به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خطوط؛ امروز روز جهانی محیط زیست است. ایده روز جهانی محیط زیست ۵۰ سال پیش در کنفرانس محیط زیست انسانی سازمان ملل در سال ۱۹۷۲ در استکهلم متولد شد. همین هم شد که از آن زمان به بعد هر سال در ۵ ژوئن (۱۵خرداد) روز جهانی محیط زیست جشن گرفته میشود. با این حال هیچکس فکرش را هم نمیکرد که سالها بعد در همین سرزمین، دختری متولد خواهد شد که با همه تفاوتهایش با مردم عادی، قرار است برای نجات زمین برخیزد.
سندرم آسپرگر یک نوع اختلال طیف اوتیسم است. افراد مبتلا به این سندرم هرچند که به اندازه افراد دیگر باهوش هستند، اما در مهارتهای اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. از طرف دیگر تمایل دارند که روی یک موضوع تمرکز وسواسی داشته باشند یا رفتارهای مشابه را بارها و بارها تکرار کنند. با این حال گرتا تونبرگ سوئدی، فعال شناخته شده در محیط زیست همه شهرتش را مدیون همین وسواس فکری است.
او اولین بار هنگامی که در سال ۲۰۱۸ در مقابل پارلمان سوئد اعتراض کرد، توجه عمومی را به خود جلب کرد. این اعتراض علیه انتشار بیش از حد کربن توسط ابرقدرتهای جهانی بود.
در آن زمان او ۱۵ سال داشت و کمپین تک نفره به تدریج هزاران جوان را در سراسر جهان دنبال رو خود کرد. به گزارش بیبی سی، تا دسامبر ۲۰۱۸، بیش از ۲۰ هزار دانشآموز از بریتانیا تا ژاپن با ترک مدرسه برای اعتراض به او پیوسته بودند. در سال ۲۰۱۸، او کمپین خود را تا تشکیل جنبشی به نام جمعهها برای آینده (که اعتصاب مدرسه برای آب و هوا نیز نامیده میشود) گسترش داد. به همین دلیل، در سال ۲۰۱۹، جایزه صلح نوبل را برای فعالیتهای اقلیمی دریافت کرد و در همان سال در ماه دسامبر، به عنوان شخصیت سال مجله تایم انتخاب شد.
اینها حقایق کاملاً شناخته شده در مورد تونبرگ هستند، اما حقایق کمتر شناخته شده یا ناشناخته زیادی در مورد او وجود دارد. موارد زیر پشت صحنه دیدنی او هستند.
سندرم آسپرگر یک نوع اختلال طیف اوتیسم است. افراد مبتلا به این سندرم هرچند که به اندازه افراد دیگر باهوش هستند، اما در مهارتهای اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. از طرف دیگر تمایل دارند که روی یک موضوع تمرکز وسواسی داشته باشند یا رفتارهای مشابه را بارها و بارها تکرار کنند. با این حال گرتا تونبرگ سوئدی، فعال شناخته شده در محیط زیست همه شهرتش را مدیون همین وسواس فکری است.
مشخصه گرتا تونبرگ این است که سفرهای غیرممکن را آغاز کند. همانطور که قبلاً گفته شد، او این جنبش جهانی را با نادیده گرفتن مدرسه و حاضر نشدن سر کلاسهای درس شروع کرد. از اوت ۲۰۱۸، او سه هفته متوالی را در مقابل پارلمان سوئد نشست و تابلویی را با حروف سیاه روی پسزمینهای سفید که روی آن نوشته شده بود Skolstrejk för klimatet در دست داشت: اعتصاب مدرسه برای اقلیم». ظرف ۱۶ ماه پس از آن، او دیگر میتوانست در سازمان ملل با سران کشورها سخنرانی کند، کند، با پاپ دیدار کرد، با رئیسجمهور ایالات متحد بجنگد و ۴ میلیون نفر را تشویق کند تا به اعتصاب جهانی آب و هوا در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹ بپیوندند.
رسانههای جهانی گزارش دادند که پس از موفقیت او، تصویر او در نقاشیهای دیواری و لباسهای هالووین مورد تجلیل قرار گرفته است و نام او به همه چیز، از اشتراکگذاری دوچرخه گرفته تا سوسک، پیوست شده است. مارگارت اتوود، رماننویس برجسته، زمانی او را با ژان آو آرک مقایسه کرد و فرهنگنویسان در دیکشنری کالینز، ایده پیشگام او را «اعتصاب اقلیمی»، کلمه سال نامیدند.
این سؤال بسیاری از مردم است که چگونه تونبرگ توانست با این سن کم به چنین فعال تهاجمی تبدیل شود؟ اگر به سخنرانیهای او، به ویژه سخنرانی او در کنفرانس آب و هوای سازمان ملل در نیویورک در سال ۲۰۱۹ نگاه کنید، او با عصبانیت بسیار صحبت کرد: «همه شما برایامید به سراغ ما جوانان میآیید. چطور جرات میکنی؟ تو با حرفهای توخالی رویاها و کودکیام را دزدیدهای! » در واقع آنجا دیگر یک نوجوان ۱۶ ساله نبود، بلکه یک فرد متفاوت بود. دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا پس از دیدن سخنرانی او در توییتی نوشت که باید «روی مشکل مدیریت خشم خود کار کند».
اما چگونه گرتا تونبرگ میتواند شخص دیگری را متحول کند؟ بسیاری از محققان این بیماری را به بیماری نادری نسبت میدهند که برای او تشخیص داده شد: سندرم آسپرگر. دایره المعارف بریتانیا اشاره میکند، «افراد مبتلا به سندرم آسپرگر تمایل دارند عمیقاً روی یکایده یا علاقه تمرکز کنند و علاقه تونبرگ، تغییر آب و هوا بود. او اولین بار زمانی که تقریباً هشت ساله بود متوجه این موضوع شد و در عرض چند سال عادات خود را تغییر داد، گیاهخوار شد و دیگر برای سفر با هواپیما پرواز نکرد!
به این ترتیب، فهمیدن اینکه چگونه تونبرگ به چنین فردی غیرعادی تبدیل شد، دشوار نیست. خود تونبرگ با اشاره به نقش بیماریاش در رسیدن به جایگاه کنونی تائید میکند و در توییتی مینویسد: «من آسپرگر دارم و این بدان معناست که من گاهی اوقات کمی با معمول تفاوت دارم. و با توجه به شرایط، متفاوت بودن یک ابرقدرت است.
او علاوه بر فعالیتهای زیستمحیطی، بر روی افزایش آگاهی در مورد آسپرگر و کمک به افرادی که این اختلال را داشتند، کار میکند.
تونبرگ فرصت خوبی برای صحبت در مورد مسائل آب و هوایی در برابر بسیاری از رهبران جهان داشت. به همین دلیل، او تمجیدهای زیادی و همچنین انتقادهای تند سیاستمداران و شخصیتهای برجسته در سراسر جهان دریافت کرد. بر این اساس، شاهزاده هری از مبارزات انتخاباتی تونبرگ تمجید کرد و گفت: «هر کشور، هر جامعه، هر مدرسه، هر گروه دوستی، هر خانواده به گرتای خودش نیاز دارد».
با این حال همه سیاستمداران به این اندازه تعریف نکردهاند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، او را «نوجوان مهربان اما کمآگاه» توصیف کرد و ژایر بولسونارو، رئیسجمهور برزیل نیز در سال ۲۰۱۹ او را یک «دلپسند» خطاب کرد!
با همه اینها، جنبههای زیادی در زندگی تونبرگ وجود دارد که ارزش بحث و بررسی دارد. قطعاً، او الهام بخش یک نسل جوان در جهان است تا رویاهای خود را دنبال کنند، به ویژه در زمینه حفاظت از محیط زیست. همانطور که سر دیوید آتنبرو، گوینده و طبیعتشناس اشاره کرد، چیزهایی که تونبرگ به آن دست یافت، چیزهایی است که بسیاری دیگر نتوانستهاند انجام دهند.