدا خواهد کرد. محمدهادی زاهدی وفا در سومین جلسه کارگروه تدوین سند جامع کاهش فقر اظهار کرد: درخصوص اطلاعات خانواده‌ها و شناسایی افراد، دستگاه‌های مختلف فعالیت‌هایی داشته‌اند، اما این دستگاه‌ها باید کمک کنند تا یک سامانه کامل از تجمیع این اطلاعات تشکیل شود. مشاور رئیس‌جمهور با بیان این که برای کاهش فقر باید از شیوه کمک‌های نقدی عبور کنیم، افزود: بعد از اجرای سیاست حمایت مستقیم و پرداخت نقدی یارانه‌ها چند بار تلاش شد از طریق دهک بندی این پرداخت‌ها هدفمندتر شود، اما سامانه‌های اطلاعاتی دقت لازم را نداشتند. زاهدی وفا اضافه کرد: در بحث کاهش فقر به‌جای پرداخت یارانه بر اساس دهک بندی باید به سراغ ارائه خدمات محور حرکت کنیم؛ چون شیوه قبلی اگرچه در سیاست‌های رفاهی اثرگذار است، اما در بحث کاهش فقر کارآمدی لازم را ندارد.
به اعتقاد نگارنده، این رویکرد را باید به فال نیک گرفت. از زمان اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در سال ۱۳۸۹ و پرداخت یارانه نقدی و سپس یارانه بنزینی سال ۹۸ و یارانه نقدی جایگزین ارز ۴۲۰۰ همواره یکی از نقد‌های جدی به نوع حمایت یارانه‌ای دولت، معطوف به پرداخت نقدی بود. پرداخت نقدی دو آسیب مهم دارد. نخست، افت ارزش یارانه نقدی در طول زمان به دلیل تورم و دوم، انحراف مبالغ پرداختی در خانوار‌های دچار آسیب‌های اجتماعی. با این حال راحت بودن اجرای این روش موجب شد تا در سه دولت متفاوت و با سه رئیس جمهور متفاوت از لحاظ بسیاری از رویکردها، نحوه پرداخت یارانه ثابت بماند و پرداخت نقدی اولویت اول برای جبران واقعی سازی قیمت انرژی و ارز باشد. شاید در این میان مجلس یازدهم با تصویب قانون کالابرگ الکترونیک رویکرد متفاوتی داشت که البته دولت با تاخیر سرانجام به سمت اجرای نصفه و نیمه آن رفته است؛ لذا در شرایطی که رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی به عنوان یکی از اتاق فکر‌های اصلی دولت از لزوم تغییر رویکرد‌های حمایتی در مقابله با فقر از پرداخت نقدی به حمایت‌های خدمات محور سخن می‌گوید، حرف مهمی است و باید آن را به فال نیک گرفت.
در حقیقت حمایت‌های خدمات محور را باید گام مکمل کالابرگ الکترونیک دانست. حمایت‌های یارانه‌ای در جهان معطوف به دو بخش غذا و سایر کالا‌ها و خدمات است. کالابرگ الکترونیک به شرط اجرای کامل برای اقشار هدف، رویکرد مناسبی است که حدی از مواد غذایی را برای جامعه هدف تضمین می‌کند، اما در موضوعاتی نظیر بهداشت و آموزش نیز انتظار است که برنامه‌های حمایتی کارآمدی تدوین و اجرا شود. اگرچه بیمه همگانی برای طیف وسیعی از جامعه فراهم است و بخش اعظم مردم تحت پوشش بیمه‌های پایه درمان هستند، اما این بیمه‌ها، بخش کمی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهند و به ویژه در بیماری‌های سخت و پرهزینه، حمایت‌های بیمه‌ای در دل هزینه‌های کمرشکن درمان گم می‌شود. در موضوع آموزش نیز با توسعه مدارس غیرانتفاعی و شیفت خدمات با کیفیت از مدارس دولتی بعضا فاقد معلم و حداقل امکانات به مدارس غیرانتفاعی هوشمند و دارای انواع امکانات، یک شکاف علمی بزرگ در جامعه ایجاد شده و ضرورت سوق دادن بخشی از یارانه‌های موجود به حوزه آموزش و تضمین سطح قابل قبولی از آموزش برای اقشار نیازمند ضروری است. در هر حال حرکت به سمت یارانه‌های غیرنقدی و حمایت‌های هدفمند به جای یارانه نقدی ضرورتی است که دیر یا زود باید به آن تن داد. امید است که مراکز پژوهشی و اتاق فکر‌های دولتی در این زمینه طرحی مدون و تصمیمی کاربردی تدارک ببینند.